کمر درد: آب درمانی برای تسکین درد و زمان مناسب انجام ورزش های کمر

شاید بعد از بلند کردن یک شیء سنگین، چرخاندن پرشور و اشتیاق چوب گلف یا ساعت‌ها قوز کردن پشت رایانه برای اتمام یک پروژه، یکباره دچار کمردرد شدیدی شده باشید که حاضر باشید هر روشی را برای آرام کردن این درد طاقت‌فرسا امتحان کنید. شاید اگر بدانید که تنها نیستید، قوت قلب پیدا کنید. تقریباً هر فردی در مرحله‌ای از زندگی خود کمردرد را تجربه می‌کند. خبر بد این است که اگر مشکل دیسک یا آسیب‌دیدگی جدی وجود نداشته باشد، به جز تجویز مسکن و توصیه به استراحت کردن، کار دیگری از دست پزشک ساخته نیست. نگران نشوید، خوشبختانه درمان‌های ساده‌ای وجود دارد که شما را دوباره ظرف چند روز سرپا می‌کند و از همه مهم‌تر مانع بروز چنین دردی در آینده می‌شود.

[WPSM_AC id=783]

انواع کمردرد در جوانان و سالمندان

---

کمر درد به دو حالت عمده حاد و مزمن تقسیم می‌گردد. البته نوعی دیگر از کمر درد نیز وجود دارد که به آن کمر درد مکانیکال گفته می‌شود. در ادامه علل، علائم و درمان هر کدام از آن‌ها ارائه خواهد شد:

کمر درد حاد

به درد ناگهانی در خط وسط و زیر دنده‌ها گفته می‌شود. سن شایع آن بین افراد 30 تا 60 سال می‌باشد.

علت کمردرد حاد

علل شایع این حالت از درد کمر عبارت است از:

•  افزایش وزن
•  ضعف عضلات کمر
•  استرس‌های روانی
•  برداشتن اجسام سنگین
•  ضربه به کمر
•  عادات اشتباه در نشستن
•  التهاب مفاصل کمر که علامت عمده آن خشکی صبحگاهی می‌باشد.
•  خم شدن و ایستادن طولانی و نادرست در محل کار

بیش از 90 درصد موارد کمر درد حاد بدون مراجعه به پزشک و با استراحت و داروهای مسکن طی سه روز بهبود پیدا می‌کند. البته می‌تواند تا 2 هفته ادامه یابد. در افراد بالای 60 سال علت عمده کمر درد آرتروز کمر و شکستگی‌های خودبخودی به علت پوکی استخوان شدید می‌باشد. گاهی کمردردهای حاد با انتشار درد به اندام‌های تحتانی همراه هستند که در این موارد علل آن می‌تواند موارد زیر باشد:

•  پارگی دیسک کمر
•  تنگی کانال نخاع

در این موارد نیز غالبا با استراحت و مصرف مسکن درد بهبود می‌یابد.

زمان مراجعه به پزشک

در صورت بروز نشانه‌های زیر که گاهاَ اورژانسی هستند و عدم بهبود در طی سه روز، بیمار باید به پزشک متخصص مراجعه نماید:

•  درد کمر که همراه با تب و عرق ریزش باشد (بجز موارد آنفولانزای فصلی).
•  کمر درد به همراه کاهش وزن طی چند هفته یا چند ماه اخیر
•  بی اختیاری ادرار و مدفوع یا ضعف اندام‌های تحتانی
•  کمر درد به دنبال سقوط یا ضربه به کمر
•  بیمارانی که سابقه بدخیمی دارند.

تشخیص

در صورتی که پزشک در معاینه و شرح حال بیمار نکته مهمی پیدا نکند درمان‌های اولیه را ارائه می‌دهد ولی در صورت عدم بهبودی طی 4 هفته نیاز به تصویر برداری و آزمایشات خون از جمله آزمایش روماتیسم و عفونت می‌باشد.

درمان‌های اولیه برای کمر درد حاد

درمان‌های اولیه شامل موارد زیر می‌باشد:

•  اصلاح وضعیت زندگی
•  داروهای کاهش دهنده استرس
•  داروهای ضد التهاب
•  کاهش وزن
•  کمپرس آب گرم
•  اصلاح ویتامین دی بدن
•  فیزیوتراپی
•  اوزون تراپی

کمر درد مزمن

کمر دردی که بیش از سه ماه طول بکشد مزمن تلقی می شود.

علت درد مزمن در ناحیه کمر

این نوع از کمردرد می‌تواند به دلیل تروما یا آسیب به ستون مهره، هر گونه بیماری مزمن در نقاط مختلف بدن و استرس روحی روانی فرد باشد. در بسیاری از موارد منشاء درد مشخص نمی‌باشد به عبارتی آسیب یا بیماری که باعث شروع درد شده است قابل تشخیص نبوده ولی همچنان اثرات آن به صورت درد باقی خواهد ماند.

علائم کمر درد مزمن

نوع درد مزمن کمر می‌تواند به صورت درد استخوانی ،عصبی یا درد عضلانی باشد. همچنین ممکن است به صورت سوزشی، سیخ زننده ،سوزن سوزن شدن ،شارپ یا مبهم بروز کند.

مکانیسم درد

مکانیسم دقیق این نوع از درد کمر مشخص نمی‌باشد ولی اعتقاد کلی بر این است که به دنبال طولانی شدن درد یک حساس شدن مرکزی در مغز ایجاد می‌گردد به این صورت که حتی با یک تحریک اندک که در افراد معمولی درد زیادی ایجاد نمی‌گردد، در این افراد درد شدید احساس خواهد شد. حتی گاهی به دنبال بهبودی محل آسیب، سیگنال‌های درد در مغز فعال خواهند ماند.

تشخیص کمردرد مزمن

تست‌های معمول برای تشخیص شامل: تصویر برداری ساده، اسکن استخوانی، سی تی اسکن، ام آر آی و نوار عصب و عضله می‌باشد.

درمان

در صورت یافتن منشاء این نوع از کمردرد، درمان صحیح انجام شده و در نتیجه بیمار کاهش یا بهبود درد را احساس می‌کند. در مواردی که علت و منشاء درد مشخص نگردد درمان علامتی تنها با هدف کاهش درد، بهبود کیفیت زندگی و بهبود عملکرد فرد انجام می‌شود. درمان‌های کلی کمردرد مزمن عبارتند از:

•  فیزیوتراپی و ورزش‌های کششی: کوتاهی عضلات کمر، لگن و اندام تحتانی همگی می‌تواند باعث درد کمر شود و در درمان، ورزش‌های کششی هر سه قسمت باید در نظر گرفته شود.
• درمان‌های دارویی: درمان دارویی می‌تواند تکی یا ترکیبی باشد. داروهای مؤثر بر درد مزمن کمر در گروه‌های زیر طبقه بندی می‌شوند:
• شل کننده های عضلانی
• داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب: از آنجایی که درد باعث تغییر خلق می‌گردد و تغییر خلق باعث تشدید درد می‌شود، در نتیجه با داروهای ضد اضطراب، ضد افسردگی و روش‌های روان درمانی برای کنار آمدن با درد می‌توان این سیکل معیوب را قطع نمود.
• داروهای ضد تشنج
•  روش‌های کم تهاجمی مانند بلاک عصب: در مجموع کمر دردی که زمان بسیاری است که فرد را درگیر نموده، باید جدی تلقی گردد زیرا تاخیر در درمان روند بهبودی را دشوار یا حتی غیر ممکن می‌سازد.

درد مکانیکال

این درد زمانی ایجاد می‌گردد که لیگامان‌ها و بافت نرم اطراف یک مفصل تحت کشش و فشار باشد.

علت درد مکانیکال کمر

شایع‌ترین علت این نوع درد، وضعیت نامناسب بدن و ضعف عضلات کمر می‌باشد. الگوی این درد به صورت شکل زیر پیشرفت می‌کند. ابتدا در مرکز کمر در خط وسط می‌باشد، با پیشرفت بیماری درد به یک سمت و گاهی دو طرف لگن منتقل می‌شود در حملات بعدی کمر درد، در باسن، سپس کنار ران تا زانو پیشرفت می‌نماید. گاهی ممکن است این درد تا ساق و مچ پا تیر بکشد که در این موارد حتما باید به پزشک مراجعه نمود تا با معاینه از پارگی دیسک کمر اطمینان پیدا کرد.

درمان کمر درد با ورزش

در صورت انجام ورزش‌های درمانی درد با الگوی زیر بهبود می‌یابد بدین صورت که از ساق پا بهبود درد شروع شده و به مرکز کمر منتقل می‌گردد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و مطالعه ورزش‌های مناسب برای بیماران دارای کمر درد ناشی از آرتروز یا کمردردهای غیر اختصاصی اینجا کلیک کنید.

روش‌های درمانی دیگر برای رفع کمردرد تحتانی یا فوقانی

---

علاوه بر درمان‌های اولیه و کلی که در قسمت‌های قبل برای هر یک از انواع کمردرد ذکر شد، روش‌های دیگری نیز وجود دارند که پس از مشاوره با پزشک متخصص می‌توانید آن‌ها را امتحان کنید. این روش‌ها عبارتند از:

ورزش درمانی برای تسکین دردهای مزمن و مکانیکال کمر

برای استفاده از حرکات ورزشی جهت بهبود درد مزمن و مکانیکال کمر و دیسک کمر ابتدا باید سوالاتی نظیر آن چه در ادامه خواهید دید از خود بپرسید:

•  آیا درد بدنبال نشستن یا ایستادن طولانی تشدید می‌شود ؟
•  آیا درد بالای زانو است؟
•  آیا درد بدنبال دولا شدن، جارو کردن، اتو کردن بیشتر می‌شود؟
•  آیا صبح بعد از بیدار شدن خشکی کمر دارید که کمتر از نیم ساعت بهبود می‌یابد؟
•  آیا هنگام راه رفتن درد کمتری دارید؟
•  آیا درد با دراز کشیدن به شکم بهتر می‌شود؟
•  آیا چندین دوره درد پشت طی چند ماه اخیر داشته‌اید؟
•  آیا بین حملات کمر درد، مشکلی نداشته‌اید؟

در صورتی که پاسخ شما به همه سوالات بالا مثبت است و ضمناَ علائم خطر مانند ضربه به کمر، تعریق شبانه، نقص عصبی یا عضلانی یا اختلال کنترل ادرار یا مدفوع ندارید می‌توانید از ورزش‌های مکنزی که در شکل‌های زیر نشان داده شده است بهره مند شوید:

[WPSM_AC id=784]

ماساژ درمانی

مطالعات انجام شده بیانگر سودمندی ماساژدرمانی در درمان کمردرد مزمن است. ماساژ به بیمار دردمند کمک می‌کند تا به روال زندگی روزمره برگردد و درد کمتری تحمل کند. البته فواید ماساژ درمانی محدود است و ماساژ در صورت ابتلا به عوارض ستون فقرات، آسیب دیدگی یا مشکلات دیسک موثر نخواهد بود، چون هدف از ماساژ، برطرف کردن تنش عضلانی است و تاثیری بر ساختار ستون فقرات ندارد.

طب سوزنی

طب سوزنی تاثیر متوسطی بر تسکین کمردرد مزمن دارد. متخصص سوزن‌های ظریفی را در نقاط مختلف بدن فرو می‌کند. طرفداران طب سوزنی معتقد هستند، زمانی که متخصص این سوزن‌های ظریف را در پوست وارد می‌کند و آنها را می‌چرخاند یا به آنها ضربه می‌زند، موادی شیمیایی، مانند اندورفین، سروتونین و استیل کولین در بدن آزاد می‌شود که درد را به طور طبیعی تسکین می‌دهد. گزارش‌ها بیانگر موثر بودن طب سوزنی در تسکین درد است. مطالعات بالینی و علمی بیشتری برای بررسی سودمندی طب سوزنی در حال انجام است.

درمان‌های طبیعی و ارگانیک

برای تسکین درد کمر می‌توان از روش‌های خانگی و گیاهی نیز استفاده کرد. برخی از مواد طبیعی که می‌توانند برای کمردرد مؤثر واقع شوند عبارتند از:

[WPSM_AC id=799]

آب درمانی

یکی از روشهای نسبتاَ جدید درمان کمر درد آب درمانی است. در این روش با انجام یک سری از تمرینات خاص در آب تحت نظر متخصص، میتوان دردهای ناحیه کمر را کاهش داد.

تزریق

تزریق استروئید در فضای اپیدورال یکی دیگر از درمان‌های کم‌تهاجمی است که امروزه به یکی از روش‌های کوتاه مدت برای درمان درد سیاتیک و کمر تبدیل شده است. این تزریق با کاهش دادن التهاب، درد را کم می‌کند. هدف از تزریق، تسکین موقتی درد است و نباید آن را برای مدتی طولانی انجام داد، چون درد را در درازمدت تشدید می‌کند. چنانچه بیمار از درد مزمن یا آسیب‌دیدگی شدید ستون فقرات رنج ببرد، بلوک عصب برای جلوگیری از هدایت عصبی در یک ناحیه معین انجام می‌شود. بلوک عصبی مانع از انتقال هر گونه حس توسط عصب‌های بلوک شده می‌شود. بلوک عصبی معمولاً فقط برای مدیریت درد شدید توصیه می‌شود.

جراحی

چنانچه هیچ درمان دیگری درد کمر را آرام نکند، به ناچار به جراحی روی آورده می‌شود. اگر آسیب‌‌های اسکلتی عضلانی جدی یا تحت فشار قرار گرفتن عصب به دلیل جابه‌جا شدن یا ساییدگی مهره‌ها باعث درد شده باشد، جراحی توصیه می‌شود. جراحی کمر غالباً دوران نقاهت طولانی دارد و برخی بیماران توانایی حرکتی و انعطاف‌پذیری را پس از جراحی از دست می‌دهند. لازم به ذکر است که تمام عمل‌های جراحی موفقیت‌آمیز نیست. با این توصیف بیمار باید قبل از تصمیم‌گیری برای انجام عمل با پزشک معالج خود مشورت کند و با آگاهی از تمام عوارض احتمالی برای جراحی اقدام کند. البته قابل ذکر است که اگر جراحی توسط پزشک باتجربه و متبحر انجام شود ریسک آن کاهش می‌یابد.