آیا تومور مغزی کشنده است؟ این سؤال می‌تواند ذهن بسیاری از افراد مبتلا به تومور مغزی و حتی اطرافیان آنها را درگیر کند. دو نوع تومور مغزی وجود دارد: اولیه و ثانویه. تومورهای اولیه، که بیشتر از مغز شروع می‌شوند، جزو تومورهای خوش خیم هستند و تقریباً ۲۰ درصد از تمام تومورها را شامل می‌شوند. میزان مرگ و میر در افراد مبتلا به این نوع تومور بسیار پایین است. تومورهای ثانویه از قسمت‌های دیگر بدن شروع می‌شوند و به مغز می‌رسند، به آنها تومورهای متاستاتیک یا تومورهای بدخیم گفته می‌شود. این تومورها تهاجمی هستند و به سرعت می‌توانند به نقاط مختلف مغز حمله کنند. این بیماری معمولا با مشکلاتی همراه است و نیاز به برنامه‌های درمانی خاص دارد. در این مقاله، قصد داریم این موضوع را بررسی کنیم.
آیا تومورهای مغزی باعث مرگ می شوند؟
نرخ بقای پنج ساله، که درصد افرادی است که پس از گذشت پنج سال از تشخیص تومور مغزی هنوز زنده هستند، اطلاعات مهمی را ارائه می‌دهد. اما بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری، بیشتر از پنج سال زنده می‌مانند. نرخ بقا برای تومورهای مغزی و نخاعی، بسیار به سن فرد وابسته است؛ به طوری که افراد جوانتر اغلب از درصد بیشتری از افراد مسن شانس بقا دارند. به عنوان مثال، افراد بالای ۶۵ سال اغلب کمترین شانس بقا را دارند.
تومورهای خوش خیم مغزی سلول‌های سرطانی نداشته و معمولا قابل برداشتن هستند، همچنین به ندرت دوباره رشد می‌کنند. این سلول‌ها به ندرت به بافت‌های اطراف خود تهاجم می‌کنند و به دیگر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابند. بنابراین، اگر مراحل درمان به درستی انجام شود، احتمال بازگشت این نوع تومورها کم است و به کشنده نیستند.
تومور مغزی که در نزدیکی عصب بینایی واقع شده است، ممکن است باعث تاری دید یا دوبینی شود، همچنین برخی از انواع دیگر تومور می‌توانند باعث حرکات غیرطبیعی چشم شوند. درمان این نوع تومور مغزی به ویژگی‌ها، اندازه و محل آن، و همچنین وضعیت کلی بیمار بستگی دارد. پزشک ممکن است درمانی مناسب برای وضعیت خاص بیمار را تجویز کند، از جمله استفاده از روش‌های پرتو درمانی، شیمی درمانی، مصرف دارو، و در مواردی حتی جراحی تومور مغزی یا ترکیبی از این روش‌ها.
کدام تومور مغزی کشنده است؟
تقریبا ۷۰ درصد از تومورهای مغزی به عنوان تومورهای خوش‌خیم شناخته می‌شوند و به هیچ وجه به عنوان یک تهدید جدی برای سلامت و زندگی فرد در نظر گرفته نمی‌شوند.
تومورهای مغزی خطرناک اصولا از تومورهای متاستازی تشکیل شده‌اند که ناشی از سرطان در بخش‌های دیگری از بدن هستند. به عنوان مثال، تومورهای مغزی اولیه خطرناک مانند گلیوبلاستومای چند شکلی (GBM)است. این تومورها معمولا درجه 4 را دارند و مقاومت بالایی در برابر درمان‌های مختلف از جمله جراحی، پرتو درمانی، و شیمی درمانی از خود نشان می‌دهند.
علت مرگ در تومورهای مغزی بدخیم
علت کشندگی برخی از تومورها به خطرات تومور مغزی و ویژگی‌های خود تومور، اندازه آن، و نرخ رشد آن مرتبط است. همانطور که می‌دانید، بدن انسان از میلیاردها سلول تشکیل شده است و این سلول‌ها دائماً در حال تکثیر هستند، اما سلول‌های پیر جای خود را به سلول‌های جدید می‌دهند. اگر سلول‌ها بدون کنترل رشد و تکثیر کنند و سلول‌های قدیمی به طور کافی از بین نروند، ممکن است فرایند تقسیم سلولی با مشکل مواجه شود و سرطان یا تومور شکل گیرد. در صورتی که این اتفاق در مغز رخ دهد، ممکن است به تومور مغزی منجر شود.
اگر رشد این سلول‌ها کند باشد، فرد ممکن است به یک تومور مغزی خوش‌خیم مبتلا شود که با جراحی می‌توان آن را خارج کرد. اما در مواردی که سلول‌های زیادی درگیر شوند، جراح مغز و اعصاب نمی‌تواند کمک زیادی کند و فرد به یک تومور مغزی بدخیم مبتلا می‌شود. تومورهای متاستاز یا بدخیم معمولا به دلیل تهاجمی و گسترش سریع آن به نواحی دیگر از بدن خطرناک هستند، که ممکن است باعث فشار زیادی بر مغز شوند و عملکردهای آن مانند تنفس و بلع را مختل کنند.
آیا جراحی تومور مغزی کشنده است؟
بر اساس تحقیقات انجام شده در طی سه دهه گذشته، بهترین روش درمانی برای تومورهای مغزی جراحی است. جراحی تومور مغزی شامل روش‌های گوناگونی است که بسته به نوع، موقعیت، اندازه، و سطح آسیب و ضایعات ناشی از تومور، ممکن است متفاوت باشد. همچنین، سن، جنسیت، و وضعیت عمومی شما نیز در انتخاب نوع جراحی تومور مغزی نقش مهمی دارد.
روش‌های جراحی برای درمان تومورهای مغزی به طور کلی به دو دسته، یعنی جراحی مغز باز و جراحی مغز بسته تقسیم می‌شوند. جراحی مغز بسته، که به حداقل آسیب و خونریزی معروف است، آنچه که در جراحی مغز باز اتفاق می‌افتد را بیشتر مورد توجه قرار می‌دهد. در این روش، با استفاده از ابزارهای نورومیکروسکوپ و نوروآندوسکوپ، تومورهای مغزی از طریق سوراخ‌های کوچک به قطر 5 میلیمتر کاملا تخلیه می‌شوند.
روش‌های نوروآندوسکوپی و جراحی میکروسکوپی مغزی، باعث کاهش قابل توجهی در خونریزی و برش می‌شوند، به طوری که حتی بعد از عمل، نیاز به بستری در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) نیست.
آیا تومور مغزی خوش خیم کشنده است؟
تومورهای مغزی خوش‌خیم به تنهایی و به طور خودبخود هیچ آسیبی به فرد وارد نمی‌کنند. این تومورها ممکن است تا زمانی که اندازه‌شان کوچک باشد و فعالیت بخش‌های اطراف آنها در مغز تحت تاثیر قرار نگرفته باشد، حتی به تشخیص نیز نرسند. تومورهایی مانند تومورهای غده هیپوفیز در این دسته قرار می‌گیرند که اغلب زمانی که فرد به دلیل علائم دیگری تصویربرداری از مغز خود انجام می‌دهد، مثلا با استفاده از CT اسکن یا MRI شناسایی می‌شوند.
اما، در صورتی که اندازه تومور مغزی به حدی بزرگ شود، ممکن است آسیب زیادی به فرد وارد شود و حتی به مرگ منجر شود. اگر تومور مغزی باعث مسدود شدن جریان مایع مغزی نخاعی در سر بیمار شود، هیدروسفالی ایجاد می‌شود که دارای عوارض خطرناکی است. همچنین، در صورت بزرگی تومور خوش خیم، ممکن است فشار درون جمجمه افزایش یابد و باعث آسیب به بافت‌های مغزی شود. از سوی دیگر، تومور مغزی خوش‌خیم در صورت بزرگ شدن ممکن است فشار وارد بر بافت‌ها و سلول‌های مغزی مجاور شود و کارکردهای آنها را مختل کند.
خطرناک‌ترین تومورهای مغزی کدام‌اند؟
تومورهای مغزی متاستاز یا ثانویه عمدتا از سرطان دیگری در بدن فرد مبتلا به سرطان ناشی می‌شوند، که در حال حاضر سلول‌های آن به مغز رسیده و تومور مغزی ایجاد کرده‌اند. این تومورها اغلب دارای درجه 3 و 4 هستند و به عنوان تومورهای خطرناک محسوب می‌شوند.
اما در زمینه تومورهای مغزی اولیه، گلیوبلاستومای چند شکلی (GBM) به عنوان مقاوم‌ترین و مرگبارترین نوع شناخته می‌شود. این تومور مغزی به علت مقاومت بیشتر خود به درمان، بیشترین نرخ مرگ و میر را در بین تومورهای مغزی دارد؛ حدود 95 درصد از بیماران مبتلا به GBM در 5 سال پس از تشخیص این تومور، جان خود را از دست می‌دهند.
نتیجه گیری
در واقع، این سؤال که آیا تومور مغزی کشنده است یا خیر، سوالی ساده نیست. در حالی که برخی از تومورهای مغزی واقعاً می‌توانند زندگی را تهدید کنند، برخی دیگر ممکن است بهبودی مطلوب‌تری داشته باشند، به خصوص اگر به موقع و با روش‌های درمانی مناسب درمان شوند. بنابراین درک ماهیت تومورهای مغز و آگاهی از گزینه‌های درمانی موجود بسیار حائز اهمیت است.
