اگر شما علائمی دارید که احتمال می‌رود به تومور مغزی مبتلا شده باشید، پزشک شما را معاینه کرده و در مورد شخصیت و سوابق خانوادگی ابتلا به این بیماری از شما سؤالاتی می‌پرسد. افراد مبتلا به تومور مغزی روش‌های متعددی برای درمان پیش رو دارند. این روش‌های درمانی عبارتند از انجام عمل جراحی تومور مغزی، پرتو درمانی و شیمی درمانی. بسیاری از افراد نیز به ترکیبی از این روش‌های درمانی نیاز دارند.
[shortcode-variables slug=”alert”]تشخیص و درمان به موقع تومورهای مغزی از مهم‌ترین عوامل در روند بهبود بیماران است که به کمک یک متخصص جراح مغز و اعصاب می‌توان در اکثر مواقع بیماری را با موفقیت درمان کرد. [shortcode-variables slug=”name”] به عنوان یک جراح مغز و اعصاب متبحر می‌تواند به بیماران در روند درمانی خود کمک کند. برای دریافت مشاوره و مراجعه می‌توانید از طریق شماره‌های [shortcode-variables slug=”number”] تماس حاصل فرمایید.[shortcode-variables slug=”alert1″]
گروه بندی تومورهای مغزی
تومورهای مغزی به دو گروه اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند:
- تومورهای مغزی اولیه: منشأ این تومورها بافت مغزی است و تومورهای مغزی اولیه معمولاً در مغز باقی می‌مانند.
- تومورهای مغزی ثانویه: این نوع تومورها شایع‌ترند. این نوع سرطان از نقطه‌ی دیگری از بدن شروع می‌شود و به مغز می‌رسد. سرطان‌های پوست، ریه، سینه، کلیه و روده جزء شایع‌ترین سرطان‌هایی هستند که امکان انتشار آنها از مغز وجود دارد.
بعضی تومورهای مغزی حاوی سلول‌های سرطانی هستند و در بعضی دیگر سلول‌های سرطانی وجود ندارد:
- تومورهای مغزی خوش‌خیمی که سلول‌های سرطانی در آنها وجود ندارد: این تومورها به آهستگی رشد می‌کنند، غالباً می‌توان آنها را جراحی کرد و به ندرت در بافت مغزی اطراف منتشر می‌شوند. البته اگر این تومورهای مغزی به ناحیه‌های خاصی از مغز فشار بیاورند، مشکل‌ساز می‌شوند. تومورهای مغزی خوش‌خیم بسته به محل قرارگیری ممکن است جان بیمار را به خطر بیاندازند.
- تومورهای بدخیمی که حاوی سلول‌های سرطانی هستند: سرعت رشد این تومورها متغیر است، در هرحال تومورهای بدخیم به بافت مغزی سالم اطراف حمله می‌کنند. تومورهای بدخیم به ندرت در ناحیه‌ای فراتر از مغز یا نخاع پخش می‌شوند.
انواع تومور مغزی
شایع‌ترین نوع سرطان مغز در بزرگسالان عبارت است از:
- آستروسیتوما: این نوع سرطان معمولاً از بزرگترین بخش مغز، یعنی مخ شروع می‌شود. آستروسیتوما در درجات مختلف مشاهده می‌شود و غالباً باعث تشنج یا تغییرات رفتاری می‌شود.
- مننژیوما: مننژیوم شایع‌ترین نوع تومور مغزی اولیه در بزرگسالان است که عموماً در بازه سنی 90 ـ 70 سال ایجاد می‌شود. مننژیوم در غشاهای مغزی که مننژ نامیده می‌شود، رشد می‌کند. مننژیوم غالباً خوش‌خیم است و به آهستگی رشد می‌کند.
- الیگودندروگلیوم: این تومورها در سلول‌هایی پوششی ایجاد می‌شوند که از عصب‌ها محافظت می‌کنند. الیگودندروگلیوما معمولاً رشد آهسته‌ای دارد و در بافت اطراف منتشر نمی‌شود.
عامل‌های خطر تومور مغزی
عامل‌های خطر تومور مغزی به شرح زیر است:
- سابقه خانوادگی: فقط 10 ـ 5 درصد از تمام موارد سرطان ارثی است یا علت ژنتیک دارد. تومور مغزی به ندرت علت ارثی دارد. چنانچه چند نفر در خانواده‌تان مبتلا به تومور مغزی بوده‌اند، با پزشک مشورت کنید تا مشاور ژنتیک را برای اطمینان خاطر بیشتر معرفی کنند.
- سن: خطر ایجاد اکثر انواع تومور مغزی به موازات افزایش سن بیشتر می‌شود.
- تماس با مواد شیمیایی: قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، مانند مواد موجود در محیط‌های شغلی پرخطر، خطر ابتلا به سرطان مغز را افزایش می‌دهد.
- قرار گرفتن در معرض اشعه: افرادی که با اشعه یونساز در تماس بوده‌اند، بیشتر مستعد ابتلا به تومورهای مغزی هستند. بیمارانی که برای درمان سرطان تحت رادیوتراپی قرار می‌گیرند، اشعه دریافت می‌کنند. همچنین اشخاصی که در معرض بارش هسته‌ای قرار می‌گیرند، نیز ممکن است دچار تومور مغزی شوند.
علائم خطر تومور مغزی
علائم تومور مغزی به محل و اندازه تومور بستگی دارد. بعضی تومورها با حمله کردن به بافت مغزی، آسیب مستقیمی را به این اندام حیاتی وارد می‌کنند، اما شماری از تومورها به دلیل فشار آوردن به بافت‌های مغزی مجاور خطرناک می‌شوند. چنانچه تومور در حال رشد به بافت مغز فشار بیاورد، علائم بروز می‌یابد. سردرد شایع‌ترین علامت تومور مغزی است.
برخی از نشانه‌های دیگر تومور مغزی عبارتند از:
- فراموشی
- دشواری در نوشتن یا خواندن
- تغییر در حواس شنوایی، بویایی یا چشایی
- کاهش هوشیاری که با خواب‌آلودگی و بیهوش شدن همراه است.
- اختلالات بلع
- سرگیجه یا ورتیگو
- مشکلات بینایی و چشم، مانند افتادگی پلک و هم‌اندازه نبودن مردمک‌ها
- تحت کنترل نبودن حرکات
- لرزش دست
- عدم تعادل
- از دست دادن کنترل مثانه و روده
- بی‌حسی یا گزگز یک سمت بدن
- اختلالات گفتاری یا دشواری در درک سخنان دیگران
- تغیییر در خلق و خو و تغییرات عاطفی، شخصیتی و رفتاری
- به سختی راه رفتن
- ضعف عضلات صورت، بازو یا پا
تومور مغزی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
ممکن است از شما خواسته شود یک یا چند آزمایش از آزمایش‌های زیر را انجام دهید:
- معاینه مغز و اعصاب: پزشک دید، شنوایی، هشیاری، قدرت عضلانی، هماهنگی و رفلکس‌های شما را بررسی می‌کند. پزشک همچنین چشمان شما را برای احتمال وجود تورم ناشی از فشار تومور روی عصبی که از چشم به مغز می‌رود معاینه می‌کند.
- ام آر آی: در ام آر آی یک دستگاه بزرگ با مگنت قوی که به یک کامپیوتر متصل است برای گرفتن تصاویر قسمت‌های داخلی مغز به کار برده می‌شود. در برخی موارد ممکن است یک رنگ مخصوص (مواد کنتراست) در عروق خونی دست یا بازو تزریق شود تا تفاوت بافت‌ها در مغز را مشخص سازد. ممکن است در این تصاویر قسمت‌های غیرعادی در مغز مانند تومور مشخص شود.
- سی تی اسکن: یک دستگاه اشعه ایکس متصل به یک کامپیوتر عکس‌هایی دقیق از سر می‌گیرد. ممکن است در این روش نیز مواد کنتراست از طریق عروق خونی دست یا بازو در بدن شما تزریق شود. مواد کنتراست باعث می‌شود که قسمت‌های غیرعادی راحت‌تر تشخیص داده شوند.
پزشک ممکن است دستور انجام برخی آزمایش‌های زیر را نیز بدهد:
- آنژیوگرام: رنگی در جریان خون تزریق می‌شود که باعث می‌شود که عروق خونی مغز در عکس مشخص شوند. در صورت وجود تومور در مغز، اشعه ایکس تومور یا عروق خونی که تومور را تغذیه می‌کنند نمایان می‌سازد.
- تپ ستون فقرات: پزشک یک نمونه از مایع مرکزی ستون فقرات شما (مایعی که فضای درون و اطراف مغز و نخاع را احاطه کرده است) می‌گیرد. این فرایند تحت بیهوشی موضعی انجام می‌شود. پزشک از یک سوزن نازک باریک برای برداشتن مایع از قسمت پایین ستون فقرات استفاده می‌کند. تپ ستون فقرات حدود نیم ساعت طول می‌کشد. شما باید پس از انجام این فرانید چند ساعت به صورت طاق باز دراز بکشید تا سر درد نگیرید. آزمایشگاه نمونه مایع را آنالیز کرده تا وجود سلول‌های سرطانی یا علائم بیماری در آن مشخص شود.
- بایوپسی: برداشت بافت برای تشخیص وجود سلول‌های تومور در آن، بایوپسی گفته می‌شود. متخصص پاتولوژی سلول‌ها را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند تا متوجه وجود سلول‌های غیرعادی در آنها شود. در بایوپسی، سرطان و تغییرات بافتی که ممکن است منجر به ابتلا به سرطان شود و همچنین بیماری‌های دیگر مشخص می‌شود. بایوپسی تنها راه برای اطمینان از وجود تومور در مغز و تعیین میزان شدت آن است و می‌تواند به برنامه درمانی کمک کند. جراحان به دو روش می‌توانند به وجود سلول‌های سرطانی در بافت برداشت شده پی ببرند:
بایوپسی همزمان با درمان: جراح نمونه بافت را زمانی که شما تحت عمل جراحی تومور مغزی برای برداشتن قسمتی از تومور هستید برمی‌دارد.
بایوپسی استرئوتاکتیک: به شما زمانی که تحت بیهوشی عمومی یا موضعی هستید یک کلاه سخت پوشانده می‌شود. جراح یک شکاف کوچک در پوست سر ایجاد شده و یک سوراخ کوچک در جمجمه شما ایجاد می‌کند. سی تی اسکن یا ام آر آی برای هدایت سوزن از طریق سوراخ کوچک ایجاد شده در محل تومور به کار برده می‌شود. جراح نمونه بافت را با سوزن برمی‌دارد. زمانی که تومور در عمق مغز یا بخشی از مغز که تحت عمل جراحی تومور مغزی است باشد ممکن است از بایوپسی سوزنی استفاده شود.
به هر حال، اگر تومور در ساقه مغز یا برخی قسمت‌های خاص مغز باشد، جراح قادر نخواهد بود بدون آسیب رساندن به بافت طبیعی مغز، بافت تومور را بردارد. در این موارد، پزشک از ام آر آی یا سی تی اسکن یا آزمایش‌های تصویری دیگر استفاده می‌کند تا در حد امکان در مورد تومور مغزی مطمئن شود. بیماری که به بایوپسی نیاز داشته باشد ممکن است سؤالات زیر را از پزشک بپرسد:
- چرا من باید بایوپسی انجام دهم؟ نتایج حاصل از بایوپسی چگونه بر برنامه درمانی من تأثیر می‌گذارد؟
- چه نوع بایوپسی باید انجام دهم؟
- انجام عمل بایوپسی چقدر طول می‌کشد؟ آیا در این مدت من هشیارم؟ آیا آسیبی به من وارد می‌شود؟
- احتمال بروز عفونت یا خونریزی پس از بایوپسی چقدر است؟ آیا خطرات احتمالی دیگری هم وجود دارد؟
- چه مدت طول می‌کشد تا نتایج بایوپسی اعلام شود؟
- اگر من به تومور مغزی مبتلا باشم، چه کسی در مورد درمان با من صحبت می‌کند؟ چه موقع؟
اقدامات درمانی برای تومور مغزی چیست؟
انتخاب روش درمانی به موارد زیر بستگی دارد:
- نوع و شدت تومور مغزی
- محل تومور در مغز
- سایز تومور
- سن و سلامت عمومی شما
پزشک در برخی انواع سرطان‌های مغزی باید بداند که آیا سلول‌های سرطانی در مایع مغزی نخاعی نیز وجود دارد یا نه. پزشک می‌تواند روش درمانی انتخابی را به شما توضیح داده و بگوید که انتظار دست‌یابی به چه نتایج با عوارض جانبی احتمالی را باید داشته باشید. از آنجا که غالباً در درمان سرطان سلول‌ها و بافت‌های سالم نیز آسیب می‌بینند، بروز برخی عوارض جانبی محتمل است. قبل از شروع اقدامات درمانی از تیم پزشکی خود در مورد عوارض جانبی احتمالی و تأثیر اقدامات درمانی بر فعالیت‌های عادی و روزمره خود سؤال کنید. شما و تیم پزشکی با همکاری یکدیگر می‌توانید برنامه درمانی را پیش برده تا نیازهای شخصی شما تأمین شود. ممکن است شما بخواهید با پزشک در مورد آزمایش‌های بالینی و مطالعه روش‌های جدید درمانی صحبت کنید. پزشک ممکن است شما را به یک متخصص معرفی کند یا خودتان بخواهید که به یک متخصص مراجعه کنید. متخصص‌هایی که تومور مغزی را درمان می‌کنند عبارتند از متخصص مغز و اعصاب، جراح اعصاب، متخصص انکولوژی پزشکی، انکولوژی رادیویی و نورورادیولوژیست. تیم پزشک ممکن است شامل پرستار انکلوژی، متخصص تغذیه، مشاور بهداشت روان، مددکار اجتماعی، متخصص فیزیوتراپی، متخصص طب شغلی، متخصص گفتار درمانی و متخصص طب فیزیکی باشد. ممکن است شما بخواهید قبل از شروع درمان، سؤالات زیر را از پزشک بپرسید:
- من چه نوع تومور مغزی داریم؟
- آیا تومور خوش‌خیم است یا بدخیم؟
- شدت تومور چقدر است؟
- روش درمانی انتخاب شده چیست؟ چه پیشنهادی برای من دارید؟ چرا؟
- مزایای مورد انتظار هر نوع روش درمانی چیست؟
- برای شروع درمان چگونه باید خود را آماده کنم؟
- آیا باید در بیمارستان بستری شوم؟ اگر جواب مثبت است، به چه مدت؟
- خطرات احتمالی و عوارض جانبی پس از انجام هر کدام از روش‌های درمانی چه هستند؟ چگونه می‌توان این عوارض جانبی را مدیریت کرد؟
- هزینه درمان چقدر است؟ آیا بیمه این هزینه‌ها را پوشش می‌دهد؟
- درمان چگونه بر فعالیت‌های روزمره من تأثیر می‌گذارد؟ احتمال این که بتوانم پس از درمان به طور عادی راه رفته، صحبت کرده، بخوانم یا بنویسم چقدر است؟
- آیا آزمایش‌های کلینیکی مناسب من وجود دارد؟
- آیا می‌توانید پزشکان دیگری به من معرفی کنید تا در مورد روش‌های درمانی من نظر بدهند؟ هر چند وقت یک بار باید چک آپ شوم؟
چه نوع عمل‌های جراحی برای درمان تومورهای مغزی انجام می‌شود؟
انجام عمل جراحی تومور مغزی معمولاً اولین گزینه درمانی برای برداشتن تومورهای مغزی است. این عمل‌های جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شوند و موهای سر شما تراشیده می‌شود. ممکن است نیاز به تراشیدن همه موهای سر شما نباشد.
عمل جراحی برای برداشتن تومور مغزی، که با باز کردن قسمتی از جمجمه صورت می‌گیرد، به عمل کرانیوتومی مشهور است. جراح با ایجاد یک شکاف در پوست سر، از ابزار خاصی برای برداشتن بخشی از استخوان جمجمه استفاده می‌کند. در برخی موارد، ممکن است در حالی که قسمتی از تومور مغزی یا تمام آن برداشت می‌شود، شما هوشیار باشید. جراح تا حد امکان تومور مغزی را برداشت می‌کند. ممکن است از شما خواسته شود پاهای خود را دراز کنید، بشمارید، حروف الفبا را بگویید یا یک داستان بگویید. توانایی شما در اجرای این دستورات، به جراح در حفاظت از مناطق مغزی شما کمک می‌کند. پس از برداشتن تومور، جراح حفره ایجاد شده روی جمجمه را با یک قطعه استخوان یا فلز پوشش می‌دهد و سپس شکاف روی پوست سر را می‌بندد. در برخی موارد، ممکن است عمل جراحی تومور مغزی امکان‌پذیر نباشد. اگر تومور در ساقه مغز یا بخش‌های دیگری از مغز قرار داشته باشد، جراح قادر نخواهد بود تومور را بدون آسیب رساندن به بافت سالم مغز برداشت کند. افرادی که قادر به انجام جراحی نیستند، باید از روش‌های درمانی مانند درمان با پرتو و سایر روش‌های درمانی استفاده کنند.
دوره بهبودی بعد از درمان تومور
پس از جراحی مغز مدتی طول می‌کشد تا بیمار سطح انرژی معمول خود را بازیابد. التیام یافتن و بهبودی زمانبر است و به استراحت نیاز دارد. طول دوران بهبود بعد از جراحی مغز برای تمام بیماران یکسان نیست و به موارد زیر بستگی دارد:
- عملی که برای برداشتن تومور مغزی انجام شده است.
- محل تومور داخل مغز
- ناحیه‌هایی از مغز که تحت تاثیر جراحی قرار گرفته است.
- سن و وضعیت سلامت عمومی بیمار
مراقبت‌های کلی بعد از جراحی تومور مغز
- مدت زمان بستری معمولاً 7 ـ 3 روز است و بهبودی کامل 12 ـ 6 هفته است، بنابراین صبر داشته باشید.
- سی تی اسکن و ام آر آی یک روز بعد از جراحی مغز انجام می‌شود. مانند هر جراحی مهم دیگری باید به بدن فرصت بدهید تا خود را التیام بدهد؛ بنابراین در این دوران به خودتان سخت نگیرید و استراحت کنید.
- یکی از دوستان یا اعضاء خانواده باید حداقل 48 ساعت بعد از عمل مراقبتان باشد و تغییرات را زیر نظر بگیرد.
- سرتان باید بالاتر از بدن قرار بگیرد، برای این کار می‌توانید هنگام خوابیدن چند بالش زیر سر بگذارید. خوابیدن روی کاناپه یا صندلی با پشتی متحرک در دو هفته اول بعد از عمل ممنوع است.
- به هیچ وجه جسمی را بلند نکنید، این کار فشار داخل جمجمه را افزایش می‌دهد و باعث بروز عوارض می‌شود.
درمان دارویی
- استروئیدها: استروئید برای کاهش ورم مغز بعد از جراحی تومور تجویز می‌شود. این داروها قند خون را بالا می‌برد، بنابراین اگر دیابت دارید، مراقب قند خونتان باشید. بالا رفتن گلوکز خون، ورم مغز را افزایش می‌دهد.
- داروهای ضدتشنج: این داروها احتمال تشنج بعد از جراحی تومور مغزی را کاهش می‌دهد. این داروها را طبق دستور پزشک معالجتان مصرف کنید.
توانبخشی بعد از جراحی مغز
تومور مغزی و جراحی تومور مغزی مشکلات متعددی را در زمینه‌های رفتاری، تفکر و حواس به وجود می‌آورد. بیماران بعد از جراحی در طول دوران بهبود به کمک نیاز دارند. متخصصین توانبخشی (متخصص طب فیزیکی، متخصص کاردرمانی و آسیب‌شناس گفتار و زبان) در این دوران حساس به بیمار کمک می‌کنند:
- متخصص طب فیزیکی و فیزیوتراپی: این گروه از متخصصین توانایی بیمار را برای راه رفتن و بالا و پایین رفتن ایمن از پله‌ها قبل از ترخیص از بیمارستان ارزیابی می‌کنند. همچنین متخصص طب فیزیکی برای بهبود قدرت و تعادل بیمار به وی کمک می‌کند.
- متخصص کاردرمانی: متخصص کاردرمانی توانایی بیمار را برای انجام دادن فعالیت‌های روزمره مانند لباس پوشیدن، استحمام و استفاده از سرویس بهداشتی ارزیابی می‌کند. متخصص کاردرمانی مهارت‌های دیداری و تفکر بیمار را امتحان می‌کند تا تشخیص دهد که آیا بیمار توانایی بازگشت به محل کار، رانندگی و دیگر وظایف چالش‌برانگیز را دارد یا خیر.
- آسیب‌شناس زبان و گفتار: اگر تومور مغزی بر گفتار اثر گذاشته باشد، آسیب‌شناس زبان و گفتار مشکلات گفتاری، زبانی یا تفکر و همچنین اختلالات بلع را بررسی می‌کند.
پرتو درمانی برای برداشتن تومورهای مغزی
پرتو درمانی سلول‌های تومور مغزی را با اشعه ایکس پرانرژی، اشعه گاما یا پروتون‌ها از بین می‌برد. معمولاً پرتو درمانی پس از انجام عمل جراحی انجام می‌شود. در پرتو درمانی سلول‌های مغزی که ممکن است در مغز باقیمانده باشند از بین می‌روند. افرادی که نمی‌توانند تحت عمل جراحی قرار گیرند می‌توانند از پرتو درمانی استفاده کنند. پزشکان از پرتو درمانی خارجی یا داخلی برای درمان تومورهای مغزی استفاده می‌کنند.
- پرتو درمانی خارجی: این روش درمانی ممکن است در بیمارستان یا کلینیک انجام شود. یک دستگاه بزرگ در خارج از بدن پرتوها را به کل مغز یا قسمت تحت درمان مغز می‌تاباند. برخی افراد ممکن است نیاز به انجام پرتو درمانی در نخاع نیز داشته باشند. برنامه درمانی به سن شما، سایز و نوع تومور بستگی دارد. پرتو درمانی فرکشنال خارجی که در آن مقادیر کم یا کسری از پرتو در هر روز به بدن تابانده می‌شود، متداول‌ترین روش پرتو درمانی برای افرادی است که تومور مغزی دارند. تابش پرتو کامل در طی چندین هفته به محافظت از بافت سالم در اطراف تومور کمک می‌کند. درمان معمولاً 5 روز در هفته و به مدت چند هفته ادامه می‌یابد. یک جلسه درمانی معمولاً کمتر از یک ساعت طول کشیده و هر درمان ظرف مدت چند دقیقه انجام می‌شود. برخی مراکز درمانی روش‌های دیگری برای پرتو درمانی خارجی را مورد ملاحظه قرارمی‌دهند که عبارتند از:
پرتو درمانی با مدولاسیون شدید یا پرتو درمانی سه بعدی همسان: در این روش درمانی از کامپیوتر برای هدف قرار دادن دقیق تومور در مغز استفاده می‌شود تا آسیب‌دیدگی بافت‌های سالم مغز به حداقل برسد.
پرتو درمانی با اشعه پروتونی: منبع اشعه به جای اشعه ایکس، پروتون‌ها هستند. پزشک از پرتو پروتونی برای برداشتن تومور کمک می‌گیرد. میزان اشعه مورد نیاز برای بافت سالم در پرتوهای پروتونی کمتر از پرتوهای اشعه ایکس است.
پرتو درمانی استرئوتاکتیک: پرتو باریکی از اشعه ایکس یا اشعه گاما مستقیماً از جهات مختلف به تومور تابانده می‌شود. برای انجام این عمل، شما باید یک پوشش محکم روی سر خود داشته باشید. این روش درمانی ممکن است در یک جلسه (رادیوسرجری استرئوتاکتیک) یا چندین جلسه درمانی انجام شود. - پرتو درمانی داخلی (پرتو درمانی کاشتنی یا براکی تراپی): معمولاً پرتو درمانی داخلی برای درمان تومورهای مغزی به کار برده نمی‌شود. اشعه از مواد رادیواکتیو که معمولاً حاوی مقادیر کمی ایمپلنت به نام دانه است تابانده می‌شود. دانه‌ها داخل مغز قرار داده می‌شوند و چند ماه اشعه از خود ساطع می‌کنند. پس از اتمام دوره پرتو درمانی نیاز به برداشتن این دانه‌ها نیست.
بعضی افراد ممکن است عوارض جانبی جزئی یا بدون عوارض جانبی از جراحی تومور مغزی داشته باشند. در موارد نادر، ممکن است بیماران چند ساعت پس از جراحی با حالت تهوع مواجه شوند. تیم پزشکی برای مقابله با این مشکلات راهکارهایی را به کار می‌برد. همچنین، پس از جلسات درمانی، ممکن است بیماران احساس خستگی کنند، اما اهمیت این عمل بسیار بالاست و پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند بیماران فعال باشند. علاوه بر این، پرتو درمانی معمولاً باعث ریزش مو در منطقه‌هایی از سر که تحت درمان قرار می‌گیرند، می‌شود. با این حال، موها معمولاً پس از چند ماه دوباره رشد می‌کنند. همچنین، پرتو درمانی ممکن است باعث قرمزی، خشکی و حساسیت پوست سر شود. تیم پزشکی ممکن است روش‌هایی را برای کاهش این مشکلات ارائه دهد. در برخی موارد، پرتو درمانی می‌تواند باعث تورم بافت مغز شود و ممکن است باعث سردرد یا احساس فشار گردد. به منظور کاهش ناراحتی، ممکن است داروهایی تجویز شود. در موارد نادر، پرتو درمانی می‌تواند باعث آسیب به بافت سالم مغز گردد و عوارض جانبی نظیر سردرد، تشنج یا در موارد شدید، مرگ نادر اتفاق بیفتد. همچنین، اشعه ممکن است بافت غده هیپوفیز و سایر مناطق مغز را تحت تأثیر قرار دهد. برای کودکان، این آسیب ممکن است منجر به اختلالات یادگیری یا کاهش نرخ رشد گردد. به علاوه، اشعه احتمال ایجاد تومورهای مغزی در آینده را نیز افزایش می‌دهد. ممکن است شما بخواهید سؤالات زیر را از پزشک بپرسید:
- چرا باید این روش درمانی را انجام دهم؟
- چه موقع درمان شروع می‌شود؟ چه موقعی خاتمه می‌یابد؟
- در حین درمان من چه احساسی خواهم داشت؟ آیا انجام این اقدامات درمانی عوارض جانبی دارد؟
- چگونه می‌توانم در حین عمل از خود مراقبت کنم؟
- چگونه می‌توانم بفهمم که انجام این روش درمانی مؤثر بوده است؟
- آیا در حین انجام درمان می‌توانم فعالیت‌های عادی و روزمره خود را ادامه دهم؟
شیمی درمانی برای درمان تومور مغزی
در شیمی درمانی از دارو برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود و گاهی نیز برای درمان تومور مغزی به کار برده می‌شود. داروها ممکن است به روش‌های زیر مصرف شوند:
- داروهای خوراکی یا تزریقی: شیمی درمانی ممکن است همزمان با پرتو درمانی یا پس از آن انجام شود. داروها وارد جریان خون شده و به قسمت‌های مختلف بدن می‌روند. این روش درمانی ممکن است در بخش عمل‌های سرپایی بیمارستان یا در مطب پزشک و یا منزل انجام شود. به ندرت، ممکن است شما در بیمارستان بستری شوید. عوارض جانبی شیمی درمانی به نوع داروها و میزان مصرف آنها بستگی دارد. عوارض جانبی شایع شامل حالت تهوع و استفراغ، بی‌اشتهایی، سر درد، تب و لرز و ضعف می‌شود. اگر داروها باعث کاهش سطح سلول‌های سالم خون شوند ممکن است شما دچار عفونت، کبودی یا خونریزی و احساس ضعف و خستگی شدید شوید. تیم پزشکی سطح سلول‌های خون را مورد بررسی قرار می‌دهند. برخی عوارض جانبی ممکن است با دارو درمان شوند.
- ویفرهایی در مغز قرار داده می‌شوند: برای برخی بزرگسالان با اشعه پرتوان گلیوما چند ویفر را در مغز می‌کارد. هر ویفر به اندازه یک سکه است. پس از چند هفته، ویفرها حل شده و داروها در مغز آزاد می‌شوند. داروها سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. این کار باعث می‌شود که از عود دوباره تومور پس از انجام عمل جراحی برداشتن تومور جلوگیری می‌کند. افرادی که یک ویفر در مغز خود می‌کارند توسط تیم پزشک برای علائم بروز عفونت پس از انجام عمل جراحی تحت نظارت قرار می‌گیرند. عفونت ممکن است با مصرف آنتی‌بیوتیک درمان شود.
مجموعه مننژیوم های جراحی شده طی یک سال اخیر
نمونه تصاویر جراحی
