آرتروز ستون فقرات کمر(قسمت پایین کمر) نوعی بیماری دژنراتیو (تحلیل رونده) است که میتواند بسیار دردناک و ناتوان کننده باشد. این عارضه بیشتر در زنان و مردان بالای ۵۰ سال دیده میشود اما گاهی اوقات میتوان آن را در سنین پایینتر هم مشاهده کرد. کسانی که سابقه دررفتگی مفصل دارند و افرادی که به مدت طولانی مینشینند یا کارهای سنگین انجام میدهند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
علائم شایع آرتروز کمر شامل درد (کمردرد) و سفتی در قسمت پایین کمرکه اغلب صبح‌ها شدیدتر است. ممکن است این عارضه همراه با ضعف عضلانی و عدم ثبات باشد که احتمال ایجاد آسیب دیدگی یا کشیدگی افزایش پیدا میکند. اگر آرتروز کمر درمان نشود میتواند شدیدتر شده و منجر به ناتوانی شود.
اغلب بیمارانی که آرتروز دارند حداقل 6 ماه قبل از اینکه جراحی برای درمان آرتروز پیشنهاد شود تحت درمان محافظه کارانه قرار میگیرند و اکثر آنها با این برنامه درمانی درمان میشوند. اما برخی دیگر دردشان ادامه پیدا میکند و ناتوانی ناشی از آرتروز کمر افزایش می‌یابد. جراحی در این مقطع برای این افراد ضرورت پیدا میکند و علائم آنها را تا حد زیادی کاهش میدهد. اگر چه این علائم به تحلیل رونده بودن این بیماری مربوط میشود.
علل و عوامل خطر آرتروز کمر
آرتریت کمر در مفاصلی که مهره‌های ستون فقرات را به یکدیگر متصل میکنند و همچنین خود ستون فقرات ایجاد میشود. شایعترین شکل این بیماری آرتروز نامیده میشود و به دلیل پارگی و ساییدگی مفاصل دررفته ایجاد میشود. چون به طور مداوم این مفاصل حرکت میکنند و روی یکدیگر مالیده میشوند‚ این مسئله رخ میدهد. وقتی که این ساییدگی در ستون فقرات رخ میدهد به آن اسپوندیلوز با فیزیوتراپی‚ تزریق استروئید و جراحی) گفته میشود. ممکن است با مشکلات احتمالی مانند دیسک دژنراتیو یا تحلیل رونده (دیسک ستون فقرات) ساییده شود و تحت فشار قرار گیرد و همراه با تنگی نخاع (وضعیتی که در آن دیسکها به اعصاب نخاع فشار وارد میکنند و موجب درد پا و بیحسی و مشکل در راه رفتن میشوند) رخ دهد. هرچند به خاطر داشته باشید همه اینها اثرات دررفتگی ناشی از ایستادنهای طولانی مدت هستند.
عوامل خطر احتمالی دیگری که برای ستون فقرات کمر مشکل ایجاد میکنند عبارتند از :
وزن
همانطور که می‌دانید، اضافه وزن و چاقی میتوانند باعث افزایش فشار بر روی ستون فقرات شوند. برای افرادی که دارای چاقی یا اضافه وزن هستند، حفظ حالت بدنی مناسب و انجام فعالیتهای فیزیکی صحیح، سخت‌تر است. آناتومی ستون فقرات به طور قابل توجهی تغییر میکند و دیسکها و بافت‌های نرم ممکن است آسیب ببینند.
اقدامات پیشگیرانه بهتری که بیماران میتوانند انجام دهند، کنترل وزن خود است و در صورت لزوم، به تدریج آن را کاهش دهند. مناسب است که وزن خود را دو تا سه بار در هفته اندازه‌گیری کنید. نوسانات طبیعی وزن وجود دارند، اما افزایش پیوسته وزن نشانگر نیاز به تغییر رژیم غذایی و انجام ورزش است. برای راهنمایی بیشتر، میتوانید با فیزیوتراپیست، مربی ورزشی یا متخصص تغذیه مشورت کنید. آنها میتوانند به شما راهنمایی کنند و برنامه‌های مناسب برای کاهش وزن و بهبود حالت بدنی شما ارائه دهند.
آسیب دیدگی
آسیب دیدگی ستون فقرات میتواند باعث شروع زودرس آرتروز یا آرتریت پس از سانحه شود. تصادف‚ ورزشها و بلند کردن اشیا سنگین دلایل شایع آسیب دیدگی هستند. بهترین کار این است که همیشه هنگام رانندگی با اتومبیل‚ موتورسیکلت و کارکردن در نواحی مرتفع اقدامات احتیاطی رعایت شود.
ورزشها و فعالیتهای فیزیکی بهتر است که با تکنیکهای مناسب انجام شوند و اجسام سنگین را نباید بدون کمک یا یکدفعه بلند کنید. اگر نیاز است از بریسهای کمکی استفاده کنید.
سن
علائم آرتروز کمر معمولا حدود سن 45 سالگی نمایان میشوند. تشخیص و درمان صحیح علائم به شما کمک میکنند که این عارضه زود برطرف شود و از آرتروز شدید و پیشروی آن جلوگیری میکند. استراحت‚ تغییر نحوه انجام فعالیتها‚ یخ و داروهای ضد التهابی بدون نسخه پزشک در اختیار همه افراد قرار دارند و میتوانند به عنوان اقدامات درمانی انجام دهید.
اگر علائم با این روشهای درمانی برطرف نشدند یک قرار ملاقات با متخصص ستون فقرات تنظیم کنید.
علائم
همه افرادی که مبتلا به آرتروز کمر هستند علائم آن را تجربه نمیکنند. شایعترین علائمی که افراد دارند درد و سفتی عضلات است که به تدریج بیشتر میشود و از بین هم نمیرود. این درد اغلب در قسمت پایین کمر یا ستون فقرات رخ میدهد و ممکن است مزمن شود. در بعضی موارد جدی آرتریت کمر ممکن است همراه با مشکلات دیگری مثل بیماری دیسک دژنراتیو‚ تنگی نخاع پیش بیاید که در چنین مواردی احتمال دارد علائم زیر رخ دهد:
- بیحسی یا سوزن سوزن شدن دستها یا پاها
- ضعف پیشرونده در دستها و پاها
- کمردرد شدید که موجب تداخل در انجام فعالیتهای روزانه میشود
- کار نکردن درست مثانه یا از دست دادن کنترل روده
- تیرکشیدن‚ سوزش دستها یا پاها
درمان آرتریت کمر بدون جراحی
اگر تشخیص داده شد که شما آرتروز کمر دارید یا با درد یا سفتی ستون فقرات کمر درگیر هستید این پنج روش محافظه کارانه درمانی را امتحان کنید:
استراحت متوسط
استراحت کردن یکی از عوامل بسیار مهم در بهبود و درمان عناصر است. استراحت کردن و استراحت کافی بعد از تجربه درد شدید در ناحیه کمر بسیار مفید است. با این حال، باید به تدریج فعالیت خود را افزایش دهید پس از جراحی یا شرایطی که باعث درد بیشتر میشوند. بلند شدن و راه رفتن هنگامی که گرفتگی و درد شدید کاهش می‌یابد، به شما کمک میکند تا درد و سفتی عضلات را تسکین دهید. باقی ماندن در تختخواب به مدت طولانی ممکن است باعث طولانی شدن فرآیند بهبودی شما شود و همچنین منجر به بدتر شدن ورم، گرفتگی، درد و التهاب در ناحیه کمر میشود. به همین دلیل، متخصصان پیشنهاد میدهند که در طول روز فعالیتهای خفیف و ملایم را انجام داده و تا حد امکان از استراحت در تختخواب بیش از حد پرهیز کنید.
به کار بردن یخ و گرما
استفاده از گرما برای تسکین درد آرتروز کمر موثرتر است. گرما رگهای خون که فشرده شده‌اند را گشاد میکند. جریان اکسیژن به کمر را افزایش میدهد وکمک میکند گرفتگی عضلانی برطرف شود. هرچند اگر التهاب دارید ایمن‌تر این است که قبل از استفاده از گرما از یک پک یخ استفاده کنید. به کاربردن یخ یا گرما مستقیما روی کمر باعث کاهش ورم و درد و تسکین آن میشود.
بهبود حالت بدنی
حالت بدنی ضعیف اغلب اوقات موجب وارد شدن فشار اضافی روی قسمت پایین کمر و ستون فقرات شما میشود.اگر شما هنگام تماشای تلویزیون حالت خمیده یا حالت بدنی ضعیفی موقع نشستن در ماشین دارید این فشار به ستون فقرات شما وارد میشود. اگر در حال حاضر درگیر آرتروز مفاصل فاست کمر هستید فشار اضافی موجب بدتر شدن درد و ناراحتی شما میشود. باید همیشه حواستان به حالت بدنی‌تان باشد و آنرا کنترل کنید و تغییرات لازم را انجام دهید و اگر متوجه شدید رو به جلو خم شدید و با حالت قوز کرده راه میروید آنرا تغییر دهید. تغییرات کوچک حالت بدنی باعث میشود علائم ناشی از آرتروز کمر شما در طولانی مدت بهترشود و بهبود پیدا کند.
داروهای ضد التهابی
اگرچه داروهای ضد التهاب تنها گزینه عالی برای درمان این مشکل نیستند. اما مکمل عالی برای دیگر فعالیتهایی هستند که در حال حاضر انجام میدهید. التهاب آرتروز مفصل فاست را دردناک تر میکند. اما التهاب با فعالیتهای سالم هم ایجاد میشود. بنابراین داروهای ضد التهابی کمک میکنند که دیگر گزینه‌های درمانی درد کمتری داشته باشند. این داروها درمان و راه حل طولانی مدت نیستند اما روشی عالی برای کاهش درد هستند. همانطور که کارهایی انجام میدهید تا درد خود را در طولانی مدت بهبود ببخشید میتوانید از این داروها همراه با آن استفاده کنید.
تزریق به مفصل فاست
تاثیرات تزریق با گذشت زمان از بین میرود اما شما میتوانید از زمانی که درد شما فروکش کرد بهترین استفاده را از آن زمان ببرید. تزریق معمولا برای آرتروز شدید تا متوسط به کار میرود. درست مثل داروهای ضد التهابی تزریق هم یک گزینه درمانی طولانی مدت نیست اما تزریق بخش جدایی ناپذیر از یک برنامه درمانی جامع برای آرتروز مفصل فاست است.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به شما کمک میکند با هدف قرار دادن نواحی خاصی از ستون فقرات خود یک گام رو به جلو در درمان خود بردارید. فیزیوتراپیست روشهایی را به شما نشان میدهد که بدون اینکه دچار آسیب دیدگی شوید با استفاده از آنها ستون فقرات خود را تقویت و محافظت کنید. همچنین آنها ابزار و اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار میدهند تا اگر علائم شما بدتر شد خودتان بتوانید به تنهایی آنرا انجام دهید. فیزیوتراپی راه حل درمانی کوتاه مدت یا بلند مدت برای درمان مفصل آرتروزی فاست است.
به کایروپراکتر مراجعه کنید
اگرچه آرتروز درمان نمیشود درمان کایروپراکتیک به شما کمک میکند درد را کنترل کنید و مقدار کمی یا همه عملکرد طبیعی بدن را به دست آورید. مراقبتهای کایروپراکتیک ممکن است علت اصلی آرتروز کمر شما را برطرف کند. اگر در طول زمان حالت نشستن‚ ایستادن و راه رفتن شما نادرست باشد مفصل شما ضعیف شده و از حالت تعادل خارج میشود. ممکن است داروهای کایروپراکتیک این مشکلات رابرطرف کنند و احتمالا از بدتر شدن آرتروز کمر شما جلوگیری میکند.
ورزش با تاثیر کم
ورزش کردن یک راه حل عالی برای تقویت ساختار ستون فقرات است و همچنین بدن را آماده میکند تا فشار وارد شده در طول روز را کنترل کند. اما شما باید به صورتی ورزش را انجام دهید که فشار اضافی روی کمر خود وارد نکنید. دویدن تاثیر بسیار بالایی بر روی ستون فقرات شما دارد. اگر درد ناشی از آرتروز مفصل فاست کم است میتوانید فعالیتهای دیگری را انجام دهید. فعالیتهایی مثل شنا کردن راه رفتن و ورزشهای الپتیکال (ورزشهایی که روی نیم تنه پایین تمرکز دارند) را امتحان کنید تا بتوانید از مزایای ورزش کردن بدون وارد کردن فشار اضافی روی کمر بهره ببرید.
از غذاها و نوشیدنیهایی که موجب التهاب میشوند خودداری کنید
ایجاد تغییر در رژیم غذایی به شما کمک میکند تا علائم مرتبط با آرتروز را کاهش دهید. این علائم شامل درد‚ سفتی و تورم عضلات است . رژیم غذایی سالم ‚متعادل و خوب منابع عالی برای بدن شما فراهم میکند و از بیشتر تحلیل رفتن مفاصل شما جلوگیری میکنند که برای افرادی که آرتروز دارند یک عامل حیاتی محسوب میشود.
اکثر بیمارانی که مبتلا به آرتروز کمر هستند کلسترول خون بالایی دارند. کاهش سطح کلسترول خون علائم مرتبط با آرتروز را بهبود میبخشد. همینطور میتواند خطر بروز بیماریهای قلبی را کاهش دهد. شکر ‚چربهای اشباع شده‚ کربوهیدراتهای تصفیه شده سه تا از چیزهایی هستند که باید همیشه از مصرف آنها خودداری کنید تا از عوارض آنها در طولانی مدت جلوگیری کنید.
غذاهایی که به شما کمک میکنند علائم آرتروز کمر را کاهش دهید عبارتند از :لبنیات ,ماهی‌های چرب, روغن زیتون‚ سبزیجات با برگهای سبز تیره‚ آجیل‚ کلم بروکلی و چای سبز. رژیم مدیترانه‌ای برای کسانی که آرتروز کمر دارند بسیار توصیه میشود. این رژیم شامل خوردن غذاهایی بر پایه گیاه خواری است و همچنین غذاهایی غنی از فیبر است. همچنین در این رژیم گوشت با ماهی بیشتری جایگزین میشود.
جراحی کمر برای درمان آرتروز
تغییراتی که آرتروز در ستون فقرات شما ایجاد میکند میتواند موجب ناتوانیهای جدی و درد برای بسیاری از بیماران شود. علائم این بیماران با استفاده از دارو و درمانهای محافظه کارانه غیر قابل کنترل است. به همین دلیل اکثر افراد تصمیم میگیرند عمل جراحی را برای درمان آرتروز انجام دهند. وقتی که ساختار ستون فقرات تحلیل میرود موجب ایجاد فشار روی نخاع و تنگی کانال نخاع میشود و آسیب رسیدن دائمی به عصب میشود و درمان معمول جراحی کمک میکند این فشار برداشته شود و ستون فقرات تثبیت شود. جراحی ستون فقرات انواع بسیار زیادی دارد و بهترین روش درمانی بلافاصله قابل تشخیص نیست. بیمار باید اسکنهای تشخیصی را به منظور دستیافتن به محلی که عصب یا نخاع تحت فشار قرار گرفته است را انجام دهد و اینکار با بلوکه کردن ریشه‌های عصب به صورت انتخابی انجام میشود تا مطمئن شوند سطح مهره‌ای درست برای جراحی انتخاب شده است. تشخیص نادرست‚ شایعترین علت سندورم شکست جراحی کمر است. در چنین موقعیتی علت اصلی کمردرد بیمار برطرف نشده است.
