کیست تارلوف نوعی کیست است که روی ریشه‌های عصبی رشد می‌کند. این کیست‌ها حاوی مایع هستند و اغلب در ناحیه پائینی ستون فقرات، به عنوان ناحیه دنبالچه، شکل می‌گیرند. عموما در امتداد ریشه‌های عصبی پشتی شکل می‌گیرند. این کیست‌ها ممکن است دارای دریچه یا بدون دریچه باشند. یکی از ویژگی‌های ممتاز کیست‌های تارلوف، وجود شاخه‌های عصبی که از طناب نخاعی خارج شده و روی دیواره کیست یا درون حفره کیست قرار دارند است.
با توجه به نزدیکی این ناحیه به ناحیه تحتانی لگن، ممکن است علائم کیست تارلوف مشابه به برخی مشکلات دیگر مانند فتق دیسک کمر، آراکنوئیدیت و یا بیماری‌های زنان باشد و این می‌تواند منجر به تشخیص اشتباه شود. در صورتی که فرد به طور همزمان با کیست تارلوف و یکی از این بیماری‌ها مبتلا باشد، تشخیص دقیق ممکن است دشوار شود.
عدم درمان در طولانی مدت کیست تارلوف می‌تواند عوارض جدی و غیرقابل بازگشتی در سلامتی فرد ایجاد کند. بنابراین، توصیه می‌شود که در صورت تشخیص هرگونه علائم غیرطبیعی در ستون فقرات کمر، حتما با یک تخصص پزشک مشورت کنید.
علل
علت اصلی تشکیل کیست تارلوف ناشناخته است. برخی از بیماری‌ها و مشکلات پزشکی می‌توانند باعث شوند که مایع مغزی نخاعی فشار بیشتری پیدا کند. این حالت باعث می‌شود که فرد مستعد بروز کیست تارلوف شود و یا در صورتی که کیست تارلوف دارد، رشد کیست سریعتر باشد و زودتر موجب بروز علائم شود. این بیماری ها و مشکلات در ادامه بررسی شده‌اند:
- به عنوان مثال، اختلالات مادرزادی مانند نقص در بافت مننژها یا شکنندگی و ضعف برخی از لایه‌های تشکیل دهنده‌ی آن.
- به نظر می‌رسد برخی بیماری‌های پاتالوژیک وجود دارد که زمینه‌ساز ایجاد کیست‌های تارلوف است. به عنوان مثال: جهش‌های کلاژن، اختلال بافتهای همبند مانند سندرم مارفان، سندرم شوگرن یا لوپوس.
- از سوی دیگر، کیست تارلوف ممکن است به دلایل بروز یک آسیب دیدگی و تروما مانند زخم و جراحات، تصادفات رانندگی، زمین خوردن، فشار زیاد هنگام بلند کردن اجسام سنگین، سوراخ شدن ستون فقرات، زایمان یا بیهوشی اپیدورال ایجاد شود.
- کیست تارلوف همچنین ممکن است به دلیل خونریزی زیر غشای عنکبوتیه در ستون فقرات باشد. وجود این مشکل را می‌توان با آزمایش پانچ ستون فقرات کمری ارزیابی کرد. در این حالت، در نمونه بدست آمده از مایع مغزی نخاعی، خون یافت می‌شود.
علائم
کیست تارلوف تقریبا در 5 تا 9 درصد از موارد هیچ علائمی ایجاد نمی‌کنند. به همین دلیل ممکن است فرد کیست تارلوف داشته باشد اما اصلا از وجود آن بی‌اطلاع باشد. تشکیل کیست‌های بزرگ که باعث بروزعلائم و عوارض جانبی می‌شوند، نسبتاً نادر هستند و تنها در یک درصد موارد ایجاد می‌شوند. علائم کیست تارلوف در واقع بر اثر رشد کردن کیست و وارد شدن فشار بر روی شاخه‌های عصبی، ایجاد می‌شوند.
شروع علائم ممکن است ناگهانی یا به صورت تدریجی باشد. معمولا بیماران گزارش می‌کنند که علائم و درد آنها موقع سرفه کردن، ایستادن یا هنگام تغییر دادن وضعیت بدن، تشدید می‌شود. این موضوع بدین خاطر است که در این حالت‌ها، فشار به مایع مغزی نخاعی بیشتر می‌شود.
نشانه اصلی کیست تارلوف درد است. علائم دیگر بستگی به محل کیست دارد و شامل موارد زیر است:
- درد در ناحیه کمر، باسن و پاها
- درد در قسمت فوقانی کمر، قفسه سینه، گردن و بازوها
- ضعف و گرفتگی در ساق پا، یا در بازوها و دستها
- پارستزی یا خواب رفتن پاها یا دستها
- التهاب در استخوان ساکرال (دنبایچه) و احساس فشار روی استخوان دنبالچه که می‌تواند تا لگن و ران منتشر شود
- درد عصب سیاتیک، یعنی درد در طول مسیر انتشارعصب سیاتیک که از کشاله ران به سمت پایین پا می‌رود
- درد در ناحیه لگن و شکم
- سردرد و مشکلات بینایی ناشی از فشار بر مایع مغزی نخاعی
- سرگیجه و احساس از دست دادن تعادل
- سندرم پاهای بیقرار، (اختلال عصبی که موجب می‌شود فرد به طور مداوم حس کند که نیاز دارد پاهای خود را حرکت دهد)
- یبوست
- از دست دادن کنترل مثانه (بی‌اختیاری ادرار)
- اختلالات جنسی
تشخیص
تشخیص کیست تارلوف به دلیل دو دلیل اصلی، یعنی محدود بودن اطلاعات پزشکان درباره این بیماری و شباهت علائم آن با سایر مشکلات، به چالشی می‌دهد. بسیاری از پزشکان در معاینات و آزمایشات تشخیصی اولیه به وجود کیست تارلوف توجه کافی نمی‌کنند. بهتر است برای تشخیص و درمان این بیماری، به یک جراح مغز و اعصاب با تجربه در این زمینه مراجعه کرده و با او مشورت نمایید.
کیست تارلوف را می‌توان در صورتی تشخیص داد که بیماران با علائمی مانند کمردرد یا سیاتیک به انجام اسکن ام‌آر‌آی از ستون فقرات خود مراجعه کنند. در این موارد، برای ارزیابی بیشتر وضعیت بیمار، تست‌های رادیولوژیک، به ویژه سی‌تی‌اسکن، توصیه می‌شود.
اگر بیمار به دلیل کیست تارلوف مشکلات مثانه داشته باشد، ممکن است به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کند. در این موارد نیز، آزمایشاتی وجود دارند که می‌توانند به تشخیص کیست تارلوف کمک کنند. آزمایشات اورولوژی استاندارد برای تشخیص کیست تارلوف اطلاعات مفیدی ارائه می‌دهند و پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا نقص عملکرد مثانه ناشی از اختلالات عصبی است یا خیر.
تست اورودینامیک، که مثانه را از طریق یک کاتتر (لوله ویژه پزشکی) با آب پر می‌کند و واکنش مثانه را ارزیابی می‌کند، و تست سیستوسکوپی، که یک لوله با دوربین کوچک از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شود، از جمله آزمایشاتی هستند که به تشخیص کیست تارلوف کمک می‌کنند. همچنین، آزمایش سونوگرافی کلیه‌ها نیز می‌تواند برای بررسی جریان مایع ادرار به داخل کلیه‌ها استفاده شود.
درمان کیست تارلوف
برای درمان کیست تارلوف دو رویکرد وجود دارد: برداشتن کیست تارلوف از طریق عمل جراحی و یا کنترل کردن علائم ناشی از کیست تارلوف با کمک روش‌های محافظه‌کارانه (غیرجراحی). کنترل علائم کیست تارلوف از طریق روش‌هایی مانند داروهای مسکن، داروهای شل‌کننده عضلات، تحریک الکتریکی عصب‌ها و فیزیوتراپی است. متأسفانه در بیشتر موارد، علائمی مانند درد، بیحسی و ضعف پاها، به درمان‌های غیرجراحی و دارودرمانی پاسخ نمی دهند.
درمان کیست تارلوف با جراحی توسط جراح مغز و اعصاب مجرب انجام می‌شود. درمان جراحی اغلب زمانی انجام می‌شود که بیمار از علائم شدیدی مانند احتباس ادرار یا بی‌اختیاری ادرار رنج می‌برد.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی اغلب در مرحله اولیه و بروز درد حاد ناشی از کیست تارلوف تجویز می‌شوند. درد ناشی از تحریک عصبی یا التهاب ریشه‌های عصبی ممکن است با علائم دیگر مانند حس گزگز، سوزن سوزن شدن و بیحسی در پاها همراه باشد. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی به تسکین درد ناشی از تحریک عصبی کمک می‌کند و همچنین علائمی مانند سوزن سوزن شدن و بیحسی ناشی از فشار کیست تارلوف روی عصب‌ها را بهبود می‌بخشد.
داروهای اوپیوئید (Opioids)
برای دردهای حاد یا مزمن شدید و غیرقابل تحمل، داروهای مخدر یا اوپیوئید به کار می‌روند. البته برای جلوگیری از بروز وابستگی و اعتیاد به دارو از درمان طولانی مدت با اوپیوئید‌ها اجتناب می‌شود. در اغلب موارد، داروهای ضد درد شبه-اوپیوئید برای درد شدید عصب رادیکولار به مدت 2 تا 3 هفته تجویز می‌شود. برای درمان درد ناشی از کیست تارلوف بیشتر داروهای هیدروکودون و اکسی‌کدون استفاده می‌شود.
داروهای شل کننده عضلات
در صورتی که تحریک عصبی ناشی از کیست تارلوف موجب بروز اسپاسم و گرفتگی عضلات شود، از داروهای شل‌کننده عضلات مانند باکلوفن و فلکسریل استفاده می‌شود. شل‌کننده‌های عضلانی اغلب باعث احساس گیجی و خواب‌آلودگی می‌شوند. مصرف همزمان داروهای شل‌کننده عضلات و اوپیوئید‌ها می‌تواند موجب بروز عوارض جانبی قابل توجهی شود بنابراین در صورتی که بیمار تحت درمان با اوپیوئید‌ها باشد، برای جلوگیری از بروز عوارض خطرناکی مانند آپنه خواب، از تجویز شل‌کننده‌های عضلانی خودداری می‌شود.
تزریق استروئید در فضای اپیدورال
تزریق استروئید در فضا اپیدورال در کانال نخاعی برای تسکین درد و در صورتی انجام می‌شود که پیش از این، سایر روش‌های محافظه‌کارانه تأثیری در کاهش درد نداشته‌اند. این روش باید توسط یک جراحِ متخصص درد که تجربه بالایی در این زمینه دارد، انجام شود تا از هرگونه آسیب یا سوراخ کردن کیست تارلوف جلوگیری شود. مقاله‌ی تألیف شده توسط پزشک متخصص درد، فرایدن‌اشتاین (Freidenstrin J) که در مجله “پزشکِ درد” (Pain Physician) چاپ شده روش تزریق کائودال را برای درمان درد ناشی از کیست تارلوف در پایین ستون فقرات توصیه می‌کند.
فیزیوتراپی
درمان‌های فیزیوتراپی تنها در صورتی توصیه می‌شوند که بیمار دچار اسپاسم‌های عضلانی مکرر و مشکلات مثانه شود. فیزیوتراپی همچنین برای بیمارانی مفید است که از آسیب شدید عصب نخاعی رنج می‌برند و این مشکل منجر به اسپاسم و آتروفی عضلات در آنها شده است.
تحریک الکتریکی عصب یا TENS
در روش تحریک الکتریکی عصب، دو یا چند الکترود که به شکل پد هستند روی پوست و در ناحیه رشد کیست تارلوف یا نواحی که بیشتر دچار درد هستند، قرار داده می‌شود و سپس عصب‌های این ناحیه از طریق انتقال جریان الکتریکی ضعیف، تحریک می‌شوند. جریان الکتریکی با ولتاژ پایین عصب‌های محیطی را تحریک می‌کند. اعمال این جریان به صورت سیکلی موجب انتقال تحریک عصبی از طریق عصب‌های حسی به طناب نخاعی شده و در نتیجه تکانه‌های درد در نخاع کاهش پیدا می‌کند. این عمل همچنین موجب ترشح اندورفین می‌شود که ماده‌ی مسکن طبیعی است که بدن به طور طبیعی تولید می‌کند. تعدیل تکانه‌های درد و ترشح اندورفین در نورون میانی نخاع به انسداد سیگنال‌های درد که از مغز منتشر می‌شوند کمک می‌کند. البته این روش برای دردهای خفیف بیشتر مؤثر است و متأسفانه در صورتی که درد بیمار شدید و مداوم باشد، این روش اغلب ناموفق خواهد بود.
درمان کیست تارلوف با جراحی
در جراحی کیست تارلوف، در ناحیه‌ای که کیست در آن رشد کرده برش ایجاد می‌شود. سپس کیست باز شده و مایع درون آن تخلیه می‌شود. برای جلوگیری از برگشت مایع درون کیست، چسب فیبرین یا مواد دیگر در داخل کیست تزریق می‌شود تا کیست مسدود شود. در جراحی مغز و اعصاب از متدها و روش‌های مختلفی برای درمان کیست تارلوف استفاده می شود از جمله: لامینکتومی ساده برای کاهش فشار، برداشتن کیست و/یا برداشتن عصب، تخلیه و تخریب کیست با روش میکروسرجری.
روش جراحی بیشتر برای بیمارانی توصیه می‌شود که کیست آنها دارای قطر بیشتر از 1.5 سانتی متر باشد و دچار دردهای رادیکولار شدید یا اختلال عملکرد روده و مثانه شده باشند. قبل از اقدام برای عمل جراحی لازم است با پزشک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید و مزایا و عوارض احتمالی جراحی را به خوبی ارزیابی کنید.
سخن پایانی
در این مقاله به معرفی کیست تارلوف پرداختیم و اطلاعاتی جامع در مورد آن ارائه دادیم. همان‌طور که اشاره شد، این کیست در اکثر مواقع بدون ایجاد مشکل و نشانه خاصی است. با این حال، اگر کیست به اعصاب یا نخاع فشار وارد کند و علائمی بروز کند، نیاز به درمان خواهد داشت.
توجه داشته باشید که در صورت تجربه کمردرد شدید و نبود علت مشخص، حتما به یک جراح مغز و اعصاب مجرب مراجعه کنید و درباره وضعیت خود مشورت نمایید. اگر این درد به دلیل کیست تارلوف باشد، با روش‌های درمانی مناسب یا جراحی می‌توان مشکل را حل کرده و کمردرد را تسکین داد.
