سکته مغزی، یک نوع آسیب مغزی است که ناشی از انسداد یا پاره شدن رگهای خونی در مغز میباشد. این حالت در کودکان میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد که بسیاری از آنها هنوز به طور کامل شناخته نشدهاند. تشخیص سکته مغزی نیازمند معاینه بالینی دقیق و استفاده از تصویربرداری مغز است. درمان اولیه این حالت بر تامین حفاظت از مغز و حفظ رگهای خونی با هدف جلوگیری از سکته مغزی تمرکز دارد. بیشتر کودکانی که این حالت را تجربه میکنند، نیاز به درمانهای طولانیمدت برای کنترل عوارض جسمی، رشدی و روانی-اجتماعی دارند. بررسی سکته مغزی در کودکان به منظور درک بهتر علل اصلی و ارائه حمایت لازم به کودکان و خانوادهها، در حال حاضر با سرعت رو به افزایشی است.
مهم است که بدانیم سکته مغزی تنها در افراد مسن رخ نمیدهد و این یک افسانه است. در واقع، سکته مغزی میتواند در هر سنی و در هر زمانی رخ دهد، از جمله در نوجوانان، کودکان، نوزادان و حتی جنین. در واقع، خطر سکته مغزی در کودکان در طول سال اول زندگی و در دوران قبل از تولد و پس از تولد بسیار بیشتر است. در حقیقت، سکته مغزی در بین ده علت اصلی مرگ در کودکان قرار دارد.
[shortcode-variables slug=”alert”]
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره علل سکته در کودکان و راههای درمان مناسب برای آن میتوانید با دکتر مرادی از طریق شمارههای [shortcode-variables slug=”number”] تماس حاصل فرمایید.
[shortcode-variables slug=”alert1″]
توصیف و تعریف
سکته مغزی در کودکان به سه نوع اصلی تقسیم میشود. دو نوع از آنها سکته ایسکمیک هستند که در این حالتها بر اثر انسداد رگهای خونی، جریان خون مغز متوقف میشود و آسیب به مغز وارد میشود. زمانی که یک شریان به طور کامل مسدود میشود، از اصطلاح “سکته مغزی ایسکمیک” (AIS) استفاده میشود. همچنین، زمانی که یک رگ خونی مسدود میشود، از اصطلاح “ترومبوز سینوونوس مغزی” (CSVT) استفاده میشود. اما در شکل سوم، یعنی سکته مغزی هموراژیک (HS)، رگهای خونی پاره میشوند به جای آنکه مسدود شوند.
علائم و نشانههای فیزیکی سکته در کودکان
اغلب سکتههای مغزی در کودکان با بروز ناگهانی مشکلات نورولوژیک اتفاق میافتد.
بروز ناگهانی علائم نورولوژیک باید تا زمانی که خلاف آن اثبات شود، بدون در نظر گرفتن سن، سکته مغزی در نظر گرفته شود. این علائم اغلب نقایص عصبی متمرکز هستند که بر روی یک عملکرد خاص تأثیر میگذارند. مثالهای معمول عبارتند از:
- ضعف یک طرف بدن (فلج یک سویه): این شایع ترین حالت است و ممکن است بر هر ترکیبی از صورت، بازو و پا تاثیر بگذارد.
- دشواری در صحبت کردن: این وضعیت شامل مشکل در ایجاد گفتار (اختلال بیانگر)، درک گفتار (دیسفازی دریافتی) یا کاهش وضوح گفتار (اختلال تلفظ) باشد
- ناهنجاریهای بینایی: شامل کاهش بینایی در یک طرف (همیانوپسی) یا در یک چشم (آماروز) و دوبینی (دیپلوپیا) باشد
- سرگیجه، مشکل در تعادل یا راه رفتن: بی ثباتی، عدم هماهنگی (آتاکسی) و احساسات غیر عادی در حرکت (سرگیجه)
- بی حسی یا تغییر حسی در یک طرف بدن :علائم عصبی کم شیوع تر میتوانند اولین علامت سکته مغزی، به ویژه در کودکان کم سن و سال باشد. مثالها عبارتند از:
- سردرد: سردردها در کودکان شایع هستند، اما بروز ناگهانی و آنی سردرد شدید (به نام سردرد تندری) برای سکته مغزی هموراژیک نگران کننده است
- تشنج: اکثر تشنجها در کودکان به علت مشکل دیگری است، اما معمولا در ابتدای سکته مغزی در کودکان تشنج رخ میدهد.
- تغییر وضعیت روانی: گیجی، تغییرات رفتاری یا شخصیتی
- خواب آلودگی، کاهش سطح هوشیاری: این مورد در سکتههای هموراژیک شایع تر است و علائم ناخوشایند و مرگباری هستند.
نشانهها و علائم میتوانند به طور مختصر نیز رخ میدهد و برطرف شوند. این رخداد حمله ایسکمیک گذرا (TIA) نامیده میشود. چنین علائمی باید جدی گرفته شوند زیرا ممکن است نشانه هشدار دهنده سکته مغزی بزرگتر باشد.
عدم شناخت علائم و نشانههای سکته مغزی در کودکان اغلب به تأخیر در تشخیص منجر میشود.
عوامل خطرساز ایجاد سکته در کودکان و نوزادان
علل سکته مغزی در کودکان به خوبی شناخته شده نیست. با این حال، بعید است که یک کودک، والد یا هر کسی بتواند کاری انجام دهد که به طور مستقیم باعث سکته مغزی کودک شود. مشکلات ژنتیکی عامل یک اقلیت نسبی علل شناخته شده است.
علل احتمالی سکته در کودکان
آرتریوپاتی
اینها اختلالات عروق خونی مغز هستند. و علت اصلی AIS دوران کودکی و عود آن میباشند. این اختلالات با یک نتیجه ضعیف همراه هستند. نمونههایی از آرتروپاتیهای مغزی عبارتند از:
- آرتريوپاتي مغزي کانونی یا گذرا (FCA / TCA)
- واسکولیت
- عفونت
سایر موارد کم شیوعتر آرتروپاتی که باعث ایجاد AIS در دوران کودکی میشود عبارتند از:
- دیسپلازی فیبروعضلانی
- سندرمهایی مانند PHACES (اختلالات حفره خلفی، همانژیومها، اختلالات شریانی و قلبی، مشکلات چشمی)
- واسکولوپاتی پس از تابش
- اختلالات ژنتیکی نادر که در آن شریانها غیرطبیعی تشکیل میشوند (مثلا سندرم آلاگیلی، ACTA-2، MOPD-2 و غیره)
مشکلات قلبی
- بیماری قلبی مادرزادی پیچیده
- سایر خطرات قلبی برای سکته مغزی عبارتند از: عملکرد ضعیف پمپاژ قلب، ضربان قلب غیر طبیعی (آریتمی)، بیماریهای دریچه قلب و عفونت (اندوکاردیت)
- درمان برای نارسایی شدید قلبی، مانند اکسیژن رسانی غشای فراجلدی (ECMO) و وسایل کمک کننده بطنی، خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش میدهد.
بیماریهای خونی (هماتولوژی)
- اختلالات لخته شدن خون
- بیماری سلولهای داسی شکل
- نارسایی کمبود آهن.
سایر عوامل خطر غیر معمول و احتمالی برای AIS دوران کودکی
- عوامل خطر سکته مغزی بزرگسال، از جمله پرفشاری خون، دیابت، سیگار کشیدن و دیس ليپيدمي، در کودکان غير معمول است
- داروها به ندرت باعث سکته مغزی در دوران کودکی میشوند، اما بعضی از آنها، مانند داروهای ضد بارداری هورمونی، میتوانند این خطر را افزایش دهند
- میگرن در کودکان بسیار رایج است، اما بسیار نادر است که میگرن نقش مهمی در ایجاد سکته داشته باشد
- خطاهای متابولیسم ارثی (شرایط ژنتیکی نادر)
نتایج و مدیریت مزمن سکته در کودکان
نتایج سکته مغزی در دوران کودکی متنوع هستند و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار میگیرند، اما تنها برخی از این عوامل به طور کامل شناخته شدهاند. به همین دلیل، پیشبینی دقیق نتایج سکته مغزی در کودکان چالش برانگیز است. با این حال، عواملی همچون نوع، اندازه و موقعیت سکته مغزی نقش مهمی در نتیجه آن بازی میکنند. نقصها در ابتدا معمولاً بدترین حالت خود را نشان میدهند و اکثر کودکان در طول زمان بهبود مییابند. با این حال، در مغزهای در حال رشد کودکان کوچک، برخی از مشکلات ممکن است در طول زمان ظاهر شوند، از جمله تشنجهای آینده و مشکلات یادگیری که ممکن است در سالهای بعد در محیط مدرسه مشاهده شوند.
اکثر کودکان دچار سکته مغزی، از برخی از بیماریهای عصبی رنج میبرند، اگرچه نتایج طبیعی میتواند رخ دهد. عوارض احتمالی، تاثیر نسبی آن و مدیریت بالقوه شامل موارد زیر میباشد:
فلج یک سویه
ضعف دائم در یکی از اطراف بدن ناشی از سکته مغزی است. درگیر شدن بازو و دست، که شایعترین شکل این عارضه است، تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد میگذارد و بسیاری از فعالیتهای روزانه را تحت تأثیر قرار میدهد. همچنین، درگیر شدن پایین تنه در راه رفتن و شرکت در فعالیتهای روزمره کودکان تأثیر قابل توجهی دارد. مدیریت این عارضه نیازمند ارزیابی و مداخله از سوی کاردرمانگران اطفال و متخصصان طب فیزیکی است. مداخلات درمانی فوری ممکن است شامل جلسات حرکت درمانی به منظور تحریک عضلات محدود شده باشد. در ضمن، توجه به عوارض مرتبط با اسپاسم و مشکلات ارتوپدی (مانند انقباض عضلات و اسکولیوز) توسط متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی بسیار ضروری است.
صرع
تشنجهای مکرر پس از سکته دوران کودکی ممکن است ، سالها بعد رخ دهد. اکثر آنها نادر هستند و میتوانند با داروهای ضد تشنج درمان شوند، اما ممکن است صرع پیچیده تر رخ دهد. تشنج ممکن است بر زندگی روزمره و سلامت روان کودک تاثیر جدی بگذارد. یک رویکرد جامع مبتنی بر بهترین درمانهای صرع اطفال مورد نیاز است.
اختلالات گفتاری و زبانی
اگر چه این مشکلات بر یک اقلیت نجات یافتگان از سکته مغزی تأثیر میگذارند، پیامدهای ممکن روی عملکرد روزانه، موفقیت تحصیلی و رفاه اجتماعی قابل توجه است. اختلالات ممکن است شامل مشکلی در وضوح گفتاری (نارساگویی) و ایجاد یا درک زبان (دیسفازی) باشد. ارزیابی رسمی و درمان از سوی پاتولوژیست گفتار زبان کودکان ضروری است.
اختلالات حرکتی
همیدیستونیا نیز ممکن است پس از سکته دوران کودکی رخ دهد، به ویژه آنهایی که تحت تاثیر گانگلیای اساسی هستند. درمان ممکن است چالش برانگیز باشد زیرا دارو ممکن است اثربخشی محدود داشته باشد. سم بوتولینوم موضعی ممکن است مفید واقع گردد.
عوارض روانشناختی
تأثیرات سکته مغزی در کودکان بر سلامت روان به طور جامع مورد مطالعه قرار نگرفته است، اما احتمالاً این تأثیرات شایع هستند. درمان افسردگی در کودکان ممکن است دشوارتر باشد و ممکن است با خطر خودکشی بالا و پیامدهای بالقوه برای سلامت روانی در دوران بزرگسالی همراه باشد. در مراقبتهای طولانی مدت از کودکان مبتلا به سکته مغزی، غربالگری برای افسردگی، اضطراب و سایر عوارض روانی باید مدنظر قرار گیرد.
کپی فقط با ذکر لینک و منبع بلامانع است.
