واژه‌ی مویا مویا (moyamoya) به زبان ژاپنی به معنای حلقه‌ی دود است و اصطلاحی است که شکل ظاهری این دسته از مجاری خونی بسیار کوچک را توصیف می‌کند. این دسته‌های کوچک تشکیل‌شده از مجاری خونی نمی‌توانند خون و اکسیژن لازم را به مغز برسانند و در نتیجه باعث یک آسیب موقتی یا دائمی به مغز می‌شوند. بیماری یا سندروم مویا مویا ممکن است منجر به سکته‌ی مغزی خفیف(سکته‌ی ایسکمیک گذرا یا TIA)، ایجاد برآمدگی یا ورم مجرای خونی (آنوریسم مغزی) یا خونریزی مغزی شود. این بیماری همچنین می‌تواند روی عملکرد مغز تأثیر بگذارد و باعث کندی یا ناتوانی در ادراک و رشد ذهنی فرد شود.
[shortcode-variables slug=”alert”]
اکثر افراد مبتلا به سندروم بیماری مویامویا، در صورت عدم درمان این بیماری، ممکن است به خاطر تنگ شدن شریان‌ها دچار اختلالات ذهنی و سکته‌های مغزی متعدد شوند. بیماری مویا مویا، به خاطر خونریزی داخلی مغز می‌تواند یک وضعیت مرگبار باشد. برای اطلاع بیشتر از بیماری مویا مویا و راه‌های درمان آن می‌توانید با [shortcode-variables slug=”name”] از طریق شماره‌های [shortcode-variables slug=”number”] تماس حاصل فرمایید.
[shortcode-variables slug=”alert1″]
بیماری یا سندروم مویامویا یک بیماری نادر و پیش‌رونده در مجاری خونی و عروقی می‌باشد که در آن،شریان سباب (شاهرگی) واقع در جمجمه مسدود یا تنگ شده و باعث کاهش جریان خون به مغز می‌شود. در نتیجه رگ‌ها و مجاری بسیار کوچک خونی در قسمت پایین یا ریشه‌ی مغز باز می‌شوند تا سعی کنند که خون را به مغز برسانند.
علائم مویا مویا چیست؟
بیماری مویامویا ممکن است در هر سنی رخ دهد، اگرچه در اکثر موارد علائم بیماری در کودکان در سنین بین 5 و 10 سال و در بزرگسالان در سنین بین 30 و 50 سال بروز می‌کنند. اولین نشانه‌ی بیماری مویامویا (moyamoya) معمولاً سکته‌ی مغزی یا سکته‌های ایسکمیک گذرای (خفیف) مکرر، خصوصاً در کودکان، می‌باشد. افراد بزرگسال نیز ممکن است این علائم را تجربه کنند اما در اغلب موارد دچار خونریزی مغزی (سکته‌ی همراه با خونریزی مغزی) از ناحیه‌ی رگ‌ها و مجاری ناهنجار مغزی می‌شوند. علائم و نشانه‌هایی که همراه با بیماری مویا مویا و بر اثر کاهش جریان خون به مغز بروز می‌کنند، عبارتند از:
- سردرد
- تشنج
- ضعف، بی‌حسی یا فلج در ناحیه‌ی صورت، دست‌ها یا پاها که معمولاً در یک طرف صورت رخ می‌دهد.
- اختلالات بینایی
- مشکلاتی در گفتار یا درک حرف‌های دیگران (زبان پریشی)
- تأخیر یا کندی در رشد
- حرکات غیرارادی
- کاهش قدرت ادراک
ورزش کردن، گریه کردن، سرفه، زور زدن یا تب از جمله کارهایی هستند که می‌توانند موجب تحریک این علائم شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
- در صورت مشاهده‌ی هر گونه نشانه و علائمی از سکته‌ی مغزی یا سکته‌ی خفیف یا گذرا، بیمار را (یا خودتان) فوراً نزد پزشک ببرید، حتی اگر این علائم کم و زیاد شوند یا از بین رفته باشند.
عکس‌العملتان باید سریع باشد و کارهای زیر را انجام دهید:
- صورت: از بیمار بخواهید که لبخند بزند. ببینید آیا یک طرف صورت او کج و افتاده می‌شود؟
- دست‌ها: از فرد بیمار بخواهید هر دو دستش را بالا بیاورد. ببینید آیا یکی از دست‌هایش به طرف پایین رانده می‌شود؟
- گفتار: از فرد بیمار بخواهید تا یک عبارت ساده را تکرار کند. آیا حرف‌های او بریده‌بریده یا نامفهوم است؟
فوراً با اورژانس تماس بگیرید. منتظر نمانید تا ببینید که آیا علائم از بین می‌روند یا خیر. در این شرایط، هر دقیقه بسیار مهم و حیاتی خواهد بود. هر چه مدت‌زمانی که بیمار سکته‌ی مغزی تحت درمان قرار نگیرد طولانی باشد، احتمال آسیب و ناتوانی مغزی بیشتر خواهد بود. اگر فکر می‌کنید که فردی که همراهتان است، سکته مغزی کرده است، تا زمان رسیدن کمک‌های اورژانسی و آمبولانس، خیلی مراقبت او باشید.
آیا این بیماری علت ژنتیکی دارد؟
علت دقیق بیماری یا سندرم مویا مویا هنوز مشخص نشده است. این بیماری بیشتر در کشورهای ژاپن، کره و چین شایع است، با این حال در مناطق دیگر جهان نیز گزارش شده است. تحقیقات نشان می‌دهد که شیوع بیشتر این بیماری در این کشورهای آسیایی ممکن است به علت عوامل ژنتیکی باشد. علاوه بر این، بیماری مویا مویا با برخی مشکلات و بیماری‌های دیگر نیز ارتباط دارد، از جمله سندرم داون، کم خونی داسی شکل، نروفیبروماتوز نوع یک و پرکاری تیروئید.
آیا مویامویا در زنان جوان آسیایی شایع‌تر است؟
اگرچه علت بروز بیماری مویامویا ناشناخته است، اما برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، از جمله:
- نژاد آسیایی بودن: بیماری مویا مویا در همه‌ی نقاط جهان دیده می‌شود، اما شیوع این بیماری در کشورهای آسیای شرقی، خصوصاً در کره، ژاپن و چین بیشتر است. این امر ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی خاصی در میان این جوامع باشد. میزان شیوع بالایی از بیماری مویا مویا در میان آسیایی‌هایی که در کشورهای غربی زندگی می‌کنند گزارش‌شده است.
- داشتن سابقه‌ی ابتلا به بیماری مویا مویا در خانواده: اگر یکی از اعضای خانواده‌تان به بیماری مویامویا مبتلا باشد، خطر ابتلا به این بیماری در شما 30 تا 40 برابر بیشتر از دیگران است. این عامل می‌تواند علت ژنتیکی این بیماری را تا حد زیادی ثابت کند و ممکن است آزمایش‌های غربالگری اعضای خانواده را توجیه کند.
- ابتلا به یک بیماری یا ناهنجاری بخصوص: گاهی اوقات بیماری مویا مویا به دلیل یک بیماری یا اختلالی دیگر، مانند نوروفیبروماتوز نوع یک، کم‌خونی داسی شکل و سندروم داون، بروز می‌کند.
- جنسیت مؤنث: شیوع بیماری مویامویا در بین زنان کمی بیشتر است.
- سن کم: اگرچه افراد بزرگسال ممکن است به بیماری مویا مویا مبتلا شوند، اما بیشترین تعداد افراد مبتلا به این بیماری، کودکان کمتر از سن 15 سال هستند.
عوارض بیماری مویا مویا چیست؟
بیشتر مشکلات و عوارض ناشی از بیماری مویا مویا مربوط به اثرات سکته‌ی مغزی هستند، مشکلاتی مانند:
- مشکلات و اختلالات بینایی: برخی افراد مبتلابه بیماری مویامویا به خاطر سکته مغزی دچار اختلالاتی در بینایی می‌شوند.
- ضعف اندام‌ها (نیمه فلجی)
- اختلالات زبانی و تکلم (زبان پریشی)
- اختلالات حرکتی: این اختلالات اگرچه به‌ندرت رخ می‌دهند اما برخی افراد مبتلابه بیماری مویا مویا دچار حرکات غیرارادی در برخی عضلاتشان می‌شوند.
- مشکلات یادگیری یا اختلالات رشدی: یک کودک بعد از سکته‌ی مغزی ممکن است دچار مشکلاتی در پردازش ذهنی شود که می‌تواند روی فعالیت‌ها و یادگیری‌های او در مدرسه تأثیر بگذارد و همچنین منجر به مشکلاتی عاطفی و کاهش عزت‌نفس در او شود. افراد بزرگسال نیز ممکن است دچار ضعف حافظه و همچنین مشکلاتی در عملکرد ادراکیشان شوند.
- تشنج
مویا مویا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص سندروم مویا مویا، پزشک متخصص علائم و سابقه‌ی این بیماری را در شما و خانواده‌تان بررسی می‌کند. وی شما را معاینه می‌کند و ممکن است تست‌هایی را برای تشخیص بیماری مویا مویا و هر گونه مشکل زمینه‌ای توصیه کند. این تست‌ها عبارتند از :
- ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)
- سی تی اسکن (توموگرافی اسکن کامپیوتری)
- آنژیوگرافی مغزی
- سونوگرافی داپلر از داخل مغز
- PET (توموگرافی نشر پوزیترون) یا SPECT (توموگرافی کامپیوتری نشر تک فوتون)
- نوار مغز
درمان‌های جراحی و غیر جراحی این بیماری چیست؟
پزشک وضعیت شما را ارزیابی کرده و مناسب‌ترین راه را برای درمان بیماری شما تعیین می‌کند. هدف از درمان، کاهش علائم، بهبود جریان خون شما و کاهش خطر بروز مشکلات و عوارضی جدی مانند سکته‌ی مغزی ناشی از کاهش جریان خون به مغز، خونریزی مغزی (هموراژ داخلی مغز) یا مرگ می‌باشد. این درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
دارو
می‌توان داروهایی را برای کاهش خطر بروز سکته یا برای کمک به کنترل تشنج تجویز کرد، از جمله:
داروهای رقیق‌کننده‌ی خون
بعد از تشخیص سندروم مویامویا در شما، درصورتی‌که علائمی نداشته باشید یا علائم در شما خفیف باشند، پزشک می‌تواند مصرف آسپرین یا داروهای رقیق‌کننده‌ی دیگر خون را برای جلوگیری از سکته‌ی مغزی به شما توصیه کند.
داروهای بلوک کننده‌ی کانال کلسیم
داروهایی که به عنوان آنتاگونیست (ضد) کلسیم شناخته می‌شوند، می‌توانند بهبود علائم سردرد و کاهش علائم مرتبط با سکته‌های مغزی خفیف یا اسکمیک گذرا را فراهم کنند.
داروهای ضد تشنج
در صورتی که خود یا کودکتان به خاطر این بیماری، دچار مشکل تشنج شده‌اید، این داروها ممکن است برای شما تجویز شوند.
عمل جراحی بازسازی عروق
در صورتی که علائم بیماری شما تشدید شده باشد یا آزمایش‌ها و تست‌ها نشان دهنده جریان ضعیف خون باشند، پزشک ممکن است عمل جراحی بازسازی عروق یا عمل عروق را به عنوان یک روش درمانی برای شما در نظر بگیرد. در جراحی بازسازی عروق، جراح شریان‌های مسدود را به عروق کناری متصل می‌کند تا جریان خون به مغز شما بهبود یابد. پزشک ممکن است از روش‌های مستقیم یا غیرمستقیم برای بازسازی عروق استفاده کند یا ترکیبی از این دو روش را انجام دهد.
“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است”
