لرزش خوش خیم فامیلی، که به آن اسنشیال ترمور نیز معروف است، یک اختلال عصبی است که با لرزش غیرمنتظره یا تکان خوردن در قسمت‌های مختلف و نواحی مختلف بدن مشخص می‌شود. این یک بیماری پیشرونده است و اغلب به صورت وراثتی انتقال می‌یابد، و معمولاً در سنین بزرگسالی آغاز می‌شود. افراد مبتلا به اسنشیال ترمور در هنگام نگه داشتن دست‌ها به شکلی مانند خواندن روزنامه یا هنگام استفاده از دست‌ها برای فعالیت‌های روزمره مانند خوردن، نوشیدن یا نوشتن، با لرزش مواجه می‌شوند. این لرزش ممکن است روی سر، صدا، زبان و پاها نیز تأثیر بگذارد و با تنش، خستگی و مصرف داروهای محرک بدتر شود.
آیا ترمور عوارض سختی دارد؟
اسنشیال ترمور یک اختلال تهدید کننده زندگی نیست، مگر آنکه فرد از مراقبت از خود جلوگیری کند. اکثر افراد می‌توانند با این عارضه زندگی عادی داشته باشند، هرچند ممکن است فعالیت‌های روزمره مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن یا نوشتن مشکل باشد. این فقط زمانی است که لرزش‌ها شدید می‌شوند که در واقع باعث معلولیت می‌شود.
ارتباط با ما
اگر مبتلا به لرزش غیرقابل کنترل قسمت‌هایی از بدن به خصوص دست‌هایتان هستید ممکن است مبتلا به ترمور اساسی باشید. ولی از آن جایی که لرزش بدن می‌تواند علل مختلف دیگری مانند پارکینسون داشته باشد، بهتر است هر چه زودتر به پزشک مراجعه نمایید تا با تشخیص و درمان به موقع، از بروز عوارض بعدی آن جلوگیری کنید.
[shortcode-variables slug=”alert”] دکتر مرادی، متخصص جراحی مغز و اعصاب آماده همراهی شما در تمام مراحل تشخیص و درمان بیماری می‌باشد. برای رزرو وقت ملاقات می‌توانید با شماره تلفن‌های [shortcode-variables slug=”number”] تماس حاصل فرمایید.[shortcode-variables slug=”alert1″]
آیا انواع مختلف لرزش وجود دارد؟
چیزهای زیادی می‌توانند باعث ایجاد لرزش شوند. همه‌ی لرزش‌ها اسنشیال ترمور نیستند. به عنوان مثال، بیماری پارکینسون باعث ایجاد لرزش می‌شود که ممکن است هنگامی که دست‌های خود را روی پاها و یا در کنار بدنتان قرار می‌دهید، متوجه لرزش شوید. سکته مغزی می‌تواند موجب لرزش شود که وقتی می‌خواهید چیزی را بگیرید بدتر می‌شود. مشکلات تیروئید یا قند خون پایین می‌توانند باعث لرزش خفیف شوند. لرزش می‌تواند ناشی از بعضی از داروها باشد. این داروها شامل داروهای قلبی، ضد احتقاق، داروهایی برای مشکلات تنفسی و داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای هستند. نوشیدنی‌هایی که حاوی کافئین هستند نیز ممکن است موجب لرزش شوند.
چه عواملی باعث بروز بیماری لرزش خوش خیم می‌شوند؟
هنوز علت دقیق لرزش اساسی درک نشده است، اما فرضیه‌هایی وجود دارد که فعالیت غیرطبیعی و الکتریکی در مغز، که باعث تولید لرزش می‌شود، از طریق تالاموس انجام می‌شود. تالاموس یک ساختار عمیق در مغز است که کنترل و هماهنگی فعالیت عضلات را بر عهده دارد. عوامل ژنتیکی در حدود نیمی از افراد مبتلا به لرزش اساسی مسئول بروز این بیماری هستند. در صورتی که یکی از والدین این بیماری را داشته باشد، احتمال ارث بردن ژن مربوطه برای یک کودک 50٪ است، اما این ممکن است که در عمل هیچ علائمی را تجربه نکند. اگرچه لرزش اساسی در افراد مسن رایج است و علائم آن با پیشروی سن بیشتر آشکار می‌شود، این بخشی از فرایند طبیعی پیری نیست و نباید به آن ارتباط داده شود.
چه کسی مبتلا به ترمور اساسی می‌شود؟
در حالی که ترمور اساسی می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اغلب برای اولین بار در طول نوجوانی یا در سنین میانسالی (بین 40 تا 50 سالگی) رخ می‌دهد.
علائم اسنشیال ترمور چیست؟
علائم اولیه مرتبط با اسنشیال ترمور عبارتند از:
- لرزش غیر قابل کنترل که برای دوره‌های کوتاه مدت رخ می‌دهد.
- لرزش صدا
- تکان خوردن سر
- لرزش‌هایی که در دوره‌های استرس عاطفی بدتر می‌شوند.
- لرزش‌هایی که با حرکت عمدی بدتر می‌شوند.
- لرزش‌هایی که با استراحت کاهش می‌یابند.
- مشکلات تعادل (در موارد نادر)
لرزش غیر قابل کنترل همراه با اسنشیال ترمور برای این عارضه بی‌مانند نیست. بسیاری از عوامل یا بیماری‌های مختلف می‌توانند باعث لرزش شوند، از جمله بیماری پارکینسون، اِم‌اِس یا تصلب بافت چندگانه، خستگی پس از ورزش، اضطراب شدید احساسی، تومورهای مغزی، بعضی از داروهای تجویزی، ناهنجاری‌های متابولیکی و ترک مصرف الکل یا دارو.
آیا تورمور خوش‌خیم خطر بیماری‌های دیگر را افزایش می‌دهد؟
ترمور خوش‌خیم با بیماری‌های دیگر نیز ارتباط دارد. این اختلال حرکتی با بیماری پارکینسون و لرزش آن ارتباط دارد. برخی گزارش‌ها هم ارتباط لرزش خوش‌خیم را با میگرن سردرد نشان می‌دهند. افرادی که از تورمور خوش‌خیم رنج می‌برند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های زوال عقلی، به ویژه بیماری آلزایمر، قرار داشته باشند. درمان با داروهایی که برای کنترل ترمور خوش‌خیم استفاده می‌شود، ممکن است خطر افزایش افسردگی را نیز افزایش دهد. هرچند برخی از متخصصان معتقدند که افراد مبتلا به ترمور خوش‌خیم در معرض خطر بیشتری برای بیماری پارکینسون قرار نمی‌گیرند. به جای آن، برخی افرادی که در ابتدا به عنوان ترمور خوش‌خیم تشخیص داده شده‌اند، در نهایت به بیماری پارکینسون تبدیل می‌شوند.
تشخیص
یک پزشک معمولا می‌تواند بر اساس علائم گزارش شده و یک تست عصبی کامل عارضه‌ی لرزش اساسی را تشخیص دهد. هچگونه تست خون، ادرار یا تست‌های دیگر برای تشخیص ترمور خوش‌خیم وجود ندارد. به عنوان بخشی از تست، ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است علل دیگر لرزش، مانند بیماری تیروئید، مصرف بیش از حد کافئین یا عوارض جانبی دارو را در نظر بگیرد.
درمان لرزش اساسی فامیلی
ترمور اسنشیال خفیف ممکن است نیاز به درمان نداشته باشد. با این حال اگر لرزش اساسی، مانع از توانایی شما برای عملکرد شود و یا در صورتی که حس می‌کنید از نظر اجتماعی غیر قابل قبول است، درمان‌هایی وجود دارند که ممکن است علائم را بهبود بخشند. روش‌های معالجه لرزش اساسی عبارت‌اند از:
داروها
تصمیم به درمان با داروها زمانی که درجه نارسایی یا ناراحتی مهم‌تر از عوارض جانبی درمان است، گرفته می‌شود. داروهای اصلی این عارضه عبارتند از: مسدودکننده گیرنده آدرنرژیک بتا مانند پروپرانولول (Inderal) و داروهای ضد تشنج پریمیدون (میوزین).
پریمیدون
در ابتدا، اثربخشی این دارو در درمان لرزش اساسی در بیمارانی که قبلاً برای صرع درمان می‌شدند، مورد بررسی قرار گرفت. داروی پریمیدون در چندین آزمایش کنترل شده موثریت خود را اثبات کرده است و به عنوان یکی از اولین داروهای تجویزی برای بیماران مبتلا به لرزش اساسی شناخته می‌شود. برخی بیماران ممکن است در مرحله اول مصرف دارو تجربه “پدیده دوز اول” را داشته باشند، که با علائم گذرا از بی‌ثباتی حسی، لرزش، سرگیجه و تهوع همراه است. این علائم عموماً به مدت کوتاهی ادامه می‌یابند. خواب آلودگی یا خستگی نیز از عوارض جانبی رایج است، اما با کاهش آهسته و دنبال کردن یک برنامه دوز کاهش می‌یابد. اکثر بیماران تحمل عوارض جانبی را دارند و مطالعات نشان می‌دهند که 60 تا 100 درصد از بیماران به این درمان پاسخ مثبت داده‌اند.
پروپرانولول
این یک مسدودکننده گیرنده آدرنرژیک بتا است. این نوع از داروها در 40 تا 50 درصد از بیماران موثر است و در کاهش لرزش سر و صدا کمتر مفید است. این نباید در بیماران مبتلا به آسم، آمفیزم، نارسایی احتقانی قلب یا بلوک قلبی استفاده شود و باید با احتیاط در افراد مبتلا به دیابت که از انسولین استفاده می‌کنند استفاده شود. این داروها ممکن است تحمل ورزش را کاهش دهند، افسردگی را تشدید کنند و باعث ناتوانی جنسی شوند. دیگر بلوک کننده‌های بتا با عوارض جانبی کمتر شامل آتنولول، نادولول، متوپرولول و تیمولول هستند.
اگر هر دو پریمیدون و پروپرانولول به تنهایی موثر نباشند، ترکیبی از هر دو می‌توانند در بیماران انتخاب شده باعث تسکین شوند. سایر روش‌های دارویی عبارتند از:
داروهای گوناگون
بنزودیازپین، به ویژه کلونازپام، برای درمان لرزش اساسی به مدت طولانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. عوارض جانبی این نوع دارو شامل خواب آلودگی و خطر وابستگی است. داروهای دیگر، از جمله گاباپنتین، توپیرامات و متزول آمید، ممکن است برای بیماران مقاوم تجویز شود که تسکین قابل توجهی بدست نیاورده‌اند یا قادر به تحمل درمان‌های رایج‌تر نیستند.
تزریق سم بوتولینوم
این روش درمان معمولا برای کسانی که لرزش شدید سر دارند توصیه می‌شود. اگرچه لرزش سر به ندرت منجر به اختلال در توانایی‌های عملکردی می‌شود، اما خجالت می‌تواند بیماران را از نظر اجتماعی منزوی کند. مطالعات متعدد نشان داده است که تزریق سم بوتولینوم ممکن است به طور چشمگیری به ترمورهایی سر و صدا کمک کند. تورمورهای دست همچنین ممکن است با سم بوتولینوم کاهش یابند، اما تزریقات دشوارتر است و به دست آوردن بهبود عملکرد مشخص اغلب دشوار است.
جراحی
هنگامی که بیماران کنترل رضایت‌بخش لرزش خود را با درمان‌های غیر پزشکی یا پزشکی به دست نمی‌آورند و اختلال عملکردی قابل توجهی وجود دارد، گزینه‌های جراحی باید در نظر گرفته شوند. انواع روش‌های جراحی برای درمان ترمور خوش خیم عبارت‌اند از:
آسیب جراحی
قرار دادن یک ضایعه جراحی در ناحیه مغز به نام تالاموس (واسطه شکمی (Vim)) برای درمان ترمور اسنشیال برای چندین دهه مورد استفاده قرار گرفته است. بین 80 تا 90 درصد از بیماران از این نوع درمان سود می‌برند. تلاش برای کنترل لرزش در هر دو طرف بدن با استفاده از این روش منجر به افزایش خطر ابتلا به مشکلات گفتاری شده است، و بنابراین این موضوع سودمندی آن را محدود می‌کند.
تحریک عمقی مغز (DBS)
یک گزینه امن‌تر برای درمان دو طرفه، تحریک عمقی مغز است (DBS)، که مغز را در فرکانس‌های بالا تحریک می‌کند. مزیت تحریک عمقی مغز این است که برگشت‌پذیر و قابل کنترل است. این اجازه می‌دهد که پزشکان تحریک کننده را برای حداکثر سود و کمترین عوارض جانبی تنظیم کنند. مواردی که درباره این روش درمان باید مورد توجه قرار بگیرند به شرح زیر هستند:
- ارزیابی قبل از عمل
تمامی بیمارانی که قصد درمان علائم خود را از طریق تحریک عمقی مغز در نظر دارند، توسط یک متخصص مغز و اعصاب در تیم ما ارزیابی می‌شوند. در این فرآیند ارزیابی، پزشک تصمیم می‌گیرد آیا داروهایی که بیمار مصرف می‌کند مناسب واقع می‌شوند یا خیر، و ارزیابی شناختی را انجام می‌دهد تا تعیین کند آیا بیمار قادر است به طور دقیق و فعالانه در طی عمل جراحی و در برنامه‌ریزی تحریک عمقی مغز شرکت نماید یا خیر. قبل از برنامه‌ریزی جراحی، مجوز پزشکی از طریق پزشک امراض داخلی بیمار به دست می‌آید. سپس یک جراح مغز و اعصاب از تیم ما خطرات و مزایای جراحی را در رابطه با نیازهای هر بیمار ارزیابی می‌کند. لازم به ذکر است هیچ گونه ضمانتی برای کامل بودن از بین بردن لرزش با تحریک عمقی مغز وجود ندارد.
- سیستم ایمپلنت
این سیستم شامل یک الکترود است که داخل مغز، یک کابل اتصال، و “neurostimulator” می‌رود که شامل شدت جریان برق الکترونیکی و همچنین یک باتری است.
- برنامه‌ریزی تحریک عمقی مغز
بلافاصله پس از جراحی، ممکن است برخی از مزایای وجود داشته باشد بدون آنکه تحریک کننده حتی روشن شود. به نظر می‌رسد این امر به دلیل تورم در اطراف نوک الکترودهای قرار داده شده است. این اثر می‌تواند در طول هفته‌ها تا ماه‌های بعد کاهش یابد. معمولا برنامه‌ریزی اولیه سه تا چهار هفته پس از عمل انجام می‌شود. در طول اولین جلسه که چند ساعت طول می‌کشد، دستگاه قرار داده شده بررسی می‌شود تا اطمینان حاصل شود که به درستی کار می‌کند. در این زمان، پارامترهای مختلف تحریک (ولتاژ، تکرار تحریک کننده و هر یک از چهار الکترود که استفاده می‌شود) برنامه‌ریزی می‌شوند. این به فیدبک مداوم بیمار نیاز دارد تا تعیین کند که آیا عوارض جانبی وجود دارد یا نه و بهترین تنظیمات برای تسکین لرزش تعیین شود. بیماران معمولا بعد از چند ماه، چندین بار بازمی‌گردند، تا زمانی که تحریک کننده به طور مطلوب برنامه‌ریزی شود. آزمون و خطای این کار می‌تواند خسته کننده باشد، اما اکثر بیماران (80 تا 90 درصد ) تا پایان روند به میزان بسیار زیادی به کاهش لرزش دست پیدا می‌کنند.
امواج متمرکز ماورای صوت با شدت بالا
روش Neurvive از تصاویر رزونانس مغناطیسی (MRI) برای متمرکز کردن اولتراسوند برای از بین بردن بافت در تالاموس استفاده می‌کند. بیماران هوشیار هستند و در طول کل روند درمان پاسخ دهنده هستند.
درمان غیر دارویی
در برخی از بیماران، ترمورها را می‌توان با سنگین کردن اندام کاهش داد، معمولا با استفاده از وزنه‌های مچ دست. در تعداد کمی از بیماران، این می‌تواند لرزش را به میزان کافی برای ارائه کمی تسکین و یا بهبود عملکرد کاهش دهد. از آنجایی که اضطراب و استرس لرزش را بدتر می‌کنند، تکنیک‌های ریلکسیشن غیر پزشکی و بیوفیدبک می‌توانند در برخی از بیماران موثر باشند.
داروهای شناخته شده به عنوان عامل بدتر کننده لرزش باید حذف شده یا زمانی که ممکن است به حداقل برسند. این داروها شامل لیتیوم، چند داروهای ضد روانپزشکی، والپروئیک اسید، کورتیکواستروئید، برخی از داروهای ضد افسردگی و یک دسته از داروهایی هستند که آگونیست‌های آدرنرژیک نام دارند. افراد مبتلا به لرزش نیز ممکن است از اجتناب از محرک‌های رژیم غذایی مانند کافئین بهره ببرند. آنها همچنین باید برای پرکاری غده‌ی تیروئید مورد ارزیابی قرار گیرند که می‌تواند لرزش‌هایی را ایجاد کند که مانند لرزش اساسی هستند.
آیا می‌توان از ترمور اسنشیال پیشگیری کرد؟
از آنجا که ما علت دقیق لرزش اساسی را نمی‌دانیم، در حال حاضر هیچ راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. با این حال، دانستن اینکه لرزش اساسی دارای یک پیوند ژنتیکی است، باعث می‌شود ما به دنبال درمان‌های موثر و در نهایت راه‌هایی برای جلوگیری از آن باشیم.
“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”
