ستون فقرات منحنی بی اثری را در گردن، تنه و پایین کمر شکل می دهد که این حالت به ستون فقرات اجازه می دهد شوک های ایجاد شده را جذب و وزن سر را تحمل کند. وقتی که انحنای پایین کمر افزایش یابد، بیماری به نام لوردوز به وجود می آید. ممکن است لوردوز در زمان کودکی ایجاد شود و شروع آن باشد یا بعدا در طی زندگی به خاطر حالت بدنی نامناسب، پوکی استخوان، چاقی بیش از حد، التهاب دیسک (التهاب دیسک های مهره های ستون فقرات) یا اسپوندیلولیستیس (عدم تقارن مهره ها) به وجود بیاید.
دکتر مرادی پیشینه پزشکی و شدت انحنا را بررسی می کند. اگر در حالت خم شدن به سمت جلو، منحنی رفع بشود، درمانی در نظر گرفته نمی شود. اگر در حالت خمیده به سمت جلو انحنای کمر باقی بماند، احتمالا درمان آن ضروری باشد. درمان فوری می تواند از مشکلات بیشتر مثل درد کمر مزمن یا ارتروز پیشگیری کند. درمان لوردوز شامل درمان جسمانی برای بهبود توانایی و انعطاف پذیری، کاهش وزن در صورت نیاز، بریس ها و ارتزهای درمانی برای کودکان، داروهای مسکن و التهاب و در موارد حاد جراحی می باشد.
لوردوز چیست؟
قوس ستون فقرات یک انحنای طبیعی در گردن، بالا و پایین کمر است که به بدن در جذب و تعدیل ضربه و شوک کمک می‌کند. علاوه بر این، با ایجاد توانایی تحرک و خم شدن راحت، قوس ستون فقرات ساختار بدن را متعادل و ثابت نگه می‌دارد. محدودیت‌های قوس ستون فقرات گاهی به عنوان لوردز یا ستون فقرات تابخورده نیز شناخته می‌شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که ستون فقرات بیش از حد به سمت داخل خم می‌شود. لوردز با ایجاد وضعیت بدنی بسیار غیرطبیعی، فشار روی ستون فقرات و کمر و گردن ایجاد می‌کند. اگر این وضعیت درمان نشود، می‌تواند به درد، آزردگی و کاهش توانایی حرکتی منجر شود.
لوردز می‌تواند در قسمت گردنی (سرویکال) یا قسمت پایین ستون فقرات رخ دهد. این بیماری می‌تواند در افراد مختلف در سنین متفاوت ظاهر شود. با این حال، عوامل و شرایطی وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به آن را افزایش دهند. این عوامل شامل التهاب دیسک (التهاب فضای بین مهره‌ها)، پوکی استخوان، اضافه وزن مفرط، قوز کمر (انحنای ستون فقرات به سمت بیرون)، اسپوندیلولیستیز (سرخوردگی مهره‌ها)، بیماری ارثی ناهنجاری رشد استخوان‌ها (که عامل اصلی کوتاهی قد است) و استئوسارکوم (سرطان استخوان) می‌شوند.
چگونه متوجه بشوم که علائم لوردز را دارم؟
لوردز اغلب با ظاهر خوش خیم دیده می شود: درد ماهیچه. به خاطر انحنای شدید در گردن و کمر، این ناهنجاری اغلب باعث تغییر بیش از حد عضلات می شود و تمام ساختارها را از حالت تعادل خارج می کند. همانطور که عضلات تلاش زیادی برای جبران و ترمیم این حالت می کنند، دچار گرفتگی و سفتی می شوند و احتمالا باعث ایجاد محدودیت و درد در هنگام تکان دادن گردن، شانه ها و پایین و بالای کمر می شوند.
علائم جدی تری نیز برای لوردوز وجود دارد و به طور بالقوه شامل گرفتگی عصبی و سرخوردگی مهره ها می شود که به رسیدگی پزشکی فوری نیاز دارند.
- علائم عصبی: مورمورشدگی یا بی حسی، دردی که شبیه به شوک های الکتریکی می باشد.
- بی اختیاری: تغییر در کنترل روده و مثانه
- ضعف عضلانی: ضعف یا مشکل در هماهنگی عضلات
چه زمانی برای لوردوز به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر می توانید به سمت جلو خم بشوید و ستون فقرات شما علائمی از قوس به سمت درون را ندارد، موردی برای نگرانی وجود ندارد. با این حال، اگر با هیچ حرکتی قوس رفع نشد یا حس مورمور شدگی یا بی حسی در پایین بدن داشتید، باید برای درمان به متخصص مراجعه بفرمایید.
تشخیص گودی کمر
خود آزمایی
خوشبختانه، تمامی انواع لوردوز جدی نیستند. اگر فکر می کند که لوردوز دلیل آزردگی کمر شما است، می تواند روی یک سطح مسطح دراز بکشید و مقدار فضای موجود بین قوس و پایین کمر یا گردن را چک کنید. اگر انحنا شدید است و هنگامی که به جلو خم می شوید به قوت خود باقی می ماند، لوردز شما نیاز به درمان دارد؛ اما اگر وقتی به جلو خم می شوید، قوس خود به خود برعکس می شود، جای نگرانی زیادی نیست. فعال بودن راه حل درمان این بیماری است و مراجعه به پزشک به شما کمک می کند تا اولین مراحل برای درمان این بیماری را انجام دهید.
تشخیص تخصصی
برای تشخیص صحیح لوردوز، تیم ما آزمایش پزشکی و بازنگری پیشینه پزشکی بیمار را پیشنهاد می دهد. این ارزیابی ها به جراح اجازه بررسی شدت درد، قوس و همچنین پیشرفت آن در گذر زمان را می دهد. سن، وزن و قد نیز عواملی هستند که ممکن است در نظر گرفته شوند. احتمالا دامنه حرکتی بیماران نیز ارزیابی گردد و همچنین آزمایش هماهنگی ستون فقرات برای بررسی ناهنجاری ها نیز بررسی می شود. بعلاوه، پزشک احتمالا عکس برداری با اشعه ایکس را از ستون فقرات تجویز کنه تا درجه دقیق انحنا را مشخص کند. تکنیک عکس برداری رادیولوژی مشکلات گردن و ستون فقرات را که در آزمایش جسمانی تشخیص داده نشده اند را شناسایی می کند. اگر بیمار هر کدام از علائم حادی که در بالا ذکر شده را داشت، شاید مشاوره عصب شناسی و آزمایش نیز احتیاج بشود.
درمان گودی کمر
پزشک می‌تواند انواع درمان‌ها را برای بهبود لوردز به شما توصیه کند. همچنین می‌تواند در انتخاب بهترین روش درمانی به شما کمک کند. اقدامات کم تهاجمی ممکن است شامل درمان دارویی با مسکن‌ها و ضدالتهاب‌ها برای کاهش تورم، درمان تمرینات فیزیکی روزانه برای افزایش توانایی و دامنه حرکتی، استفاده از کمربند ویژه برای کنترل انحنای کمر (که بیشتر به کودکان و نوجوانان توصیه می‌شود) و کاهش وزن به منظور بهبود وضعیت بدنی شامل می‌شود. در موارد شدیدتر لوردز، ممکن است نیاز به جراحی و استفاده از دستگاه‌های مرتبط با ستون فقرات، مانند جایگزینی دیسک مصنوعی، وجود داشته باشد. ستون فقرات سالم کلیدی برای سلامتی کل بدن است، بنابراین اجازه ندهید بیماری‌هایی مانند لوردز بر روی مسیر زندگی شما تأثیر بگذارد.
تصحیح وضعیت بدنی
داشتن حالت بدنی مناسب چیزی بیشتر از خوش هیکل به نظر رسیدن می باشد و به شما کمک می کند تا نیرو، انعطاف پذیری و تعادل را در بدنتان ایجاد کنید. تمامی این موارد می تواند منجر به درد کمتر در ماهیچه ها و انرژی بیشتر در طی روز شود. وضعیت بدنی مناسب نیز فشار روی ماهیچه ها و رباط ها را کاهش می دهد که باعث کاهش خطر آسیب دیدگی می شود.
همچنین تقویت وضعیت بدنی می تواند به شما آگاهی بیشتری نسبت به ماهیچه هایتان بدهد. همانطور که روی وضعیت بدنی خود کار می کنید و نسبت به بدن خود هشیارتر می شوید، احتمالا متوجه بعضی ناهماهنگی ها یا نواحی سفت خواهید شد که قبلا به آنها توجه نمی کردید. پزشکان برای بهبود حالت بدن نکات عمومی زیر را پیشنهاد می دهند:
- نسبت به حالت بدنی خود در طی فعالیت های روزانه، مانند راه رفتن، تلویزیون دیدن و انجام کارهای دیگر آگاه باشید.
- با شرکت در ورزش منظم که شامل تمرینات هوازی، قدرتی یا کششی هستند فعال بمانید.
- در وزن مناسب بمانید؛ زیرا اضافه وزن می تواند ماهیچه های شکمی را ضعیف کند و روی مفاصل و رباط ها فشار وارد کند.
- کفش راحت و پاشنه کوتاه بپوشید تا از قوس بدن محافظت کند. کفش های پاشنه بلند مرکز ثقل بدن را تغییر می دهند و می توانند فشار بیشتری را روی ماهیچه و مفاصل، مخصوصا در زانوها، ایجاد کنند.
- اگر از میز برای خوردن یا کار کردن استفاده می کنید، ارتفاع آن را تنظیم کنید.
استفاده از بریس ها
بریس ها معمولا در درمان کودکان استفاده می شوند، اما فقط زمانی که کوکان در حال رشد هستند و قوس آنها شدید نیست موثر می باشند. بریس ستون فقرات را صاف نمی کند، اما می تواند از بدتر شدن انحنا پیشگیری کند. هدف از استفاده بریس، جلوگیری از بدتر شدن انحنا در هنگام رشد می باشد.
برای موثر بودن، نیاز است بیماران برس را برای 16 تا 23 ساعت در روز استفاده کنند و تا زمانی که در حال رشد هستند به استفاده آن ادامه بدهند، هر چه بیشتر بریس را استفاده کنند، تاثیر بیشتری خواهند دید.
درمان جسمانی
درمان جسمانی در صورتی که چندین بار در هفته انجام بشود، مفید است و منجر به تقویت ستون فقرات و بهبود دامنه حرکتی می شود. یک برنامه کامل توانبخشی جسمانی می تواند به رفع درد و ترمیم بدن کمک کند و توانایی تحرک و قوای بدن را بهبود ببخشد. این عمل به شما کمک می کند تا فعالیت های روزانه خود را بسیار راحت تر انجام دهید. معمولا ترکیبی از فیزوتراپی، هیدروتراپی و پیلاتس بالینی به بیماران توصیه می شود.
حالات بدنی، حرکات و تمرینات ورزشی برای کاهش درد تجویز می شوند. انعطاف پذیری عضلات عقب ران/همسترینگ همراه با ورزش های قدرتی و موزون برای ماهیچه های شکم و کمر (تمرینات استحکام هسته بدن) مورد توجه قرار می گیرند.
هدف این درمان های جسمانی کمک به شما در موارد زیر می باشد:
- درمان بیماری شما و کنترل علائم آن
- اصلاح حالات و حرکات بدنی به منظور کاهش کشیدگی کمر
- بهبود انعطاف پذیری و تقویت هسته مرکزی بدن
بعضی از بیماران از درمان های کایروپرکتیک، استئوپاتی، ماساژ درمانی و طب سوزنی نیز بهره می برند.
ورزش کنید
برای یادگیری نحوه انجام تمریناتی که به شما کمک می کنند تا حالت پایین کمر را اصلاح کنید، موارد زیر را بخوانید:
وضعیت کودک
این وضعیت استراحت ستون فقرات، عضلات باسن و همسترینگ شما را کشیده و طویل می کند. حالت کودک به آزاد سازی استرس و فشار در پایین کمر و گردن کمک می کند.
برای انجام این حرکت:
- روی ساق پا بنشینید و زانوها را کنار هم قرار دهد، انگشتان شصت پا همدیگر را لمس کنند و پاشنه ها به طرفین باز شده باشند.
- لگن خود را به سمت جلو خم کنید و دستان خود را به آرامی به سمت مقابل خود ببرید
- باسن خود را به سمت عقب و به سمت پاها پایین بیاورید. اگر باسنتان کاملا پایین نرفت، یک بالشت یا پتوی تا شده را زیر آن بگذارید تا نقش کمکی را داشته باشد.
- به آرامی پیشانی خود را روی زمین بگذارید یا به یک سمت بچرخانید.
- دست های خود را بکشید یا در مقابل بدن خود به حالت استراحت نگه دارید.
- نفس عمیق خود را به درون قفسه سینه و کمر فرو ببرید.
- در حالی که همچنان نفس عمیق می کشید، برای پنج دقیقه در این حالت بمانید
خم شدن به سمت جلو
این تمرین کششی، تنش روی ستون فقرات، همسترینگ و عضلات باسن را از بین می برد و همچنین لگن و پاها را کشش می دهد. وقتی در حال انجام این حرکت هستید، باید احساس کنید که پشت بدن به طور کامل گسترده و طویل می شود.
برای انجام این حرکت:
- جوری بایستید که انگشتان شصت پا همدیگر را لمس کنند و پاشنه ها مقداری از هم فاصله داشته باشند.
- دستان خود را به سمت باسن خود ببرید و از ناحیه لگن به جلو خم شوید.
- دست خود را به سمت زمین رها کنید و یا روی یک بلوک قرار بدهید. اگر دستان شما زمین را لمس نکردند، نگران نباشید، فقط تا جایی که می توانید خم بشوید.
- زانوهای خود را به آرامی خم کنید، مفاصل لگن خود را پایین آورده و به ستون فقرات اجازه طویل شدن بدهید.
- چانه خود را به قفسه سینه تان بچسبانید و بگذارید سر به سمت زمین رها شود.
- این حالت را به مدت 1 دقیقه نگه دارید.
گربه گاو
تمرین کششی گربه گاو را انجام داده و ستون فقرات خود را ماساژ دهید. این حرکت همچنین به رفع تنش در تنه، شانه ها و گردن کمک می کند و گردش خون را نیز بهبود می بخشد.
برای انجام این حرکت:
- روی کف دست ها و زانوها بیایید و وزن خود را به صورت هماهنگ روی این چهار نقطه قرار دهید.
- در هنگام دم به بالا نگاه کنید، شکم را به سمت زمین ببرید و ستون فقرات را طویل کنید
- بازدم بگیرید، ستون فقرات خود را به سمت سقف قوس داده و چانه خود را به قفسه سینه تکیه بدهید.
- این حرکت را برای حداقل یک دقیقه تکرار کنید.
گربه گاو ایستاده
انجام حرکت گربه کاو در حالت ایستاده به شل شدن گرفتگی در کمر، عضلات باسن و ران ها کمک می کند.
برای انجام این حرکت:
- در حالت ایستاده پاهای خود را به اندازه عرض لگن باز و به آرامی زانو های خود را خم کنید
- دستان خود را در مقابل خود بکشید یا روی ران ها قرار دهید.
- گردن خود را طویل کنید، چانه را به سمت قفسه سینه ببرید. ستون فقرات خود را گرد کنید.
- به بالا نگاه کنید، قفسه سینه را بالا بیاورید و ستون فقرات را در سمت مخالف حرکت دهید.
- هر حالت را تا پنج نفس نگه دارید.
- این حرکت را برای چند دقیقه ادامه دهید.
پل عضلات باسن
این ورزش استاندارد طلایی برای اصلاح لوردز می باشد.
برای انجام این حرکت، بیمار باید ابتدا به کمر روی زمین دراز بکشد، زانوها را خم کند و کف پاها را روی زمین قرار بدهد. بعلاوه، دست ها باید در کنار بدن قرار گیرند و کف دست ها به سمت زمین باشند. سپس، بیمار، در حالی که زانو، باسن و شانه ها خود را در یک خط مستقیم قرار می دهد، باسن خود را از روی زمین بلند می کند. سفت کردن عضلات باسن را در هنگام این حرکت ضروری می باشد و همچنین شکم را نیز باید به داخل بکشید. رعایت این اصل از آسیب جلوگیری می کند. این حالت را برای چند ثانیه نگه دارید و سپس دوباره از اول تکرار کنید.
این که بیمار حرکت پل را به درستی انجام بدهد بسیار مهم است. مواردی مثل اینکه در این حرکت، چقدر باید بدن را بالا یا پایین نگه داشت، مهم نیستند.
باز کردن سینه
این ورزش قفسه سینه را باز و کشیده می کند. مخصوصا اگر بیشتر روز را در حالت نشسته هستید این حرکت مفید است؛ زیرا قفسه سینه را به سمت جلو حرکت می دهد. کشش قفسه سینه همچنین به شما در صاف ایستادن نیز کمک می کند.
برای انجام این حرکت:
- روی پاهای خود بایستید و به اندازه عرض لگن آن ها را باز کنید
- دست ها را پشت سر خود ببرید و انگشتان خود را به هم گره کنید و کف دست ها را به هم بفشارید. اگر دست هایتان به هم نمی رسد از یک حوله استفاده کنید.
- همانظور که به یک نقطه نگاه می کنید، سر، گردن و ستون فقرات خود را در یک خط قرار دهید
- همانطور که قفسه سینه خود را به سمت سقف بالا گرفته اید و دست های خود را به سمت زمین گرفته اید، نفس خود را به درون بکشید.
- این حالت را برای پنج نفس نگه دارید.
- سپس رها کنید و برای چند نفس عضلات را شل کنید.
- حداقل ده بار این حرکت را تکرار کنید.
پلانک بلند
وقتی شانه ها، عضلات باسن و همسترینگ ها را کشش می دهید، حالت پلانک بلند به رفع درد و سفتی عضلات بدن کمک می کند و همچنین به ایجاد تعادل و قوی شدن هسته مرکزی بدن و کمر که برای حالت بدنی مناسب مهم هستند، نیز کمک می کند.
برای انجام این حرکت:
- روی دست ها و پنجه پا بیایید و پاها را صاف کنید، پاشنه پالا را بلند کنید و باسن را به بالا بکشید.
- کمر خود را صاف کنید و عضلات شکمی، دست ها و عضلات پاها را درگیر کنید.
- پشت گردن را بکشید، گردن را صاف نگه دارید و به زمین نگاه کنید
- به عقب نگه داشتن شانه ها و باز کردن قفسه سینه دقت داشته باشید.
- این حالت را برای 1 دقیقه در هر باز نگه دارید.
پلانک جانبی
می توانید از پلاک جانبی برای هماهنگی ستون فقرات و پاها کمک بگیرید. این حالت انرژی آور روی ماهیچه های پهلو و باسن اثر می گذارد. تقویت و هماهنگی این ماهیچه ها به حمایت کمر و تقویت وضعیت بدنی شما کمک می کند.
برای انجام این حرکت:
- در حالت پلانک بالا، دست چپ خود را به مرکز بیاورید
- وزن بدن را روی دست چپ قرار بدهید، مچ پاها را روی هم قرار دهید و باسن خود را بالا بیاورید
- دست راست خود را روی ران قرار دهید یا به سمت سقف بکشید.
- برای حمایت از بدن، می توانید زانوی چپ خود را روی زمین قرار دهید.
- ماهیچه های شکمی، جانبی و باسن خود را همانطور که در این حالت قرار دارید، درگیر کنید.
- بدن خود را از تاج سر تا پاشنه ها در یک خط مستقیم تراز کنید
- مستقیم به جلو نگاه کنید یا دست خود را به سمت بالا بکشید.
- این حالت را به مدت 30 ثانیه نگه دارید
- و روی سمت دیگر بدن تکرار کنید
حالت کبوتر
این حالت لگن و ستون فقرات را باز می کند و همچنین حالت کبوتر می تواند عصب سیاتیک و عضله چهار سر ران را بکشد. باز کردن و کشیدن این قسمت های بدن، باعث اصلاح عدم تعادل در وضعیت بدنی می شود.
برای انجام این حرکت:
- روی چهار دست و پا بیاید. زانو ها را در راستای لگن و دست ها را مقداری جلوتر از شانه ها قرار دهید
- زانوی راست را خم کنید و پشت مچ دست راست قرار دهید و مچ پای راست خود را نیز به سمت چپ بچرخانید.
- بیرون ساق پای راست خود را روی زمین به حالت استراحت قرار دهید.
- پای چپ را به عقب سر بدهید، زانو را صاف کنید و ران را روی زمین به حالت استراحت قرار دهید.
- مطمئن شوید که پای چپ کاملا مستقیم به عقب کشیده شده است و به سمت طرفین نمی باشد.
- به آرامی تنه را به سمت پایین بیاورید و تا روی قسمت داخلی ران راستتان قرار بگیرد. دستان خود را به سمت مقابل بکشید.
- این حالت را برای یک دقیقه نگه دارید.
- به آرامی و با بردن دست ها به سمت باسن و بلند کردن بدن، آن را رها کنید
- این حرکت را روی سمت چپ بدن نیز تکرار کنید.
سفت کردن و ایجاد فشار در عضلات باسن
این ورزش به تقویت و فعال کردن عضلات باسن و همچنین تسکین درد پایین کمر کمک می کند و نیز عملکرد و هماهنگی باسن و لگن را بهبود می بخشد که منجر به وضعیت بدنی بهتر می گردد.
برای انجام این حرکت:
- روی کمر دراز بکشید، زانوها را خم کنید و پاها را به اندازه عرض لگن باز کنید.
- پاها را یک قدم جلوتر از باسن قرار دهید.
- دستان خود را کنار بدن به حالت استراحت قرار دهید، کف دست ها به سمت زمین باشد.
- در حالی که پاهای خود را به باسن نزدیک می کنید، نفس خود را به بیرون بدهید.
- این حالت را برای 10 ثانیه نگه دارید و سپس پاها را بیشتر از بدن فاصله بدهید.
- این ورزش را به مدت یک دقیقه ادامه بدهید.
- این ورزش را چند بار در روز انجام دهید.
جراحی
در موارد حاد لوردز، احتمالا جراح ستون فقرات جراحی را انجام بدهد تا مطمئن شود که هیچ مشکل عصبی تشخیص داده نشده ای وجود ندارد.
آیا می توانید از لوردز کمری پیشگیری کنید؟
لوردز کمری شاید در بعضی افراد با پیشگیری از دلایل مشخص مثل چاقی مفرط، حالت بدنی نامناسب، امکان پذیر باشد؛ اما موارد دیگر مانند لوردز ارثی یا همراه با تولد قابل پیشگیری نمی باشند.
