سرخوردگی مهره کمر زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از مهره‌ها از موقعیت طبیعی خود در ستون فقرات جابه‌جا می‌شود، که به علت فشار بیش از حد، آسیب یا مشکلات مرتبط با دیسک‌ها رخ می‌دهد. این وضعیت می‌تواند باعث ایجاد درد شدید و محدودیت‌های حرکتی قابل توجهی شود. در این مقاله، به بررسی علائم، دلایل و روش‌های درمان این مشکل پرداخته‌ایم. مطالعه ادامه مقاله به شما این فرصت را می‌دهد که با شیوه‌های پیشگیری و راهکارهای موثر برای مدیریت درد آشنا شوید و اقدامات مناسب برای حفظ سلامت ستون فقرات خود بردارید.
لغزش مهره کمر چیست؟
یکی از مشکلاتی که برای ستون فقرات ایجاد می‌شود، سرخوردگی مهره کمر است. این عارضه می‌تواند منجر به درد و ناراحتی شدید شده و در برخی موارد، حرکت فرد را با دشواری مواجه کند. سرخوردگی زمانی رخ می‌دهد که مهره‌های کمر دچار بی‌ثباتی شده و به طور مداوم جابه‌جا شوند، در نتیجه فشار زیادی به مهره‌های پایینی وارد می‌شود.
بی‌ثباتی مهره‌ها باعث درد شدید در ناحیه کمر و پاها می‌شود، به خصوص هنگام راه رفتن. در چنین شرایطی، مراجعه به پزشک ضروری است تا تشخیص دقیق انجام شود و درمان مناسب آغاز گردد. سرخوردگی مهره کمر یکی از مشکلات رایج نخاعی محسوب می‌شود که در بسیاری از موارد، امکان درمان آن بدون جراحی و از طریق روش‌های غیرتهاجمی وجود دارد.
ورزش و فیزیوتراپی از مهم‌ترین راهکارهای درمانی برای کنترل این مشکل هستند. نکته قابل توجه این است که برخی از افراد سال‌ها با این عارضه زندگی می‌کنند، اما از وجود آن بی‌اطلاع‌اند. این بیماری بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال دیده می‌شود، اما ممکن است در سنین پایین‌تر نیز رخ دهد. همچنین، برخی افراد مانند ورزشکاران رشته‌هایی همچون دوومیدانی، بیشتر در معرض این عارضه قرار دارند.
سرخوردگی مهره کمر می‌تواند علائم متعددی داشته باشد که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به درد شدید در کمر، لگن و پاها، بی‌حسی در اندام‌های تحتانی و سفتی عضلات کمر اشاره کرد. در ادامه، این علائم را با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد.
علائم لیز خوردن مهره های ستون فقرات چه می تواند باشد؟
اکثر موارد لغزندگی مهره با هیچ گونه علائمی همراه نیست و بیمار فقط زمانی متوجه جابجا شدن مهره‌ها می‌شود که سرخوردگی مهره در عکس رادیوگرافی گرفته شده برای تشخیص عارضه‌های دیگر دیده شود. درهر حال علائم شایع سر خوردن مهره‌ها عبارت است از:
- درد پایین کمر، مخصوصا بعد از ورزش کردن
- بیشتر شدن گودی کمر
- درد و یا ضعف در یک یا هر دو ران یا پا
- کم شدن توانایی بیمار برای کنترل کردن عملکرد روده و مثانه
- گرفتگی و انقباض عضلات همسترینگ
- اسپوندیلولیستزیس شدید تغییراتی را در شیوع ایستادن و راه رفتن بیمار ایجاد می‌کند، برای مثال بیمار اردک‌وار راه میرود. چون در این حالت انحناء رو به جلوی کمر بیشتر می‌شود، شکم جلوتر می‌آید. بالاتنه (قفسه سینه و …) کوتاه‌تر به نظر می‌آید و مشکل اسپاسم و گرفتگی عضلات پایین کمر پیش می‌آید.
روش‌های تشخیص سرخوردگی مهره کمر
تشخیص سرخوردگی مهره کمر نیازمند بررسی دقیق علائم و انجام آزمایش‌های تخصصی است. در مراحل اولیه، پزشک با گرفتن شرح حال بیمار و بررسی علائم مانند کمردرد، بی‌حسی پاها یا ضعف عضلانی، ارزیابی کلی انجام می‌دهد. همچنین، بررسی سوابق پزشکی و میزان درد در شرایط مختلف می‌تواند به تشخیص کمک کند.
پس از معاینه بالینی، آزمایش‌های تصویربرداری برای بررسی دقیق‌تر وضعیت مهره‌ها تجویز می‌شود. یکی از روش‌های متداول، تصویربرداری با اشعه ایکس است که امکان مشاهده تغییرات در ساختار ستون فقرات را فراهم می‌کند. در برخی موارد، برای جزئیات بیشتر از ام آر آی (MRI) استفاده می‌شود که می‌تواند وضعیت دیسک‌ها، عصب‌ها و بافت‌های اطراف را به‌وضوح نشان دهد. سی تی اسکن (CT Scan) نیز روشی است که اطلاعات دقیق‌تری درباره میزان جابه‌جایی مهره‌ها ارائه می‌دهد.
علاوه بر تصویربرداری، در برخی موارد آزمایش‌های عصب شناختی مانند الکترومیوگرافی (EMG) انجام می‌شود تا عملکرد اعصاب و میزان فشار وارده بر آنها بررسی گردد. این روش به پزشک کمک می‌کند تا متوجه شود که آیا سرخوردگی مهره باعث آسیب عصبی شده است یا خیر.
ترکیب این روش‌های تشخیصی به پزشک کمک می‌کند تا نوع و شدت سرخوردگی مهره را مشخص کرده و برنامه درمانی مناسبی را برای بیمار در نظر بگیرد. در صورت تأیید این عارضه، بسته به میزان جا به جایی مهره، روش‌های درمانی متناسب با شرایط بیمار توصیه می‌شود.
انواع سرخوردگی مهره های کمر و علت بروز هر کدام چیست؟
سر خوردن مهره‌های کمر به پنج نوع اصلی تقسیم‌بندی می‌شود
اسپوندیلولیستزیس دیسپلاستیک
لغزندگی دیسپلاستیک پی‌آمد نقص در تشکیل بخشی از مهره‌ها، به نام فاست است که باعث سر خوردن رو به جلوی مهره‌ها می‌شود. سرخوردگی دیسپلاستیک یک نقص مادرزادی است.
اسپوندیلولیستزیس ایسکمیک
علت لغزندگی ایسکمیک نقص در بخشی از مهره‌ها، به نام پارس اینترآرتیکولاریس است. اگر این نقص همراه با لغزش نباشد، عارضه، اسپوندیلولیزیس نامیده می‌شود. اسپوندیلولیستزیس ایسکمیک پی‌آمد آسیب‌های مکرر است و بیشتر در ورزشکارانی، مانند ژیمناست‌ها و مهاجمین فوتبال مشاهده می‌شود که حرکات همراه با کشش شدید انجام می‌دهند.
اسپوندیلولیستزیس دژنراتیو
علت اسپوندیلولیستزیس دژنراتیو تغییرات التهابی در مفصل‌های مهره‌ها است که در اثر تحلیل رفتن (دژنراسیون) غضروف و به مرور رخ می‌دهد؛ با این توصیف لغزش دژنراتیو اکتسابی است و بیشتر در سالمندان مشاهده می‌شود.
اسپوندیلولیستزیس ناشی از آسیب دیدگی
اسپوندیلولیستزیس تروماتیک نتیجه وارد شدن ضربه یا آسیب دیدن مستقیم مهره‌ها است. شکستگی پایک یا پدیکول، لامینا یا مفصل‌های فاست اجازه می‌دهد که بخش پیشین مهره رو به جلو بلغزد و جلوتر از بخش عقبی قرار بگیرد.
اسپوندیلولیستزیس پاتولوژیک
علت اسپوندیلولیستزیس پاتولوژیک نوعی نقص استخوانی است که در اثر ناهنجاری‌های استخوانی، برای مثال در پی وجود تومور ایجاد می‌شود.
عامل‌های خطر سرخوردگی مهره کمر
ریسک لغزش ایسکمیک مهره‌ها می‌تواند به عوامل مختلفی برگردد، از جمله سابقه خانوادگی مشکلات کمر. یکی از عواملی که می‌تواند به لغزش ایسکمیک مهره‌ها منجر شود، نقص مادرزادی در استخوان پارس اینترآرتیکولاریس ستون فقرات (عارضه اسپوندیلولیزیس) است. این نقص می‌تواند احتمال لغزش مهره‌ها را افزایش دهد.
عوامل دیگری نیز می‌توانند به ریسک لغزش ایسکمیک مهره‌ها کمک کنند. آسیب دیدگی مکرر یا کشش شدید مهره‌های کمر نیز از عوامل محسوب می‌شود. ورزشکارانی مانند ژیمناست‌ها، وزنه برداران و مهاجمین فوتبالی که هنگام حرکات کششی، نیروی شدیدی به ستون فقرات وارد می‌کنند، بیشتر در معرض خطر لغزش ایسکمیک مهره‌ها قرار دارند. این ورزشکاران به دلیل تمرینات سنگین و مکرری که انجام می‌دهند، ممکن است مهره‌های کمر خود را آسیب ببینند و این موضوع می‌تواند لغزش مهره‌ها را تسهیل کند.
بنابراین، سابقه خانوادگی مشکلات کمر، عارضه اسپوندیلولیزیس، آسیب‌دیدگی مکرر یا کشش شدید مهره‌های کمر، و انجام ورزش‌هایی که نیاز به کشش شدید در ستون فقرات دارند، می‌توانند به عوامل خطر لغزش ایسکمیک مهره‌ها تبدیل شوند.
عوارض سر خوردن و جا به جایی مهره‌ها چیست؟
عوارض اسپوندیلولیستزیس عبارت است از درد مزمن پایین کمر یا پا، بی‌حسی، گزگز یا ضعف پاها. فشردگی شدید عصب‌ها باعث بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع می‌شود، البته این مشکل نادر است.
شیوع بیماری سرخوردگی مهره کمر چگونه است؟
حدودا 6 ـ 5 درصد مردان و 3 ـ 2 درصد زنان دچار اسپوندیلولیستزیس می‌شوند.
سر خوردن مهره‌ها مشکلی شایع در بین افرادی است که فعالیت‌های بدنی سنگین، مانند وزنه برداری، ژیمناستیک یا فوتبال انجام می‌دهند.
مردان به دلیل فعالیت‌های بدنی شدیدتر، بیشتر از زنان دچار علائم این اختلال می‌شوند.
اگرچه برخی از کودکان زیر ۵ سال ممکن است به اسپوندیلولیستزیس (لغزش مهره) در افراد بزرگسال مبتلا شوند یا حتی لغزش مهره‌ها در آنها تشخیص داده نشده باشد، اما لغزندگی مهره‌ها در خردسالان به عنوان یک عارضه نادر محسوب می‌شود. اسپوندیلولیستزیس در بازه سنی ۷ تا ۱۰ سال شیوع بیشتری دارد. در دوران نوجوانی و بزرگسالی، فعالیت جسمانی بیشتر همراه با فرسایش ناشی از زندگی روزمره، باعث می‌شود که لیز خوردن مهره‌ها در این دوران‌ها شیوع بالاتری داشته باشد.
درجه‌های مختلف بیماری چگونه تشخیص داده می شود؟
نشانه‌های اسپوندیلولیستزیس معمولا هنگام معاینه بیمار دیده نمی‌شود. بیماران عموما از کمردرد همراه با پا دردهای متناوب شکایت دارند. لغزش مهره غالبا اسپاسم و گرفتگی عضلانی یا انقباض عضلات همسترینگ را به دنبال دارد.
سر خوردن مهره به راحتی در عکس رادیوگرافی تشخیص داده می‌شود. رادیوگرافی لترال (از پهلو) سر خوردن رو به جلوی یک مهره نسبت به مهره مجاور را نشان می‌دهد. اسپوندیلولیستزیس برحسب درصد لغزش مهره نسبت به مهره مجاور درجه‌بندی می‌شود. درجه‌بندی لغزندگی مهره به شرح زیر است:
- درجه یک: لغزش تا 25 %
- درجه 2: لغزش بین 50 ـ 26 درصد
- درجه 3: لغزش بین 75 ـ 51 درصد
- درجه 4: لغزش بین 100 ـ 76 درصد
- درجه 5 یا اسپوندیلوپتوزیس: مهره کاملاً از روی مهره مجاور پایین افتاده است.
اگر بیمار از درد، بی‌حسی، گزگز یا ضعف پا شکایت داشته باشد، بررسی‌های بیشتری باید انجام شود. این علائم می‌تواند منجر به تنگی کانال نخاعی یا تنگ شدن فضای قرارگیری ریشه‌های عصب پاها شود. سی تی اسکن یا ام آر آی به تشخیص تحت فشار قرار گرفتن عصب‌ها به دلیل لیز خوردن مهره‌ها کمک می‌کند. چنانچه استخوان در محل نقص فعال باشد، اسکن PET برای تشخیص دقیق‌تر انجام می‌شود.
درمان خانگی سرخوردگی مهره کمر
بسیاری از افراد بر این باورند که می‌توانند دردهای خود را بدون مراجعه به پزشک و با روش‌های خانگی کنترل کنند. به همین دلیل، برخی ترجیح می‌دهند از درمان‌های خانگی برای سرخوردگی مهره کمر استفاده کنند و از مراجعه به متخصص خودداری می‌کنند.
از جمله روش‌هایی که در این زمینه به کار گرفته می‌شود، پیاده‌روی است. این روش یکی از توصیه‌های اصلی بسیاری از پزشکان طب مدرن و سنتی محسوب می‌شود، زیرا می‌تواند به کاهش فشار روی ستون فقرات کمک کند. علاوه بر پیاده روی، استفاده از کمپرس گرم یکی دیگر از راهکارهای رایج است که به رفع گرفتگی عضلات ناحیه کمر کمک می‌کند. برخی افراد نیز از چسب‌های حرارتی برای کاهش ناراحتی در این ناحیه استفاده می‌کنند.
حفظ وضعیت صحیح ستون فقرات نیز یکی از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. برای این منظور، کمربندهای طبی پیشنهاد می‌شوند، زیرا علاوه بر کاهش درد، به نگه داشتن مهره‌های کمر در وضعیت مناسب کمک می‌کنند. همچنین، گرما درمانی می‌تواند باعث افزایش جریان خون در ناحیه آسیب دیده شود و تا حدی از ناراحتی بیمار بکاهد.
ماساژ نیز یکی از گزینه‌های مورد استفاده برای افرادی است که از این مشکل رنج می‌برند. علاوه بر آن، روغن زیتون به دلیل خاصیت گرمی که دارد، می‌تواند در کاهش فشار مهره‌ها بر روی اعصاب کمر موثر باشد. با وجود این روش‌ها، لازم است افرادی که دچار سرخوردگی مهره کمر هستند، در صورت تداوم علائم، حتما تحت نظر پزشک باشند تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.
درمان سرخوردگی مهره
درمان اولیه اسپوندیلولیستزیس محافظه کارانه است و بر پایه علائم بیمار توصیه می‌شود. روند معمول درمان لیز خوردن مهره‌ها به شرح زیر است:
سرخوردگی مهره ( لیستزیس) و درمان آن، به ۴ گرید تقسیم می‌شود که شامل موارد زیر است:
گرید یک ( مهره بالا روی پایین تا ۲۵ درصد جلو آمده) : درمان غیر جراحی است مگر اینکه درد انتشاری به پا، بی حسی اندام های تحتانی که کمتر از ۱۵ دقیقه سر پا ایستادن ایجاد شود، پارگی همزمان دیسک کمر و کمر درد مقاوم به درمان داشته باشند در غیر اینصورت درمان دارویی ، کاهش وزن ، اصلاح سبک زندگی ، ورزش‌های مخصوص سرخوردگی ( لینک ورزش سرخوردگی بیاد) و تزریق و بلوک فاست تحت نظر متخصص درد
گرید دو: معمولا نیاز به عمل جراحی دارد چون بین ۲۵ تا ۵۰ درصد رو به جلو حرکت دارد. این دسته از بیماران هم امکاندرمان‌های بالا رو امتحان کرد ولی اغلب به جراحی میرسن
گرید ۳ و ۴: بیش از ۵۹ درصد مهره رو به جلو میرود و درمان خط اول، جراحی هست و با توجه به ریسک آسیب نخاعی درمان غیر جراحی توصیه نمی‌شود.
نوع جراحی لیستزیس رو اصطلاحا فیوژن مهره میگویند که در این عمل پیچ‌های پدیکولار در مهره تعبیه می‌شود و با کمک این وسایل سرخوردگی اصلاح و لقی مهره‌ها گرفته می‌شود.
دکتر مهران مرادی
متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات
شما میتوانید برای دریافت مشاوره و معاینه به کلینیک فوق تخصصی دکتر مرادی مراجعه نمایید و یا از طریق لینک زیر به صورت اینترنتی نوبت رزرو کنید.
روش‌های درمانی غیر جراحی سرخوردگی مهره
درمان سرخوردگی مهره کمر (هرنیاسیون دیسک کمری) اغلب بدون نیاز به جراحی امکان‌پذیر است. روش‌های غیرجراحی متداول برای این مشکل عبارتند از:
استراحت: کاهش فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کنند و استراحت کافی می‌تواند به بهبود سرخوردگی مهره کمر کمک کند. خوابیدن در یک موقعیت راحت و استفاده از بالش برای حمایت از ناحیه کمر نیز مفید است.
داروها: مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، مسکن‌ها و داروهای آنتی‌التهابی و آنتی‌تیروئیدی (ضد تحلیل عصبی) برای کاهش التهاب، درد و کنترل علائم موثر هستند.
فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی: فیزیوتراپی شامل تمرینات و تکنیک‌های تقویت عضلات پشتی و شکمی، بهبود قدرت و انعطاف پذیری کمر و کاهش درد است. تکنیک‌هایی مانند ماساژ، درمان حرارتی و الکتروتراپی نیز ممکن است استفاده شوند.
تزریقات موضعی: تزریق استروئیدها و آنالژزیک‌ها به ناحیه درد می‌تواند التهاب و درد را کاهش دهد.
تغییر در سبک زندگی: بهبود وضعیت قرارگیری و راه رفتن، کاهش وزن در صورت لزوم، تغییر در الگوهای حرکتی و انجام منظم فعالیت‌های فیزیکی می‌تواند به بهبود سرخوردگی مهره کمر کمک کند.
همواره توصیه می‌شود با پزشک مشاوره کنید تا برنامه درمانی مناسب و سفارشی بر اساس وضعیت خاص شما تعیین شود.
جراحی سرخوردگی مهره
چنانچه درمان محافظه کارانه کمکی به تسکین علائم نکند، جراحی توصیه می‌شود. نوع جراحی به نوع لغزش مهره بستگی دارد. ترمیم بخش معیوب مهره یا ترمیم استخوان پارس به رفع علائم بیماران مبتلا به اسپوندیلولیستزیس ایسکمیک کمک می‌کند. چنانچه اسکن ام آر آی یا PET نشان دهد که استخوان در محل نقص فعال است، احتمالا ترمیم استخوان پارس منجر به تسکین علائم خواهد شد.
فیوژن اینتربادی
عمل‌های جراحی ALIF، PLIF و TLIF برای درمان لیز خوردن مهره‌ها انجام می‌شود. LIF سرواژه فیوژن اینتربادی مهره‌های کمری است. نخستین حرف در سه روش جراحی بیانگر شیوه فیوژن مهره‌ها ـ جلو، عقب و ترانسفورمینال (پهلو) است.
هر سه روش جراحی ALIF، PLIF و TLIF اهداف مشترکی دارند که عبارت است از:
- رفع فشار روی عصب‌های نخاعی (دکمپرشن)
- هم‌تراز کردن مهره‌های ستون فقرات
- پایدار کردن ستون فقرات
جراح در صورت لزوم می‌تواند مهره‌ها را منظم کند. درهرحال اگر فشار از روی عصب‌ها برداشته شود و ستون فقرات پایدار شود، جراحی موفقیت‌آمیز محسوب می‌شود.
دکمپرشن
اگر علائم در پاها وجود داشته باشد، جراحی دکمپرشن به منظور رفع فشار از روی عصب‌ها انجام می‌شود تا فضای بیشتری در اختیار ریشه‌های عصب‌های خروجی از نخاع قرار بگیرد. دکمپرشن غالباً همراه با فیوژن انجام می‌شود و در صورت لزوم از پیچ برای ثابت کردن مهره‌ها و جوش دادن آنها به هم استفاده می‌شود.
جراح در مرحله دکمپرشن، هر چیزی را که به عصب فشار می‌آورد و تولید درد می‌کند، برمی‌دارد. نوع جراحی دکمپرشن به ساختاری از ستون فقرات بستگی دارد که باعث اختلال عصبی شده است. تحت فشار قرار گرفتن عصب به دلیل لغزش مهره از 4 عامل زیر نشأت می‌گیرد:
فتق یا برجستگی دیسک
جراح عمل دیسککتومی را برای برداشتن بخشی از دیسک که به عصب فشار می‌آورد، انجام می‌دهد.
تنگ شدن فورامن
عصب‌های نخاعی در فضای فورامن از مهره‌ها خارج می‌شود و به سمت بخش‌های مختلف بدن کشیده می‌شود. سر خوردن رو به جلو مهره باعث تنگ شدن فورامن می‌شود. جراح عمل فورامینوتومی (ایجاد فضای بیشتر برای قرارگیری عصب‌ها در فورامن) و یا منظم کردن مهره‌ها را انجام می‌دهد.
تنگی کانال نخاعی مرکزی
اگر نخاع و یا عصب‌های نخاعی در مسیری که در امتداد ستون فقرات در کانال نخاعی رو به پایین کشیده شده است، فضای کافی نداشته باشد، مشکل تنگی کانال نخاع پیش می‌آید. جراح عمل لامینکتومی (برداشتن لامینا) را برای ایجاد فضای بیشتر انجام می‌دهد، لامینا را می‌توان به عنوان پوشش روی بخش پشتی ستون فقرات تعریف کرد.
تنگی ناشی از عقب رفتن جانبی/ قطعه گیل
سر خوردن مهره گاهی با شکستن و جدا شدن بخشی از مفصل فاست همراه است که به قطعه گیل (Gill) موسوم است. چون قطعه جدا شده به عصب‌ها فشار می‌آورد، جراح عمل فاستکتومی را برای برداشتن این قطعه انجام می‌دهد.
برداشتن دیسک و یا ساختارهای دیگر باعث ناپایداری ستون فقرات می‌شود. اگر جراح این فاصله را در ستون فقرات باقی می‌گذاشت، عملکرد ستون مهره‌ها مختل می‌شد و دیگر نمی‌توانست وزن را نگه دارد یا مانع استهلاک هنگام حرکت کردن شود. جراح برای جلوگیری از این مشکل، ستون فقرات را با انجام عمل فیوژن پایدار می‌کند. جراح این فاصله را از جلو، عقب یا کنار با پیوند (گرافت) استخوانی پر می‌کند. پیوند استخوان از بدن خود بیمار (اتوگرافت) یا بدن اهدا کننده (آلوگرافت) گرفته می‌شود. البته از مواد سنتزی مصنوعی نیز برای تحریک رشد استخوان استفاده می‌شود.
پیوند استخوان به مرور زمان به مهره جوش می‌خورد و با آن یکی می‌شود. برای این که ستون فقرات در زمان جوش خوردن پایدار باشد، جراح از قطعاتی مانند پیچ، میله و کیج برای محکم کردن ستون فقرات استفاده می‌کند.
جراحی کم تهاجمی
جراحی کم تهاجمی روش درمان بسیار موثری برای بیماران دردمند است. برخلاف روش‌های قدیمی جراحی ستون فقرات که مستلزم ایجاد یک برش بزرگ بود، در جراحی کم تهاجمی چند برش کوچک ایجاد می‌شود. جراح با استفاده از میکروسکوپ و وسایل بسیار کوچک، عمل دکمپرشن و فیوژن را برای درمان لغزندگی مهره‌ها انجام می‌دهد. خونریزی در جراحی کم تهاجمی کمتر است و این روش نیاز چندانی به بریدن عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها ندارد. با این توصیف دوران بستری و نقاهت جراحی کم تهاجمی کوتاه‌تر است.
تمام عمل‌های ALIF، PLIF و TLIF را می‌توان با حداقل تهاجم انجام داد. بسیاری از جراحان از ترکیبی از عمل‌های باز و کم تهاجمی برای درمان اسپوندیلولیستزیس استفاده می‌کنند که به روش “مینی باز” موسوم است.
مزایای جراحی سرخوردگی مهره
جراحی سرخوردگی مهره کمر (هرنیاسیون دیسک کمری) در مواردی که روش‌های غیرجراحی موثر نبوده‌اند یا علائم به شدت و به طور غیرقابل تحملی پیشرفته‌اند، می‌تواند راه‌حل مؤثری باشد. برخی از مزایای جراحی سرخوردگی مهره کمر عبارتند از:
کاهش درد: هدف اصلی جراحی کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی است. با برداشتن فشار از ریشه‌های عصبی و رفع منبع فشار، درد و علائم مرتبط با سرخوردگی مهره کمر کاهش می‌یابند.
بهبود حرکت و عملکرد: جراحی می‌تواند به تسریع بهبود حرکت و عملکرد ناحیه کمر کمک کند. با برداشتن فشار از عصب‌ها و بازسازی ساختارهای مهره کمری، قابلیت حرکت و انجام فعالیت‌های روزانه بهبود می‌یابد.
بهبود علائم عصبی: جراحی می‌تواند علائم عصبی ناشی از فشرده شدن ریشه‌های عصبی مانند تحلیل، ضعف عضلانی و کاهش حساسیت را بهبود بخشد.
اصلاح ساختار: این جراحی می‌تواند دیسک آسیب دیده را تعمیر کرده و ساختار مهره کمر را به حالت طبیعی بازگرداند.
بهبود بلندمدت: در برخی موارد، جراحی می‌تواند بهبود بلند مدتی برای سرخوردگی مهره کمر ایجاد کرده و احتمال عود بیماری را کاهش دهد.
در نهایت، تصمیم برای انجام جراحی باید با مشاوره و توصیه پزشک معالج شما صورت گیرد.
دکتر مهران مرادی
متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات
شما میتوانید برای دریافت مشاوره و معاینه به کلینیک فوق تخصصی دکتر مرادی مراجعه نمایید و یا از طریق لینک زیر به صورت اینترنتی نوبت رزرو کنید.
معایب جراحی سرخوردگی مهره
هر جراحی مزایا و معایب خاص خود را دارد و جراحی سرخوردگی مهره کمر (هرنیاسیون دیسک کمری) نیز از این قاعده مستثنی نیست. برخی از معایب ممکن این جراحی عبارتند از:
خطرات جراحی: مانند هر جراحی دیگری، جراحی سرخوردگی مهره کمر با خطراتی همچون خونریزی، عفونت، آسیب به بافت‌های اطراف و عوارض جراحی همراه است. علائمی مانند عفونت، خونریزی شدید، تورم و درد شدید پس از جراحی نیازمند مراجعه فوری به پزشک هستند.
زمان بازیابی: بهبودی پس از جراحی سرخوردگی مهره کمر نیاز به زمان دارد. شما باید برای بازیابی کامل بدن خود استراحت کنید و ممکن است مدتی طول بکشد تا بتوانید به فعالیت‌های روزمره و کار خود بازگردید.
خطرات عمومی جراحی: این جراحی نیاز به بیهوشی دارد که ممکن است با خطراتی همراه باشد. همچنین، ممکن است به دلیل حساسیت یا عوارض ناخواسته داروهای بیهوشی، واکنش‌های آلرژیک رخ دهد.
نتایج غیرقابل پیش‌بینی: اگرچه جراحی سرخوردگی مهره کمر در بسیاری از موارد موثر است، اما نتایج نهایی آن همیشه قابل پیش‌بینی نیستند. در برخی موارد، علائم بهبود می‌یابند، اما در برخی دیگر ممکن است باقی بمانند یا حتی بدتر شوند.
عود بیماری: در برخی موارد، علائم سرخوردگی مهره کمر پس از جراحی ممکن است دوباره ظاهر شوند. عود بیماری می‌تواند به عوامل مختلفی مانند فشار نامناسب در ناحیه کمر، شرایط زندگی ناسالم و عوارض جراحی مربوط باشد.
به هر حال، تصمیم نهایی درباره انجام جراحی باید با مشاوره و توصیه پزشک تخصصی شما و بررسی دقیق وضعیت شما اتخاذ شود.
نتایج بعد از جراحی سرخوردگی مهره
بعد از جراحی سرخوردگی مهره کمر (هرنیاسیون دیسک کمری)، برخی از انتظارات و نتایج شامل موارد زیر می‌شوند:
کاهش درد: هدف اصلی جراحی، کاهش درد ناشی از فشار بر عصب‌ها و بافت‌های ناحیه کمر است. بسیاری از بیماران پس از جراحی، بهبود قابل توجهی در درد خود تجربه می‌کنند. البته، در برخی موارد ممکن است درد مزمن به علت عوامل دیگر همچنان باقی بماند.
بهبود علائم نورو موسکولواسکلتال: علائمی مانند درد، ضعف عضلانی، بی‌حسی و تهوع که ناشی از فشار بر عصب‌های مهره‌ای هستند، پس از جراحی ممکن است بهبود یابند.
ارتقای کیفیت زندگی: با کاهش درد و علائم مرتبط با سرخوردگی مهره کمر، بیماران ممکن است تغییرات مثبتی در کیفیت زندگی خود احساس کنند. انجام فعالیت‌های روزمره آسان‌تر شده و عملکرد جسمانی بهبود می‌یابد.
محدودیت‌ها و مراقبت‌های بعد از جراحی: پس از جراحی، ممکن است نیاز به رعایت برخی محدودیت‌ها و مراقبت‌های خاص باشد. این موارد می‌تواند شامل محدودیت در حرکت، پرهیز از برخی فعالیت‌ها، استفاده از وسایل کمکی مانند قرقره یا بند کمر و نیاز به تمرینات توانبخشی باشد.
مشاوره با پزشک درباره انتظارات پس از جراحی ضروری است. هر فرد ممکن است شرایط خاص خود را داشته باشد و پزشک می‌تواند براساس وضعیت شما راهنمایی دقیق‌تری ارائه دهد.
پیش‌آگهی
پیش آگهی بیماران مبتلا به لغزش مهره‌ها خوب است. اکثر بیماران نتیجه خوبی از طرح درمان محافظه‌کارانه و غیرجراحی می‌گیرند. اگر علائم شدید و مستمر باشد، انجام جراحی توصیه می‌شود تا فضای بیشتری برای ریشه‌های اعصاب ایجاد شود و در نتیجه درد و علائم پا برطرف شود. جراحی فیوژن به تسکین درد کمر و پشت بدن کمک می‌کند.
آیا اسپوندیلولیستزیس قابل پیشگیری است؟
لغزندگی مهره کاملا قابل پیشگیری نیست. بااین حال بعضی فعالیت‌ها مانند ژیمناستیک، وزنه برداری و فوتبال فشار روی مهره‌ها را افزایش می‌دهد و به این ترتیب خطر سر خوردن مهره‌ها بیشتر می‌شود.
نمونه‌ای از جراحی و اصلاح کامل سرخوردگی مهره توسط دکتر مرادی
سخن پایانی
در نهایت، سرخوردگی مهره کمر ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد که می‌تواند بهبود چشمگیری در کیفیت زندگی بیماران ایجاد کند. جراحی می‌تواند به کاهش درد، بهبود علائم عصبی، بازگشت به فعالیت‌های روزمره و افزایش قدرت و عملکرد جسمانی کمک کند. علاوه بر این، تکنیک‌های پیشرفته جراحی سرخوردگی مهره کمر می‌توانند نتایج بهتری را فراهم کنند و روش‌های غیرجراحی نیز می‌توانند بهبود کیفیت زندگی را تسهیل نمایند. همچنین، آموزش و پیشگیری از سرخوردگی مهره کمر و پیروی از دستورات پزشک پس از جراحی نقش مهمی در بهبود و حفظ کیفیت زندگی دارند. مشاوره با پزشک برای تعیین نیازها و شرایط خاص هر فرد ضروری است.
