سندرم پیریفورمیس، اسپاسم عضلات باسن به علت فشار بر عصب سیاتیک

عارضه ای است که در آن به دلیل سفت شدن یا اسپاسم عضله پیریفورمیس عصب سیاتیک آزرده میشود و این آزردگی سبب احساس درد در باسن و انتشار این درد به کمر و پشت ران میشود. شیوع سندرم پیریفورمیس در زنان 6 برابر مردان است.

عضله پیریفورمیس عضله کوچکی است که در عمق لگن و باسن قرار گرفته و از یک طرف به استخوان ساکروم یا خاجی و از طرف دیگر به قسمت های بالایی استخوان ران متصل است.

وظیفه عضله پیریفورمیس چرخش خارجی ران و دور کردن آن از محور مرکزی بدن است. اهمیت این عضله در درد های لگن و باسن ناشی از نزدیکی آن با عصب سیاتیک است.

ارتباط عصب سیاتیک با عضله پیریفورمیس در افراد مختلف متفاوت است و همین تفاوت موجب تفاوت در آمادگی افراد برای ابتلا به سندروم پیریفورمیس میشود.

سندرم پری فورمیس، عامل درد در ورزشکاران و مردم عادی

سندروم پیریفورمیس در اسکی بازان، رانندگان، تنیس بازان و دوچرخه سواران بیشتر دیده میشود. اگر چه بیشتر موارد سیاتیک نتیجه سندرم پیریفورمیس نیستند، اما درمان طولانی مدت بستگی به یک تشخیص جامع و دقیق دارد.

ارتباط با متخصص

اگر مدتی است از درد باسن و دردهایی که پاها را نیز در بر می‌گیرند رنج می‌برید ممکن است مبتلا به سندرم پیریفورمیس باشید. در این حالت بهترین راه مراجعه زود هنگام به پزشک متبحر و تشخیص و پیگیری به موقع بیماری است.

[shortcode-variables slug=”alert”]دکتر مرادی، متخصص جراحی مغز و اعصاب، آماده است تا شما را با بهترین روش‌های درمان این بیماری، تا رسیدن به سلامتی کامل همراهی و راهنمایی نماید. برای رزرو وقت ملاقات می‌توانید با شماره تلفن [shortcode-variables slug=”number”] تماس حاصل فرمایید.[shortcode-variables slug=”alert1″]

علت سندروم پیریفورمیس چیست؟

---

علت دقیق سندروم پیریفورمیس ناشناخته است اما این بیماری بیشتر در زنان وجود دارد. مطالعات نشان داده است زنان ۶ برابر مردان به سندروم پیریفورمیس دچار می شوند. سندروم پیریفورمیس یک بیماری غیر معمول است و تشخیص آن دشوار می باشد. برخی از مهمترین علتهای سندروم پیریفورمیس عبارتند از:

1. اسپاسم عضلانی در عضله لگن: این اسپاسم می تواند به علت تحریک در عضله پیریفورمیس یا تحریک ساختار مجاور مانند مفصل ساکرولیاک یا ران باشد.
2. انقباض عضله: انقباض ناشی از پاسخ به آسیب یا درد.
3. تورم عضله: تورم ناشی از هر نوع آسیب مثل ضربه و شکستگی .
4. غیر طبیعی بودن ستون فقرات: مانند بیماری اسکولیوز.
5. اختلاف طول پاها: زمانی که طول پاها متفاوت باشد احتمال بروز این سندروم بیشتر است.
6. سابقه جراحی لگن: لگن هایی که قبلا جراحی شده اند در برابر بیماری آسیب پذیرتر هستند.
7. ورزش های شدید: ورزش هایی که باعث ضربه به لگن می شوند می توانند موجب این بیماری شوند.
8. خونریزی در ناحیه عضله پیریفورمیس: هرگونه اختلال در این عضله می تواند عصب سیاتیک را تحریک و موجب سندروم شود.
9. پیچش ناگهانی لگن: در رفتگی و پیچش لگن باعث آسیب به عضله پیریفورمیس می شود.

علائم سندرم پیریفورمیس چیست؟

---

علائم سندرم پیریفورمیس شامل موارد زیر می باشد:

• حساسیت و درد در عضلات باسن
• دردی که ممکن است از پشت به عضلات همسترینگ و گاهی حتی در ناحیه ساق پا منتقل شود.
• عدم توانایی در بالا بردن پا.
• کاهش دامنه حرکت مفصل ران (به ویژه چرخش داخلی ران (چرخاندن ران به سمت داخل).
• درد شدید هنگام چرخش اندام های تحتانی.

عوامل خطر

---

فاکتورهای مختلفی وجود دارند که ممکن است موجب شوند افراد احتمال بیشتری برای ابتلا به سندرم پیریفورمیس داشته باشند.

• برخی مطالعات نشان می‌دهند که سندرم پیریفورمیس در زنان به نسبت یک به 6 رایج است، که به نظر می‌رسد به علت تفاوت‌های آناتومیکی باشد.
• تفاوت‌های آناتومیکی در موقعیت عصب سیاتیک در ارتباط با عضله پیریفورمیس ممکن است منجر به بروز سندرم پیریفورمیس شود. در بعضی از افراد، عصب سیاتیک از طریق عضله پیریفورمیس عبور می‌کند، به عنوان مثال، این امر احتمال فشرده شدن عصب سیاتیک را افزایش می‌دهد.
• نشستن طولانی مدت ممکن است منجر به فشرده شدن مستقیم عصب سیاتیک شود. بنابراین، سندرم پیریفورمیس گاهی اوقات به عنوان “سندرم فت والت” یا “والت سیاتیک” نامگذاری شده است، زیرا در افرادی که به طور مداوم روی کیف پول (والت) خود در سطح سخت نشسته‌اند، رخ می‌دهد.

تشخیص

---

تشخیص سندروم پیریفورمیس بر اساس یافته های کلینیکی و پاراکلینیکی استوار است در یافته های کلینیکی پزشک متخصص تاریخچه ای از شرایط ایجاد درد از بیمار خواهند گرفت که در آن در خصوص نحوه ایجاد درد و زمان ایجاد آن صحبت خواهد شد در ادامه ممکن است به صورت ویژه تست های اختصاصی تست فری برگ  Freibergs test را برای تشخیص سندروم پیریفورمیس در نظر بگیرند.

در یافته های پاراکلینیکی ممکن است پزشک متخصص برای شما ام آر آی یا سی تی اسکن را نیز در نظر بگیرد همچنین سونوگرافی می تواند در تشخیص کمک کننده باشد.

راه درمان سندرم پیریفورمیس

---

سندرم پیریفورمیس می‌تواند موجب بروز درد شدید شود و ممکن است فرد را از انجام کارهای عادی روزانهٔ خود باز دارد. با این حال، شما مجبور نیستید درد و یا علائم دیگری را به عنوان یک جنبه غیر قابل تغییر در زندگی خود بپذیرید. روش‌های مختلفی برای کاهش درد و درمان این بیماری وجود دارد که می‌توانند مؤثر واقع شوند. این روش‌ها عبارتند از:

عمل جراحی

برای برخی بیماران، به طور معمول توصیه می‌شود که عمل جراحی بر روی عضله پیریفورمیس انجام دهند، و گزارش شده است که این عمل جراحی می‌تواند در کاهش علائم تأثیرگذار باشد. با برداشتن فشار از عصب سیاتیک از طریق عمل جراحی با استفاده از روش محدود جداسازی عضلانی، نتایج خوب یا عالی در 80 درصد بیماران به دست می‌آید.

زمانی که درمان غیرجراحی نتیجه مطلوبی نداشته باشد، بیماران ممکن است برای مداخله درمانی واجد شرایط باشند که شامل برداشتن فشار از عصب سیاتیک در منطقه باسن است. این روش اغلب می‌تواند به عنوان یک روش سرپایی (بدون نیاز به بستری شدن) با استفاده از آندوسکوپ انجام شود. در شرایط مناسب، عمل جراحی می‌تواند بسیار موثر در کاهش سندرم پیریفورمیس باشد.

دارودرمانی

اغلب داروهای ضد التهاب می‌توانند اثرات سندرم پیریفورمیس را کاهش دهند. تزریق موضعی داروهای کاهش دهنده درد نیز ممکن است به میزان قابل توجهی ناراحتی را که بیمار به مدت 6 ماه تجربه می‌کند، کاهش دهد و در طول این مدت ممکن است بتوان سندرم پیریفورمیس را از طریق سایر روش‌ها درمان کرد.

درمان فیزیکی

با هدایت بدن از طریق تمرینات تخصصی و انجام ماساژ درمانی، پزشکان متخصص طب فیزیکی گاهی اوقات می‌توانند عضله پیریفورمیس را به محل مناسب خود هدایت کنند و در عین حال تورم و درد را کاهش دهند. دیگر روش‌های فیزیوتراپی، مانند درمان‌های گرمایشی و خنک کننده، همچنین می‌توانند نتایج مثبتی برای بیماران مبتلا به سندرم پیریفورمیس به دنبال داشته باشند.

تزریق

درمان تزریقی سندرم پیریفورمیس ممکن است زمانی انجام شود که درمان‌های محافظه کارانه مانند درمان فیزیوتراپی نتیجهٔ مثبتی به همراه نداشته باشند.

تزریق بوتاکس و کورتون می‌تواند در تسکین درد این بیماری مؤثر باشد.

در یک مطالعه انجام شده شامل 10 بیمار مبتلا به سندرم پیریفورمیس درمان تزریقی نشان داد که نتایج بسیار خوبی به دنبال دارد.

با این حال، مشخص شده است که این نوع تزریق ممکن است فقط یک اثر کوتاه مدت داشته باشد. گروه تحقیقاتی تنها شامل 10 نفر است که برای کنترل این اثر مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

کشش و تمرین

تعدادی از ورزش‌ها و تمرینات کششی می‌توانند عضله پیریفورمیس را تقویت کنند. انجام این تمرین‌ها و کشش‌ها ممکن است به کاهش شدت اسپاسم عضلانی و تسکین عضلات سفت شده کمک کند.

افراد مبتلا به سندرم پیریفورمیس می‌توانند یک یا چند مورد زیر را امتحان کنند:

• به پشت دراز بکشید در حالی که پاهای خود را دراز کرده‌اید. پایی که درد می‌کند را با نگه داشتن زانو و مچ پا به سمت سینه بکشید. زانو را به سمت مچ پا در طرف دیگر بدن بکشید تا کشش ایجاد شود.
• به پشت دراز بکشید در حالی که پاهای خود را صاف و کشیده قرار داده‌اید. پای دردناک را بلند کنید و پا را روی کف زمین خارج از زانوی مقابل قرار دهید. با کمک یک دست، کش ورزشی یا حوله، پا را روی بدن بکشید.
• پای آسیب دیده را به صورت ضربدر از روی زانوی مخالف عبور دهید و هر دو پا را خم کرده و به پشت دراز بکشید. زانوی پایینی را تا زمانی که کشش رخ دهد به سمت شانه بکشید.

هر کشش باید 30 ثانیه نگه داشته شود و سه تا پنج بار تکرار شود.

هیچ کس نباید یک کشش را به زور انجام دهد یا چنان چه کشش دردناک است، نباید آن را انجام دهد.

الکتروتراپی

پزشک شما ممکن است پیشنهاد کند که تحریک الکتریکی (الکتروتراپی) باسن را انجام دهید، که هر دو می‌توانند باعث کاهش اسپاسم عضلانی مرتبط با سندرم پیریفورمیس و کاهش تجربه درد شوند.

دو گزینهٔ رایج برای الکتروتراپی عبارتند از واحد تحریک عصبی الکتریکی از طریق پوست (TENS) و تحریک کننده‌های جریان اینترفرنشیال (IFC). تفاوت بین این دو گزینه این است که یک محرک IFC عمیق‌تر از یک واحد TENS در پوست نفوذ می‌کند، که این مزیت باعث بروز ناراحتی کمتر در سطح معینی از تحریک می‌شود.

هر دو گزینه را می‌توانید برای استفاده طولانی مدت انتخاب و خریداری کنید، بنابراین شما می‌توانید از این دو روش به راحتی در خانه یا دفتر محل کار خود استفاده نمایید. با این حال، قبل از خرید هر واحد الکتروتراپی یک قانون خوب این است که سعی کنید یک جلسه الکتروتراپی در دفتر پزشک خود برای سنجش اینکه آیا این روش در از بین بردن علائم شما مؤثر است یا نه، را انجام دهید.

ماساژ درمانی

هیچ درمان تکی برای همه کارآمد نیست، اما ماساژ درمانی یک درمان شناخته شده برای سندرم پیریفورمیس است که ممکن است در از بین بردن علائم شما تا حد زیادی کمک کند.

ماساژ درمانی دارای حداقل دو مزیت کلیدی در ارتباط با سندرم پیریفورمیس است:

• یک ماساژ عضله پیریفورمیس شما را شل می‌کند، که این امر می‌تواند باعث جلوگیری از اسپاسم و کاهش فشار روی عصب سیاتیک شما شود.
• ماساژ باعث آزاد شدن اندورفین‌های مبارزه کننده با درد می‌شود، که می‌تواند درد ناشی از سندرم پیریفورمیس را کاهش دهد.

پزشک شما احتمالاً ماساژ درمانی عصبی-عضلانی را پیشنهاد می‌کند که شامل مقادیر متناوب فشار متمرکز بر عضله پیریفورمیس است.

برای پیدا کردن ماساژور واجد شرایط در منطقه خود، با پزشک مشورت نمایید.

شیوه زندگی

حتی اگر سندرم پیریفورمیس درمان شود، مهم است که از احتمال بروز مجدد این سندرم با انجام تمرینات ورزشی در میزان مناسب و دوری از شرایطی که موجب ایجاد مشکل در عضلهٔ پیریفورمیس می‌شوند، جلوگیری نمایید. نشستن یا دراز کشیدن برای مدت زمان طولانی و همچنین بلند کردن اجسام سنگین به صورت نامناسب ممکن است سبب بدتر شدن یا عود سندرم پیریفورمیس شوند.

سندرم پیریفورمیس تا چه مدت زمانی باقی می‌ماند؟

---

در صورت عدم درمان مناسب، سندرم پیریفورمیس ممکن است تا چندین ماه طول بکشد. با این حال، اگر تمریناتی که در ادامه توضیح داده شده است را انجام دهید، این سندرم فقط 4 هفته طول خواهد کشید.

در بعضی موارد شدید، حتی با وجود انجام تمرینات مناسب، سندرم ممکن است چند ماه طول بکشد. این معمولاً به این دلیل است که سندرم پیریفورمیس نتیجه بروز مشکلی دیگر و بزرگتر است. در این موارد، قبل از اینکه بتوانید سندرم پیریفورمیس را درمان کنید، باید مشکل اصلی را حل کنید.

پیش آگهی

---

پیش آگهی سندرم پیریفورمیس متفاوت است و اغلب به زمانی که تشخیص داده می‌شود، بستگی دارد. از آنجایی که سندرم پیریفورمیس یک بیماری است که اغلب نادیده گرفته می‌شود و یا اشتباه تشخیص داده می‌شود، تأخیر در تشخیص امری عادی و معمول است. به طور کلی، در افرادی که این سندرم در مراحل اولیه در آن‌ها تشخیص داده شده است، پیش آگهی بهتیر دارند و به درمان محافظه کارانه پاسخ مثبت می‌دهند. در افرادی که سندرم در آن‌ها به موقع تشخیص داده نمی‌شود، ممکن است سندرم مزمن پیریفورمیس ایجاد شود که درمان آن چالش برانگیز تر خواهد بود.

پیشگیری

---

از آنجا که سندرم پیریفیریس معمولاً در اثر ورزش یا حرکاتی مانند دویدن ایجاد می شود که به طور مکرر بر عضله پیریفورمیس تاثیر میگذارد ، پیشگیری اغلب باانجام به انداره و مناسب آن حرکت تحت نظر بهترین متخصص صورت میگیرد.

همچنین شما باید از دویدن یا ورزش در تپه ها یا سطوح ناهموار خودداری کنید. قبل از فعالیت به طور صحیح گرم کنید و شدت آن به تدریج افزایش یابد. هنگام دویدن ، پیاده روی یا ورزش از وضعیت خوبی استفاده کنید. در صورت بروز درد ، فعالیت را متوقف کرده و تا زمان فروکش شدن آن استراحت کنید.

سندرم پیریفورمیس در حین بارداری

آن چه همراه با سندرم پیریفورمیس اتفاق می افتد این است که بدن یک خانم باردار شروع به ترشح هورمون “ریلاکسین” که باعث افزایش کشش لگن و به طور بالقوه ایجاد فضایی در مفصل ساکرو-ایلیاک می‌شود، می‌کند.

ستون فقرات فرد نیز دچار افزایش لوردوسیز (جابجایی انحناء به سمت پشت) می‌گردد که این حالت لگن را به سمت جلو حرکت می‌دهد و موجب افزایش خمیدگی آن می‌شود. ترکیب این عوامل باعث ایجاد کشش و طویل شدن گروه عضلات گلوتئال در ناحیه لگن / ران می‌شود و به خصوص عضلات عمیق و کوچک ران، از جمله پیریفورمیس، دچار کشش و سفت شدگی می‌شوند.

گرچه وقوع سندرم پیریفورمیس به علت عوامل فیزیولوژیکی و مشکلات قرار گیری بدن / بیومکانیک در دوران بارداری به آسانی از بین نمی‌رود، اما ماساژ درمانی می‌تواند به عنوان یک اقدام پیشگیرانه و برای از بین بردن علائم در هنگام تشدید این سندرم استفاده شود.