تومورهای نخاعی در کودکان نادر هستند، اما اتفاق می‌افتند. در واقع، تومورهای سیستم عصبی شایع‌ترین نوع تومورهای جامد هستند (تومورهایی که از خون یا مغز استخوان منشاء نمی‌گیرند) که در کودکان یافت می‌شوند. تومورهای نخاعی می‌توانند در صورت عدم درمان، خطری برای زندگی باشند. اطلاعات زیر به شما در درک بهتر این وضعیت بالقوه جدی پزشکی کمک می‌کند.
[shortcode-variables slug=”alert”]کلید موفقیت در درمان تومور نخاع در کودکان در این است که سریعاً مورد درمان قرار گیرد تا در آینده برای بیمار مشکلات حرکتی ایحاد نشود. اولین قدم در درمان این بیماری مراجعه به جراح متخصص در زمینه جراحی تومورهای مغزی و نخاعی است. [shortcode-variables slug=”name”] به عنوان جراح متبحر در زمینه عمل تومورهای مغزی و نخاعی به بیماران برای درمان هرچه سریع‌تر این بیماری کمک می‌کند. برای مشاوره و مراجعه می‌توانید با شماره‌های [shortcode-variables slug=”number”] تماس حاصل فرمایید.[shortcode-variables slug=”alert1″]
تومورهای نخاعی در کودکان چه هستند؟
تومورهای نخاعی، که به عنوان نئوپلاسم نیز شناخته می‌شوند، نشوانگی غیرطبیعی بافتی در داخل ستون فقرات است. این تومورها ممکن است خوش‌خیم (غیرسرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند. تومورهایی که در ستون فقرات شکل می‌گیرند، به عنوان تومورهای اولیه شناخته می‌شوند. تومورهای سرطانی یا غیرسرطانی در ستون فقرات، هنگام رشد و فشار بر روی نخاع، می‌توانند مشکلات جدی در سلامتی فرد بیمار ایجاد کنند. در این موارد، درمان فوری معمولاً ضروری است.
علائم تومور نخاع در کودکان
علائم تومورهای نخاعی معمولا به آرامی پیشرفت می‌کنند و در طول زمان بدتر می‌شوند. نشانه اصلی تومور نخاع در کودکان درد مزمن پشتی است. سایر علائم ممکن است شامل یک یا چند مورد زیر باشند:
- سیاتیک
- بی حسی، ضعف
- فلج جزئی
- تغییر شکل و بد شکلی ستون فقرات
- دشواری در کنترل مثانه
- تب
در حالی که برخی از این علائم ممکن است در کودکان در سنین پایین و نوزادان بسیار سخت تشخیص داده شوند، معاینه منظم توسط پزشک متخصص اطفال می‌تواند به شناسایی بسیاری از مشکلات بالقوه بهداشتی، از جمله تومورها کمک کند.
چگونه تومور نخاع در كودكان تشخیص داده می‌شود؟
اولین گام در تشخیص تومور نخاع در کودکان شامل بحث در مورد تاریخچه سلامت کودک و معاینه جسمانی کامل می‌شود. اگر تومور نخاعی مشکوک باشد، کودک باید برخی از آزمایش‌های تشخیصی را برای رد کردن سایر دلایل احتمالی انجام دهد. این آزمون‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آزمایشات آزمایشگاهی خون و مایع نخاعی کودک برای تشخیص حضورسلول‌های توموری
- اشعه ایکس از ستون فقرات، برای تشخیص حضور اسکولیوز یا فرسایش استخوانی ناشی از تومور
- ام آر آی برای بررسی دقیق‌تر ساختار نخاعی و یا محل تومور
- سی تی اسکن برای بررسی اینکه آیا سایر نقاط بدن نیز تحت تأثیر قرار گرفته‌اند یا خیر
عوامل خطر برای تومور مغزی و نخاعی در کودکان چیست؟
فاکتورهای خطر، عواملی هستند که بر احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند تومورهای مغزی و نخاعی تأثیر می‌گذارند. انواع مختلف سرطان، عوامل خطر متفاوتی را دارند. عوامل خطر مرتبط با سبک زندگی، مانند رژیم غذایی، وزن بدن، فعالیت بدنی و مصرف دخانیات، در بروز بسیاری از سرطان‌های بزرگسالان نقش مهمی ایفا می‌کنند. اما برای تومورهای دوران کودکی، از جمله تومورهای مغزی، فرض نمی‌شود که این عوامل خطر تأثیر زیادی داشته باشند و معمولاً سال‌ها طول می‌کشد تا این عوامل بتوانند بر خطر ابتلا به سرطان تأثیر بگذارند. برای تومورهای نخاعی و مغزی، تعداد زیادی عامل خطر وجود دارد و برای بسیاری از این تومورها علت مشخصی مشخص نیست.
قرار گرفتن در معرض تابش اشعه
تنها فاکتور خطر محیطی قابل شناسایی برای بروز تومورهای مغزی، تعرض به تشعشع رادیویی است که اغلب در هنگام درمان سایر بیماری‌ها به وجود می‌آید. به عنوان مثال، قبل از شناختن به خوبی خطرات تشعشع در بیماری‌ها (بیش از 50 سال قبل)، کودکان مبتلا به رینگ ورم (یک عفونت قارچی در سر) اغلب پرتودرمانی با دز کم دریافت می‌کردند. بعدها مشخص شد که این تابش اشعه به سر، خطر ابتلا به تومورهای مغزی در دوران بزرگسالی را افزایش می‌دهد. امروزه بیشتر تومورهای مغزی ناشی از تشعشع، ناشی از پرتودرمانی برای درمان سرطان‌های دیگر مانند لوسمی است. این تومورهای مغزی معمولاً 10 تا 15 سال پس از تابش اشعه شکل می‌گیرند. تومورهای ناشی از تابش اشعه هنوز به طور نسبتاً کمی رخ می‌دهند، اما به دلیل افزایش خطر (همچنین عوارض جانبی دیگر)، پرتودرمانی تنها پس از ارزیابی مزایا و خطرات احتمالی استفاده می‌شود. برای اکثر بیماران مبتلا به سرطان در مغز یا سرطان‌های نزدیک به بافت مغزی، مزایای استفاده از پرتودرمانی به عنوان بخشی از درمان آنها به مراتب بیشتر از خطر ابتلا به تومورهای مغزی در سال‌های بعدی است. خطر احتمالی برای جنین یا کودک در هنگام آزمایشات تصویربرداری با استفاده از اشعه مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن هنوز به طور دقیق مشخص نشده است. این آزمایش‌ها از دزهای تابشی بسیار پایین‌تری نسبت به آنچه در پرتودرمانی استفاده می‌شود، استفاده می‌کنند، بنابراین احتمال افزایش خطر در این حالت بسیار کم است. با این حال، به منظور حفظ ایمنی، بیشتر پزشکان توصیه می‌کنند که زنان باردار و کودکان این نوع آزمایشات تصویربرداری را انجام ندهند مگر اینکه به شدت ضروری باشد.
شرایط ارثی و ژنتیکی
در موارد نادر (کمتر از 5 درصد از تومورهای مغزی) کودکان ژن‌های غیر طبیعی را از والدین به ارث برده‌اند که آنها را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به انواع خاصی از تومورهای مغزی قرار می‌دهد. در موارد دیگر، این ژن‌های غیر طبیعی به ارث برده نمی‌شوند، بلکه به دلیل تغییرات (جهش‌ها) در ژن قبل از تولد اتفاق می‌افتند. افراد مبتلا به سندرم‌های تومور ارثی اغلب تومورهای زیادی دارند که در هنگام جوانی شروع به رشد می‌کنند. برخی از سندرم‌های شناخته شده عبارتند از:
بیماری نوروفیبروماتوز تیپ 1 (فون رکلینگهاسن)
بیماری نوروفیبروماتوز تیپ 1 شایع‌ترین سندرم مرتبط با تومورهای مغزی یا نخاعی است. این بیماری اغلب از طرف والدین به ارث برده می‌شود، اما همچنین می‌تواند در برخی از کودکانی که والدین آنها به این بیماری مبتلا نیستند نیز مشاهده شود. کودکان مبتلا به این سندرم ممکن است گلیومای عصب بینایی یا سایر گلیوماهای مغز یا نخاع یا نوروفیبروم (تومورهای خوش خیم اعصاب محیطی) را داشته باشند. تغییرات در ژن NF1 باعث بروز این اختلال می‌شود.
نوروفیبروماتوز نوع 2
این بیماری شیوع کمتری نسبت به بیماری نوروفیبروماتوز تیپ 1 دارد و می‌تواند ارثی یا غیر ارثی و بدون سابقه خانوادگی باشد. این بیماری با شوانومای عصب جمجمه یا ستون فقرات، به ویژه شوانومای وستیبولار (نورومای صوتی) که تقریباً همیشه در هر دو طرف سر رخ می‌دهد، مرتبط است. همچنین با افزایش خطر ابتلا به مننژیوم و همچنین گلیومای نخاعی یا اپاندیمم مرتبط است. تغییرات ژن NF2 مسئول بروز بیماری نوروفیبروماتوز نوع 2 می‌باشد.
توبروز اسکلروزیس
کودکان مبتلا به این بیماری ممکن است به آستروسیتومای سلول‌های بزرگ و همچنین سایر تومورهای خوش خیم مغز، پوست، قلب، کلیه‌ها و یا سایر اندام‌ها نیز مبتلا شوند. این وضعیت به‌وسیله تغییر در ژن TSC1 یا ژن TSC2 ایجاد می‌شود.
بیماری هیپل لینداو
در کودکان مبتلا به بیماری هیپل لینداوو احتمال بروز تومورهای رگ‌های خونی (همانژیوبلاستوما) مخچه، نخاع یا شبکیه و نیز تومورهای کلیه، پانکراس و سایر نقاط بدن وجود دارد. این بیماری در اثر تغییرات در ژن VHL ایجاد می‌شود.
سایر سندرم‌ها
سایر شرایط ارثی مرتبط با افزایش خطر بروز انواع خاصی از تومورهای مغزی و نخاعی عبارتند از:
- سندرم گورلین (سندرم سلول‌های عصبی بازال)
- سندرم تورکوت
- سندرم كوودن
- رتینوبلاستومای ارثی
- سندرم روبین اشتاین
بعضی از خانواده‌ها ممکن است دارای اختلالات ژنتیکی باشند که به خوبی شناخته شده نیستند یا حتی می‌توانند منحصر به یک خانواده خاص باشند.
برای درمان تومور نخاعی کودک چه می‌توان کرد؟
درمان سریع تومور نخاع در کودکان کلید موفقیت در اخذ نتیجه‌ای مناسب است. در اغلب موارد تومورهای نخاعی با انجام عمل جراحی درمان می‌شوند. همانگونه که در بالا ذکر شد، حتی تومورهای غیر سرطانی همچنان می‌توانند رشد کنند، فشار روی نخاع ایجاد کنند و رگ‌های خونی که سلول‌های نخاعی را تغذیه می‌کنند، مسدود نمایند. این امر می‌تواند به طور جدی بر توانایی کودک در عملکرد تأثیر بگذارد و حتی می‌تواند فلج کامل و دائمی ایجاد کند. عمل جراحی مغز و اعصاب برای برداشتن یا کاهش اندازه تومور و کاهش فشار ایجاد شده توسط تومور روی ستون فقرات انجام می‌شود. هنگامی که جراحی انجام شد، یک متخصص آسیب شناسی بافت تومور را برای تعیین دقیق نوع تومور بررسی می‌کند. این عمل طبقه بندی تومور نامیده می‌شود و بر اساس نوع سلول‌هایی است که تومور از آن منشاء می‌گیرد. پس از طبقه بندی تومور، درجه‌ای که نشان دهنده سرعت رشد تومور است در برگه آزمایش مشخص می‌شود. این کار درجه بندی تومور نامیده می‌شود. درجات بیشتر به تومورهایی با رشد سریع رشد داده می‌شود و تومورهای کمتر تهاجمی درجه کمتری دریافت می‌کنند. علاوه بر عمل جراحی، سایر بخش‌های برنامه درمانی احتمالی عبارتند از:
- پرتودرمانی: پرتوهای اشعه ایکس برای از بین بردن سلول‌های توموری هدف قرار داده می‌شوند.
- شیمی درمانی: برای تومورهای سرطانی و از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
- فیزیوتراپی: برای کمک به بازگرداندن عملکرد و توانایی بدن و یا احتمال از دست دادن آن پیش از عمل جراحی انجام می‌شود.
بازتوانی بعد از عمل جراحی تومور نخاعی کودکان
براساس اندازه و مکان تومور، عمل جراحی معمولاً در اکثر کودکان به خوبی تحمل می‌شود و بعد از عمل، آنها اغلب در عرض چند روز از بیمارستان ترخیص می‌شوند. در طول بازگشت به خانه، ممکن است داروهای ضد درد برای کاهش درد در محل جراحی به کودک تجویز شود. هنگامی که کودک قادر به انجام آن است، باید تشویق شود تا به فعالیت‌های روزمره مانند رفتن به مدرسه و بازی بازگردد. فعالیت‌های ورزشی را می‌توان به تدریج آغاز کرد. همچنین، کودک باید به میزان کافی استراحت کرده و یک رژیم غذایی متعادل داشته باشد. در ارتباط با روند بهبود، شما باید با جراح کودک در تماس باشید تا نظارت لازم انجام شود. همچنین، باید معاینات منظم توسط پزشک متخصص اطفال برای کودک ادامه یابد.
