جراحی بسته دیسک کمر؛ روش‌های انجام آن

جراحی بسته دیسک کمر یکی از روش‌های کم‌تهاجمی است که با ایجاد برش‌های کوچک و بدون نیاز به جراحی باز انجام می‌شود. این روش برای افرادی مناسب است که دچار بیرون‌ زدگی دیسک، فشار روی اعصاب و دردهای مداوم در ناحیه کمر و پاها هستند. با استفاده از تجهیزات پیشرفته مانند میکروسکوپ جراحی و تصویربرداری زنده، پزشک می‌تواند با حداقل آسیب به بافت‌های اطراف، فشار روی دیسک را کاهش دهد. بسیاری از بیماران به دلیل دوره نقاهت کوتاه‌تر و عوارض کمتر، این روش را به جراحی‌های سنتی ترجیح می‌دهند. شناخت این روش، مزایا و شرایط مناسب برای انجام آن، می‌تواند در تصمیم‌گیری بهتر تاثیر زیادی داشته باشد. در ادامه به جزئیات بیشتری درباره این جراحی، موارد کاربرد و مراقبت‌های بعد از آن می‌پردازیم.

جراحی بسته دیسک چیست؟

جراحی بسته دیسک کمر یکی از روش‌های کم‌تهاجمی برای کاهش فشار دیسک آسیب ‌دیده است که بدون نیاز به برش‌های بزرگ یا جراحی باز انجام می‌شود. در این تکنیک، پزشک با استفاده از یک سوزن نازک یا ابزارهای مخصوص، به ناحیه مورد نظر دسترسی پیدا کرده و اقدام به درمان می‌کند. این روش با حداقل مداخله در ساختارهای اطراف دیسک انجام می‌شود و بسیاری از بیماران آن را به دلیل کاهش آسیب‌های جراحی و دوره نقاهت کوتاه‌تر انتخاب می‌کنند.

عمل بسته دیسک کمر چه مزایایی دارد؟

در این روش، تنها برش‌های کوچکی به اندازه حدود دو سانتی‌متر روی پوست بیمار ایجاد می‌شود که در مقایسه با جراحی‌های باز، اندازه برش خیلی کمتر است.

به دلیل کوچک بودن میزان برش، بافت‌های اطراف کمتر دچار آسیب شده و میزان خونریزی نیز کاهش می‌یابد. عضلات درگیر در ناحیه جراحی کمتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند و این موضوع از شدت ناراحتی و مشکلات بعدی بیمار می‌کاهد.

در مقایسه با روش‌های سنتی، احتمال بروز عفونت و دردهای شدید بعد از عمل در این روش کمتر است. همچنین، با کاهش آسیب به بافت‌های بدن، دوره نقاهت کوتاه‌تر شده و بیمار زودتر به کارهای روزانه بازمی‌گردد.

یکی دیگر از مزایای این تکنیک، کاهش مصرف داروهای ضدالتهاب و مسکن‌های قوی بعد از عمل است. علاوه بر این، به‌جای بی‌هوشی عمومی از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود که احتمال بروز عوارض ناشی از بی‌هوشی را به حداقل می‌رساند.

روش‌های جراحی بسته دیسک کمر

روش‌های جراحی بسته دیسک کمر شامل تکنیک‌های کم‌تهاجمی هستند که بدون ایجاد برش‌های بزرگ، به درمان دیسک کمر کمک می‌کنند. این روش‌ها با هدف کاهش درد، به حداقل رساندن آسیب به بافت‌های اطراف و کوتاه شدن دوره نقاهت انجام می‌شوند.

لیزر دیسککتومی یا PLDD  

یکی از روش‌های کم‌تهاجمی برای درمان دیسک کمر، لیزر pldd است. در این روش، پزشک یک سوزن نازک را از طریق پوست وارد دیسک آسیب‌ دیده می‌کند و سپس یک فیبر نوری مخصوص را از داخل این سوزن عبور داده و انرژی لیزر را به ناحیه مشخصی از هسته دیسک می‌تاباند. این تابش باعث تبخیر بخشی از بافت دیسک شده و فشار داخلی آن را کاهش می‌دهد. در نتیجه، فشار روی اعصاب اطراف کمتر شده و بیمار درد کمتری احساس می‌کند. این روش نیازی به برش جراحی ندارد، خطر عفونت بسیار پایین است و بیمار می‌تواند در مدت کوتاهی به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد. البته لیزر دیسککتومی برای موارد خفیف تا متوسط فتق دیسک مناسب است و در برخی بیماران ممکن است نیاز به درمان‌های تکمیلی باشد.

دیسککتومی از طریق پوست

 (PTED) یک روش پیشرفته برای برداشتن بخش بیرون‌ زده دیسک است. پزشک با ایجاد یک برش کوچک، یک لوله باریک (آندوسکوپ) را وارد بدن می‌کند و با استفاده از ابزارهای مخصوص، قسمت آسیب ‌دیده دیسک را برمی‌دارد. این روش باعث کاهش آسیب به عضلات و بافت‌های اطراف شده و خونریزی بسیار کمتری نسبت به جراحی دیسک کمر به صورت باز دارد. علاوه بر این، احتمال ایجاد چسبندگی در ستون فقرات کاهش می‌یابد. اما از آنجایی که این روش نیاز به مهارت بالای بهترین جراح دیسک کمر دارد، باید توسط یک پزشک با تجربه انجام شود و برای بیمارانی که بیرون‌ زدگی دیسک آن‌ها شدید نیست، گزینه بهتری خواهد بود.

در رادیوفرکوئنسی نوکلئوتومی

یک پروب مخصوص از طریق یک سوزن نازک وارد دیسک شده و با ایجاد حرارت کنترل‌ شده، بافت‌های داخلی دیسک را تخریب می‌کند. این کار فشار درون دیسک را کاهش داده و درد بیمار را کم می‌کند. این روش بیشتر برای بیمارانی استفاده می‌شود که درد مزمن دیسک دارند و به سایر درمان‌های غیرجراحی پاسخ نداده‌اند. از مزایای آن می‌توان به کاهش درد بدون نیاز به جراحی باز و دوره نقاهت کوتاه اشاره کرد، اما برای مواردی که دیسک به طور کامل پاره شده، مناسب نیست.

تزریق داخل دیسکی (IDET)

تزریق داخل دیسکی نیز یک روش کم‌تهاجمی است که از طریق حرارت کنترل ‌شده، درد ناشی از دیسک را کاهش می‌دهد. در این روش، یک کاتتر مخصوص وارد دیسک شده و گرمای ایجاد شده، باعث تغییر ساختار کلاژن‌های دیسک و کاهش التهاب می‌شود. این روش برای بیمارانی که دچار پارگی دیسک کمر و درد مزمن هستند، مناسب است و می‌تواند عملکرد دیسک را بهبود بخشد. از مزایای این روش می‌توان به کاهش درد بدون نیاز به جراحی باز و انجام آن تحت بی‌حسی موضعی اشاره کرد. البته در موارد شدید فتق دیسک، این روش چندان موثر نخواهد بود.

مراقبت های بعد از جراحی بسته دیسک کمر

پس از انجام جراحی بسته دیسک کمر، رعایت برخی نکات ضروری است تا روند بهبودی سریع‌تر پیش برود و از عوارض احتمالی جلوگیری شود. در ادامه به مهم‌ترین مراقبت‌ها اشاره شده است:

استراحت نسبی

بعد از جراحی بسته نیازی به استراحت مطلق نیست، اما بهتر است چند روز اول از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید. راه رفتن‌های کوتاه در منزل برای جلوگیری از سفتی عضلات توصیه می‌شود.

پرهیز از حرکات ناگهانی

خم شدن، چرخیدن سریع کمر یا بلند کردن اجسام سنگین می‌تواند به دیسک فشار وارد کند و روند بهبودی را مختل کند. بهتر است در هفته‌های اول حرکات خود را کنترل کنید.

استفاده از کمربند طبی

پزشک ممکن است برای حمایت از ستون فقرات، کمربند طبی تجویز کند. استفاده صحیح از آن می‌تواند از فشار اضافه روی کمر جلوگیری کند و درد را کاهش دهد.

مدیریت درد و مصرف داروها

در صورت تجویز پزشک، مصرف داروهای ضدالتهاب و مسکن به کاهش درد کمک می‌کند. از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنید و در صورت داشتن علائم غیر طبیعی مانند درد شدید یا بی‌حسی، پزشک را مطلع کنید.

فیزیوتراپی و تمرینات اصلاحی

بعد از مدتی، پزشک ممکن است انجام فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی را توصیه کند. این تمرینات به تقویت عضلات اطراف ستون فقرات کمک کرده و از بازگشت درد جلوگیری می‌کند.

اصلاح سبک زندگی

حفظ وزن متعادل، رعایت رژیم غذایی سالم و انجام ورزش‌های مناسب مانند پیاده‌ روی یا شنا می‌تواند به بهبود سریع‌تر کمک کند و از عود مجدد مشکل جلوگیری کند.

پیگیری جلسات معاینه

بعد از جراحی، حتما زمان‌های تعیین‌ شده برای معاینه را رعایت کنید تا پزشک روند بهبود را بررسی کند و در صورت نیاز، تغییرات لازم را در روند درمان اعمال کند.

عوارض جراحی بسته دیسک کمر

جراحی بسته دیسک کمر به دلیل کم‌تهاجمی بودن، عوارض کمتری نسبت به جراحی باز دارد، اما همچنان ممکن است برخی مشکلات و عوارض در برخی بیماران رخ دهد. آگاهی از این عوارض می‌تواند به انتخاب بهتر روش درمان و مدیریت صحیح آن کمک کند.

عفونت

هرچند در جراحی بسته احتمال عفونت کمتر از جراحی باز است، اما همچنان ممکن است در محل ورود سوزن یا ابزار جراحی عفونت ایجاد شود. رعایت نکات بهداشتی و مصرف آنتی ‌بیوتیک‌های تجویز شده از سوی پزشک می‌تواند از این مشکل جلوگیری کند.

درد و التهاب موقتی

برخی بیماران ممکن است بعد از عمل درد و التهاب در ناحیه جراحی را تجربه کنند. این درد موقتی است و با استفاده از داروهای ضدالتهاب و رعایت مراقبت‌های بعد از عمل کاهش می‌یابد.

عود درد یا عدم بهبودی کامل

در برخی موارد، جراحی بسته ممکن است نتواند به‌ طور کامل مشکل دیسک را برطرف کند و بیمار همچنان درد یا علائم قبلی را داشته باشد. این مسئله به انتخاب نادرست بیمار برای این روش یا شدت آسیب دیسک بستگی دارد.

آسیب به اعصاب اطراف دیسک

با وجود دقت بالای جراح، احتمال آسیب به ریشه‌های عصبی اطراف دیسک وجود دارد. این آسیب می‌تواند باعث بی‌حسی، ضعف عضلانی یا در موارد نادر مشکلات حرکتی شود.

نشت مایع نخاعی

در موارد نادر، ممکن است طی فرایند جراحی، سوراخ کوچکی در غشای دور نخاع ایجاد شود که باعث نشت مایع نخاعی گردد. این وضعیت با استراحت و درمان‌های حمایتی بهبود می‌یابد، اما در برخی موارد نیاز به مداخله بیشتر دارد.

ایجاد بافت اسکار (چسبندگی‌های بعد از جراحی)

 در برخی بیماران ممکن است بافت اسکار یا چسبندگی‌های داخلی در ناحیه جراحی ایجاد شود که می‌تواند در دراز مدت موجب درد و محدودیت حرکتی شود.

سخن پایانی

جراحی بسته دیسک کمر یکی از روش‌های کم‌تهاجمی برای کاهش درد و بهبود عملکرد ستون فقرات است که می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای افرادی باشد که به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نداده‌اند. انتخاب این روش باید با بررسی دقیق شرایط بیمار و مشورت با متخصص انجام شود تا بهترین نتیجه حاصل شود. رعایت توصیه‌های پزشکی پس از جراحی، از جمله استراحت کافی، پرهیز از حرکات ناگهانی و انجام تمرینات مناسب، در بهبود سریع‌تر و جلوگیری از عوارض احتمالی تاثیر زیادی دارد.