استئوماها تومورهای خوش‌خیم استخوانی هستند. این تومورها معمولاً در سر یا جمجمه یافت می‌شوند، اما ممکن است در ناحیه گردن نیز وجود داشته باشند. اگرچه استئوما به طور کلی سرطانی نیست، گاهی اوقات ممکن است علائمی مانند سردرد، عفونت سینوسی، مشکلات شنوایی یا مشکلات بینایی را ایجاد کند. با این حال، بسیاری از موارد استئوماهای خوش‌خیم به درمان نیاز ندارند. در صورت لزوم درمان، پزشک ممکن است روش‌هایی همچون جراحی، مسکن‌ها و یا تکنیک‌های تهاجمی حداقل را برای کنترل بیماری در نظر بگیرد.
استئوئید استئوما، که یک تومور خوش‌خیم در ستون فقرات است، می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در گروه سنی 4 تا 25 سالگی شایع است. همچنین، مردان حدود سه برابر بیشتر از زنان در معرض این بیماری قرار می‌گیرند.
استئوئید استئوما، ایجاد کننده توده ای از استخوان
ضایعات خوش‌خیم استخوانی شامل استئوما، استئوئید استئوما و استئوبلاستوما به عنوان تومورهای ساخته شده از استخوان، به صورت استخوان‌سازی توصیف می‌شوند. در این تومورها، سلول‌های توموری استخوان، استئوئید یا استخوان بالغ تولید می‌کنند.
استئوئید استئوما معمولاً اندازه کوچکی دارند و اندازه‌ی کمتر از 1.5 سانتی‌متر را دارا می‌باشند و رشد نمی‌کنند. با این حال، معمولاً باعث تشکیل مقدار زیادی استخوان‌های واکنشی در اطراف خود می‌شوند. همچنین، آنها ماده‌ی جدیدی به نام استخوان استئوئیدی تولید می‌کنند که همراه با سلول‌های تومور، منطقه‌ی رشد تومور را تشکیل می‌دهد و به صورت یک نقطه واضح در تصاویر اشعه ایکس مشاهده می‌شود.
ارتباط با ما
هر چند لزوماَ سردرد و عفونت سینوس نمی‌تواند از علائم تومور استئوما باشد اما برای کسب اطمینان بیشتر، بهتر است در صورت داشتن این نشانه‌ها به پزشک مراجعه کرده و از سلامت خود مطمئن شوید.
[shortcode-variables slug=”alert”]دکتر مرادی متخصص جراحی مغز و اعصاب، آماده است تا شما را در تشخیص و درمان مشکل خود با بهترین روش‌ها، همراهی کند. برای رزرو وقت ملاقات می‌توانید با شماره تلفن [sv slug=”number”] تماس حاصل فرمایید. [shortcode-variables slug=”alert1″]
انواع تومورهای خوش خیم استخوانی
در ابتدا بهتر است با چند نوع از مهم ترین تومورهای خوش خیم استخوانی آشنا شوید:
کیست استخوانی آنوریسمال (ABC)
ABC در واقع یک تومور واقعی نیست. با این حال، این رشد غیر طبیعی شباهت بسیاری به تومورها دارد و به همان شیوه درمان می‌شود. ABC یک رشد استخوانی پر از خون است که توسط یک دیواره نازک از بافت فیبری پوشیده شده است. این کیست‌ها معمولا افراد 10 تا 30 ساله را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مهره‌های بدن و المان‌های خلفی معمولا تحت تاثیر قرار می‌گیرند. علائم ممکن است شامل تورم، درد (به ویژه در شب) و حساسیت به لمس باشد. شایع ترین درمان آمبولیزاسیون (یعنی بستن جریان خون کیست) و ریسکشن (یعنی برداشتن به صورت جراحی) هستند.
تومور سلولی عظیم (GCT)
تومور سلولی عظیم یک نوع تومور غیرمعمول و متهاجم است. این تومورها به طور معمول خوش‌خیم هستند و به طور عمده در بیماران 20-40 ساله (که از نظر اسکلتی بالغ شده‌اند) رخ می‌دهند. این تومورها در زنان کمی بیشتر از مردان شایع هستند. در استخوان‌های ستون فقرات، این تومورها به خصوص در استخوان خاجی رخ می‌دهند و ممکن است به ستون فقرات کمری گسترش یابند. تومورهای سلولی عظیم ستون فقرات می‌توانند به کانال نخاعی حمله کرده و ضایعاتی را در نخاع فشار دهند. علائم و نشانه‌ها بسته به موقعیت و اندازه تومور متفاوت است و ممکن است شامل تورم، شکستگی استخوان، درد مفاصل، اختلال در عملکرد روده و مثانه، و نارسایی‌های عصبی دیگر مانند ضعف و کاهش حس باشد.
محتمل ترین درمان شامل آمبولیزاسیون (یعنی بستن جریان خون) و ریسکشن (یعنی حذف به صورت جراحی) است. پرتو درمانی نیز ممکن است تجویز شود.
همانژیوم
همانژیوم ستون فقرات، یک تومور خوش خیم اولیه، شایع در ستون فقرات صدری و کمری است. این نوع تومور به طور کلی بر ستون مهره‌ها تاثیر می گذارد، اما می‌تواند عضلات را نیز تحت تاثیر قرار دهد. تومور علائم اندکی دارد و اغلب در معاینه برای بیماری دیگری یافت می‌شود. این تومور در بیماران 30-50 ساله رایج‌تر است.
بیماران تحت همانژیوم برای بررسی علائم شکستگی در اثر فشردگی، اختلالات نورولوژیکی یا ایجاد توده در بافت نرم در نتیجه همانژیوم به دقت معاینه می‌شوند.
درمان بستگی به اندازه و موقعیت همانژیوم دارد. ترکیبی از آمبولیزاسیون (یعنی بستن جریان خون)، برداشتن (حذف جراحی تومور) و پرتودرمانی معمول است.
استئوئید استئوما
استئوئید استئوما، تومور استخوانی خوش خیم اولیه است که در تمام گروه‌های سنی دیده می‌شود. علت این تومور ناشناخته است. تومورها معمولا نسبتا کوچک هستند. به ندرت در کودکان زیر 5 سال و در بزرگسالان بالای 40 سال یافت می‌شود. اکثر بیماران مبتلا به استئوئید استئوما در سن 25 تا 25 سالگی قرار دارند و مردان بیشتر از زنان به آن دچار می‌شوند. گرچه استئوئید استئوما در تمام قسمت‌های اسکلتی گزارش شده است، در 10 تا 14 درصد موارد بر ستون فقرات اثر گذاشته است.
استئوئید استئوما در ستون فقرات ممکن است سبب خشکی، اسکولیوز و درد شود که در شب بدتر می‌گردد. در ابتدا وضعیت بیمار تحت تأثیر قرار می گیرد. با گذشت زمان ممکن است تغییرات ساختاری ایجاد شود که موجب انحنای غیر طبیعی ستون فقرات به سمت چپ یا راست می‌شود. درمان انتخابی معمول، غالبا حذف تومور به صورت جراحی است. در ادامه با این تومور به طور مفصل آشنا خواهید شد.
دسته بندی
استئوئید استئوما ممکن است بر اساس مکان به 4 نوع مختلف طبقه بندی شود: داخل غشایی، اسفنجی (مغزی)، ضریعی و زیر مفصلی.
علت تومور استئوئید استئوما
استئوئید استئوما هنگامی رخ می‌دهد که سلول‌های خاص به صورت غیرقابل کنترل تقسیم می‌شوند، و تشکیل یک توده کوچکی از استخوان و بافت‌های دیگر را می‌دهند. این تومور رو به رشد، بافت استخوانی سالم را با بافت غیر طبیعی و بافت استخوانی سفت جایگزین می‌کند. هیچکس دقیقا نمی‌داند چرا این اتفاق می‌افتد.
استئوما شایع‌ترین تومور خوش خیم بینی و سینوس‌های پارانازال است. علت استئوما نامشخص است، اما نظریه‌های نسبتا پذیرفته شده علل جنینی، تروما یا عفونی را پیشنهاد می‌کنند.
آیا استئوئید استئوما رایج است؟
این مشکل معمولا در دوران نوجوانی یا اوایل سن بلوغ ظاهر می‌شود. به نظر می‌رسد که این وضعیت در پسران بیشتر از دختران اتفاق می‌افتد.
علائم تومورهای استخوانی استئوما و استئوئید استئوما
نشانه‌های این دو تومور خوش خیم عبارت اند از:
نشانه‌های استئوما
علائم استئوما نادر هستند. اگر تومور خوش خیمی در سر یا جمجمه داشته باشید، علائم شما شامل موارد زیر می باشد:
- سردرد
- عفونت‌های سینوس
- مشکلات شنوایی یا بینایی
در نظر داشته باشید که داشتن سردرد، عفونت سینوسی یا یک مشکل عمومی دیگر لزوما به معنی استئوما نیست. اما اگر در مورد احتمال تومور نگران هستید یا علائم دردناکی را تجربه می‌کنید، در اسرع وقت با پزشک خود ملاقات داشته باشید.
علایم استئوئید استئوما
استئوئید استئوما باعث درد کهنه و رو به افزایش می‌شود که شدت متوسط دارد، اما می‌تواند بدتر و شدیدتر شود، به ویژه در شب اوج می‌گیرد. درد معمولا مربوط به فعالیت نیست. در بعضی موارد، فرد قبل از این که برای تشخیص به پزشک مراجعه کند، برای سال‌ها از درد مزمن آزار دهنده استئوئید استئوما رنج می‌برد.
عوارض استئوئید استئوما
عوارض استئوئید استئوما معمولا به موقعیت تومور مربوط هستند. عوارض معمول عبارتند از:
- شکستگی در اثر فشار
- شکستگی پاتولوژیک
- آتروفي عضله
تشخیص
سه راه مختلف وجود دارد که پزشک شما می‌تواند تشخیص استئوما را انجام دهد. این راه‌ها عبارتند از:
- معاینه معمول: پزشک از شما در مورد علائم‌تان سوال می‌کند و یک معاینه فیزیکی برای بررسی استئوما انجام می‌دهد.
- سی تی اسکن: که به اسکن CAT نیز شناخته می‌شود، یک آزمایش تشخیصی است که تصاویر با وضوح بالا از داخل ناحیه سر و گردن شما فراهم می‌کند. سی تی اسکن همانند اشعه ایکس اما به صورت قدرتمندتر، موقعیت استئومای خوش خیم را نشان می‌دهد تا پزشک بتواند اندازه و قرار گیری آن در داخل بدن را مشاهده کند.
- اسکن استخوان: اسکن استخوان یک آزمایش تصویربرداری است که از یک مقدار کوچک و ایمن رنگ رادیواکتیو به عنوان ردیاب برای تعیین استئوما در سر، جمجمه یا گردن استفاده می‌کند.
هنگامی که پزشک شما وجود استئمای خوش خیم را تشخیص می‌دهد، بهترین گزینه‌های درمان استئوما برای وضعیت منحصر به فرد شما را مورد بحث قرار می‌دهد.
درمان استئوئید استئوما
اگر استئوما دارید اما علایمی ایجاد نکرده است، ممکن است پزشک شما آن را به حال خود رها کند. اما اگر از درد رنج می‌برید یا در صورت شما قابل توجه است، گزینه‌های درمان استئوما شامل موارد زیر می‌باشد
دارو
درد ناشی از استئوئید استئوما می‌تواند با آسپیرین و NSAIDها، که پروستاگلاندین‌های آزاد شده توسط سلول‌های تومور را مهار می‌کند، کاهش می‌یابد. پروستاگلاندین‌ها باعث تغییراتی در فشار عروقی می‌شوند که انتهای عصب حسی را به صورت موضعی تحریک می‌کنند و باعث درد می‌شوند. مهار این پروستاگلاندین‌ها درد را کاهش می‌دهد.
مطالعات اندکی، اثرات پایدار رفع علائم پس از استفاده طولانی مدت از NSAIDS را نشان می‌دهد، برخی مطالعات نشان داده‌اند که بدون درمان جراحی، احتمال تکامل به استئوپلاستوما وجود دارد.
درمان جراحی
با این حال، بسیاری از بیماران علائم دردناکی دارند که توسط داروهای ضد التهابی برطرف نمی‌شوند، یا نمی‌خواهند سال‌ها برای کوچک شدن تومور صبر کنند. در این موارد، بیمار یا خانواده ممکن است جراحی را ترجیح دهند.
کورتاژ
درمان جراحی استاندارد برای استئوئید استئوما این است که کل تومور، به خصوص محل لانه گزینی یا هسته مرکزی، را با خراشیدن و گود کردن بیرون آورده شود. پزشک شما مراقبت‌های زیادی را برای اطمینان از حذف کامل تومور انجام خواهد داد. در غیر این صورت، ممکن است دوباره رشد کند.
این فرآیند، یک روش باز سنتی است که در آن جراح شما برشی بر روی پوست و بافت‌های نرم روی محل تومور ایجاد می‌کند تا به استخوان برسد. در بیشتر موارد، این نوع جراحی بسیار موفق است. با این وجود، خطراتی شامل بیهوشی عمومی، عفونت، خونریزی و آسیب احتمالی به بافت‌های اطراف را به همراه دارد.
ریشه کنی به صورت رادیوفرکوئنسی
یک گزینه جدیدتر درمانی این است که هسته مرکزی تومور را با تکنیک‌های حداقل تهاجمی مانند ریشه کنی رادیوفرکوئنسی با هدایت سی تی اسکن حذف کنید. در این روش سرپایی، تومور با جریان الکتریکی با فرکانس بالا گرم و سپس تخریب می‌شود. این روش می‌تواند توسط یک پزشک رادیولوژیست یا یک جراح ارتوپد انجام شود.
قبل از انجام این روش، تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی با بلوک درد ناحیه‌ای قرار می‌گیرید. پزشک شما محل تومور را با استفاده از سی تی اسکن ظریفی تشخیص می‌دهد. سپس پروب رادیوفرکوئنسی به تومور وارد می‌شود. پروب بافت‌های تومور را تا حدود 90 درجه سانتیگراد حرارت می‌دهد و به طور موثر آنها را از بین می‌برد. حداقل آسیب به بافت‌های اطراف وجود دارد.
در بیشتر بیماران پس از یک درمان پروب رادیوفرکوئنسی، تومور به اندازه کافی برداشته می‌شود. این روش تقریبا 2 ساعت طول می‌کشد و به دنبال آن یک زمان بهبودی 2 ساعته وجود دارد که پس از آن می‌توانید با مصرف مسکن به خانه بازگردید.
بهبودی
زمان بازگشت به فعالیت‌های روزانه بسته به روش و محل تومور متفاوت خواهد بود. در بسیاری از موارد، بیماران با برخی محدودیت‌ها طی چند روز به محل کار یا مدرسه باز می‌گردد. پزشک شما به شما دستورالعمل‌های خاصی برای هدایت بهبودی خود ارائه می‌دهد.
پیش بینی اثر بخشی درمان
این تومور یک تومور خوش خیم است و خطر متاستاز وجود ندارد.
- ریشه کنی آر اف بیش از 90٪ مواقع موثر است.
- نتایج ریشه کنی با آر اف بهتر از مواردی است که با برداشت جراحی گزارش شده است و میزان بیماری و عوارض احتمالی بسیار کمتر است.
استئوبلاستوما در مقایسه با استئوئید استئوما
استئوبلاستوما یک تومور خوش خیم (غیر سرطانی) است. این تومور نادر است که اغلب در استخوان‌های ستون فقرات، و نیز پاها، و دست‌ها ایجاد می‌شود.
از آن جا که استئوبلاستوما استخوان‌های سالم را از بین می‌برد و می‌توانند تا اندازه‌های بزرگ رشد کند، درمان همیشه شامل جراحی برای حذف تومور می‌باشد.
استئوبلاستوما با استئوئید استئوما ارتباط نزدیکی دارد. هر دو تومور، مواد استخوانی غیرطبیعی تشکیل می‌دهند و هر دو در افراد جوان، به ویژه در مردان، بیشتر اتفاق می‌افتند.
تومورهای استئوئید استئوما کوچکتر از استئوبلاستوما می‌باشند و رشد نمی‌کنند. درد استئوئید استئوما اغلب در شب بدتر می‌شود، اما می‌تواند با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوروفن، کاهش یابد. تومورهای استئوبلاستوما به طور معمول باعث درد شبانه نمی‌شوند و به NSAIDها پاسخ نمی‌دهند.
علاوه بر این، استئوبلاستوما نیاز به عمل جراحی برای از بین بردن تومور رو به رشد دارد. استئوئید استئوما در صورتی که درد با مصرف NSAID بهبود یابد، به جراحی نیاز ندارد.
