همانژیوپریسیتوما یک واژه است که برای توصیف یک گروه از تومورها استفاده می‌شود که از پریسایت‌ها، سلول‌هایی که در عروق خونی به نام مویرگ‌ها و ونول‌ها قرار دارند، مشتق می‌شوند. این نوع تومورها معمولاً به صورت آهسته رشد می‌کنند و ممکن است خوش‌خیم (غیرسرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند.
اگرچه تعداد نمونه‌های ثبت شده از این تومورها نسبتاً کم است، اما همانژیوپریسیتوما به صورت نادر رخ می‌دهد. گزارش‌ها نشان می‌دهند که این تومورها در هر دو جنس و در تمام رده‌های سنی با فراوانی مشابهی دیده می‌شوند. تقریباً یک سوم این موارد ویژگی‌های بدخیمی مانند پراکندگی در فواصل دور، تهاجم موضعی و بازگشت نشان می‌دهند.
همانژیوپریسیتوما معمولا توده‌هایی بدون درد هستند و ممکن است هیچگونه علامت مرتبطی نداشته باشند.
ایجاد همانژیوپری سیتوما در قسمت‌های مختلف بدن امکان دارد
تومورهای همانژیوپریستوما می‌توانند از هرجایی از بدن که مویرگ‌های خونی وجود دارد منشا بگیرند. مغز، اندام‌های پایینی، ناحیه لگن، سر و گردن شایع‌ترین مکان‌هایی هستند که تاکنون گزارش شده‌اند.
همانژیوپریستوما می‌تواند درحفره بینی و سینوس‌های پارانازال (نزدیک بینی) ایجاد شود. اگرچه این نوع تومورها نادرند اما پیش‌آگهی بهتری دارند زیرا خاصیت تهاجمی کمتری دارند و متاستاز نمی‌دهند.
ارتباط با ما
درمان کامل و کاهش احتمال عود تومور مغزی، به روش درمانی انتخاب شده و تجربه و مهارت پزشک معالج وابستگی زیادی دارد.
[shortcode-variables slug=”alert”]دکتر مرادی، متخصص جراحی مغز و اعصاب، آماده است تا با تجربه و تبحر خود در زمینه تشخیص و درمان انواع بیماری های مغز و ستون فقرات به شما در درمان صحیح این بیماری کمک کند. برای رزرو وقت ملاقات با دکتر مرادی می‌توانید با شماره تلفن‌های [shortcode-variables slug=”number”] تماس حاصل فرمایید.[shortcode-variables slug=”alert1″]
انواع مختلف تومورهای پایه جمجمه کدامند؟
تومورهای مغزی اغلب داخل خود جمجمه رشد می‌کنند اما گاهی اوقات منشا بیرونی دارند. این تومورها به عنوان تومور اولیه از پایه جمجمه منشا میگیرند یا از سرطان دیگری در بدن به پایه مغز متاستاز می‌دهند که به آن تومور مغزی متاستاتیک گفته می‌شود.
در بخش جلویی پایه جمجمه (anterior cranial fossa) که شامل سینوس‌ها و حفره‌های چشم است احتمال ایجاد تومورهای زیر بیشتر است:
- مننژیوما
- نوروبلاستومای بینایی (esthesioneuroblastoma)
- سرطان سینوس پارانازال
sella turcica یا زین ترکی در بخش مرکزی پایه جمجمه (middle cranial fossa) قرار گرفته‌است. زین ترکی (sella turcica) یک استخوان زینی شکل است که در پایه جمجمه در جایی که غده هیپوفیز قرار گرفته قرار دارد. تومورهایی که در این منطقه ایجاد می‌شوند تومورهای sellar نامیده می‌شوند و ممکن است شامل:
- آدنومای هیپوفیز
- کرانیوفارنژیوما
- کیست شکاف راتکه
در بخش پشتی پایه جمجمه (posterior cranial fossa) تومورهای زیر رایج ترند:
- نورومای آکوستیک
- کندروسارکوما
- کوردوما
- تومور اپیدرموئید
- مننژیوما
سایر تومورهای پایه جمجمه
برخی از سایر تومورهای پایه جمجمه عبارت اند از:
انسفالوسل‌ها
انسفالوسل‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که بخشی از مغز و مننژها از طریق درزهای جمجمه حالت بیرون زدگی پیدا کند. این نقائص نادر تولد زمانی اتفاق می‌افتند که لوله عصبی که در آن مغز و طناب نخاعی ایجاد می‌شود بطور کامل طی تکامل جنین بسته نشود. کیسه بیرون جمجمه توسط پوست یا در موارد کمتر یک غشای نازک پوشیده می‌شود.
همانژیوپریستوما
همانژیوپری‌سیتوماهایی که در مغز رخ می‌دهند، معمولاً از منینژها (غشاهای محافظ مغز) نشات میگیرند. این نوع همانژیوپریسیتوما به عنوان همانژیوپریستومای منینژیال شناخته می‌شوند و معمولاً به سخت شامه (dura mater) متصل می‌شوند. آن‌ها بدون غشا بوده و به طور معمول به بافت‌های عمیق مغز تهاجم می‌کنند. این تومورها از عروق خونی فراوانی تشکیل شده‌اند که احتمال خونریزی از آن‌ها بیشتر است. همانژیوپریستومای منینژیال به صورت نادر رخ می‌دهند و حدود ۲ تا ۴ درصد از تمام تومورهای منینژیوما را تشکیل می‌دهند. این تومورها در مردان در سنین ۳۰ تا ۴۰ سالگی بیشتر شایع است.
استئومای پایه جمجمه
استئوما به رشد بیش از اندازه و خوش‌خیم استخوان اطلاق می‌شود (رشد استخوان جدید) و اغلب در استخوان‌های جمجمه و چهره‌ای مشاهده شود. چنانچه تومور استخوانی روی استخوان دیگری رشد کند استئومای هموپلاستیک نامیده می‌شود. چنانچه روی بافت رشد کند استئومای اتروپلاستیک نامیده می‌شود.
ضایعات راس پتروس
ضایعات راس پتروس ناهنجاری‌هایی هستند که در سر استخوان جمجمه که در مجاورت گوش میانی قرار دارد ایجاد می‌شوند. شایع‌ترین نوع ضایعات راس پتروس گرانولوماهای کلسترولی هستند که در واقع نوعی کیست به شمار می‌روند. سایر ضایعات راس پتروس شامل کلستئوتوما، عفونت استخوان پتروس (apicitis پتروس)، افیوژن راس پتروس و سرطان استخوان هستند.
چه چیزی همانژیوپریستوما ایجاد می‌کند؟
علت بیماری ناشناخته است و هیچ شواهد بالینی قوی مبنی بر وجود ارتباط با عوامل خاص وجود ندارد. تعدادی از مطالعات احتمال وجود یک رابطه بین همانژیوپریستوما و قرار گرفتن در معرض علف‌کش‌ها و همچنین وینیل کلرید در محل کار را مطرح می‌کنند.
علائم همانژیوپریسیتوما
این تومورها معمولا توده‌های بدون دردی هستند که اغلب هیچ علامت مرتبطی ندارند. این تومورها اغلب به این دلیل که از بافت نرم منشا میگیرند و این بافت انعطاف‌پذیر است و فضای کافی را برای توده جدید فراهم می‌کند تا مدت زمان طولانی تشخیص داده نمی‌شوند.
در هنگام بروز علائم احتمالا بایک توده در حال رشد مواجه هستیم. این توده‌ها شبیه مننژیومای اطراف پایه مغز و جمجمه هستند و منجر به بروز اختلالات نورولوژیک می‌شوند.
تشخیص
همانژیوپریسیتوما معمولا با روش اسکن MRI ارزیابی می‌شوند. در موارد خاص جایی که تومور، استخوان جمجمه بالای تومور را درگیر کرده است استفاده از سی‌تی‌اسکن می‌تواند کمک کننده باشد.
درمان‌های همانژیوپریستوما
برای درمان این بیماری چند روش وجود دارد که بنا بر صلاح دید پزشک ممکن است در ترکیب با یکدیگر مورد استفاده قرار گیرند. این روش‌ها عبارت اند از:
امبولیزاسیون
با توجه به خونریزی فراوان از این تومورها، قبل از عمل جراحی، امبولیزاسیون به عنوان یک روش توصیه می‌شود. امبولیزاسیون یک روش است که برای متوقف کردن جریان خون به داخل تومور استفاده می‌شود. بستن عروق خونی می‌تواند به صورت مکانیکی یا با استفاده از مواد شیمیایی انجام شود. اگر در امبولیزاسیون از مواد شیمیایی برای کشتن سلول‌ها استفاده شود، به این روش کموامبولیزاسیون گفته می‌شود.
روش جراحی با حداقل تهاجم
درمان اولیه شامل برداشتن تومور از طریق جراحی است. همانژیوپری سیتوما پایه جمجمه مستقیما و با استفاده از روش اندوسکوپی اندونازال یا مغز (EEA) قابل دسترسی است. این روش جراحی با حداقل تهاجم امکان دسترسی به تومور را از طریق مسیر بینی و بدون نیاز به برش باز برای جراح فراهم می‌کند. پس از آن جراحان همانژیوپریسیتوما را از طریق بینی و حفره‌های نازال برمی‌دارند.
در این روش جراح یک اندوسکوپ که یک ابزار لوله‌ای باریک به قطر چهار میلیمتر است از طریق سوارخ بینی جایگذاری می‌کند. اندوسکوپ لنز مربوط به دوربین را نزدیک محل مورد نظر می‌برد و یک تصویر با کیفیت بالا و بزرگ شده از تومور و ساختارهای مهم اطراف ارائه می‌دهد. همزمان ابزارهای میکروجراحی مخصوص برای برش و حذف تومور استفاده می‌شوند.
EEA این مزیت را دارد که هیچ برش و بدشکلی ایجاد نمی‌شود و دوره بهبودی نیز کوتاهتر است.
چنانچه به یک درمان مکمل مانند رادیودرمانی نیاز دارید این درمان‌ها می‌توانند خیلی زود پس از جراحی EEA انجام شوند.
پرتوجراحی
جراحی چاقوی گاما یا پرتوجراحی استریوتاکتیک یک روش دقیق درمانی با استفاده از رادیولوژی است. این روش، از نظر نامگذاری جراحی است، اما در واقع از چاقوی گاما استفاده نمی‌شود و به عنوان جراحی واقعی شناخته نمی‌شود. در این روش، از پرتوهای اشعه گاما با تمرکز بسیار بالا برای درمان ضایعات کوچک تا متوسط، که معمولاً در مغز قرار دارند، استفاده می‌شود. تعداد زیادی از پرتوهای اشعه گاما به هم پیوند می‌شوند و بر روی منطقه درمانی تمرکز می‌شوند. این روش به وسیله این پرتوهای اشعه، بدون نیاز به هیچ برش جراحی یا بازکردن تومور، دز بالایی از تابش را به تومور ارائه می‌دهد.
جراحی چاقوی گاما به دلیل ایجاد نتایج مشابه با یک روش جراحی واقعی، به عنوان “جراحی” شناخته می‌شود. پرتوها با دقت بسیار بالا بر روی تومور، ضایعه یا مناطق مورد درمان تمرکز می‌شوند و حداقل آسیب به بافت سالم اطراف را ایجاد می‌کنند. جراحی چاقوی گاما ممکن است برای افرادی که تومور به طور کامل با جراحی حذف نشده است یا علیرغم انجام درمان‌های چندگانه، پیشرفت تومور به تاخیر افتاده است، یک گزینه مناسب باشد. استفاده از چاقوی گاما در بهبود تاثیر تابش بر روی تومورهای همانژیوپریستوما نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پرتودرمانی و شیمی درمانی
برای جلوگیری از عود مجدد، بعد از جراحی پرتودرمانی انجام می‌شود که به ویژه در مواردی که تومور کاملا حذف نشده این نوع درمان صورت می‌گیرد. پرتودرمانی از تابش با انرژی بالا برای کاهش اندازه تومورها و کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. اشعه ایکس، اشعه گاما و ذرات باردار شده انواعی از پرتوهایی هستند که برای درمان سرطان مورد استفاده قرار میگیرند.
شما می توانید از پزشک معالجتان درمورد پرتوهایی که برای رادیودرمانی این بیماری استفاده می شود سوال کنید.
درباره تأثیرات شیمی درمانی می توانید از پزشک خود به صورت دقیق‌تر سوال کنید.
پرتو ممکن است توسط یک ماشین از بیرون از بدن به محل تابیده شود (پرتودرمانی خارجی) یا ممکن است ناشی از یک ماده رادیواکتیو باشد که در بدن و در مجاورت سلول‌های سرطانی قرار گرفته است (پرتودرمانی داخلی یا براکی تراپی).
شیمی‌درمانی همچنین برای درمان همانژیوپریسیتومای بدخیم موثر است و اغلب پس از جراحی تجویز می‌شود. شیمی‌درمانی (chemo) نوعی درمان است که در آن از یک دارو یا ترکیبی از داروها برای درمان سرطان استفاده می‌شود. هدف شیمی‌درمانی متوقف یا کند کردن رشد سلول‌های سرطانی است. در شیمی درمانی همه بدن تحت تاثیر قرار می‌گیرد. درباره تأثیرات شیمی درمانی می توانید از پزشک خود به صورت دقیق‌تر سوال کنید.
پیگیری
پیگیری طولانی مدت بیمار با اسکن‌های مغزی منظم و بررسی‌های نورولوژیک برای تحت نظر گرفتن بازگشت یا انتشار تومور توصیه می‌شود.
